İngiltere’de bugünden itibaren, 50’den fazla kanser cinsini rastgele bir belirti yahut semptomu ortaya çıkmadan evvel tespit etmekte kullanılabilecek bir kan testi gönüllüler üzerinde yaygın formda deneniyor.
Ulusal Sıhhat Hizmetleri (NHS) kapsamında yapılacak testlerde, hastanın kanındaki DNA incelenerek kanser hücrelerine dair erken belirtiler olup olmadığına bakılacak.
Kanserin erken teşhisi, hastanın hayatta kalma bahtını çok büyük ölçüde artırıyor.
NHS Lideri Amanda Pritchard, “Bu kolay ve süratli kan testi, kanser tespiti ve tedavisinde çığır açabilir. Kanseri şimdi belirtileri ortaya çıkmadan evvel tespit ederek hastanın tedavi ve hayatta kalma bahtını artırabiliriz” dedi.
Amerikan şirketi Grail’in geliştirdiği Galleri isimli test, rastgele bir hastalık belirtisi göstermeyen bireylerin kanında kanserin yol açtığı moleküler değişiklikleri belirlemek üzere tasarlandı.
Bilim insanları bu testin, kanser belirtisi ortaya çıkmadan evvel kan testi taraması halinde uygulanabilecek kadar yanlışsız sonuç verdiğini belirtiyor.
NHS, testin İngiltere’de 140 bin istekli üzerinde deneneceğini duyurdu. Gönüllülerin yarısının kan örnekleri, randomize denetimli numune yoluyla bu teste tabi tutulacak.
Test, 50 yaş üzeri de dahil olmak üzere kanser riski yüksek bireylere uygulanacak. Testin, kimi kan kanseri cinsleri ile baş, boyun, yumurtalık, pankreas, yemek borusu üzere bölgelerde gelişen ve erken etapta tespit edilmesi sıkıntı olan kanser cinslerini tespitte değerli rol oynayabileceği belirtiliyor.
Doğruluk derecesi yüksek
Bilim insanları, daha evvelki deneylerin sonuçlarının Annals of Oncology mecmuasında yayımlandığını ve rastgele bir kanser belirtisi ortaya çıkmadan evvel kanserin gerçek bir halde teşhis edildiğini gösterdiğini, yanlış müspet sonuç oranının ise çok düşük olduğunu söylüyor.
King’s College Üniversitesi’nden Profesör Peter Sasieni, “Galleri testinin kanserin erken teşhisi açısından çok kıymetli olabileceğini ve bu araştırmayı yürütmekten heyecan duyduklarını” söyledi.
- İngiltere’de 50’den fazla kanser çeşidini erken tespit etmesi umulan kan testi denenecek
Sasieni, “Geç safhada teşhis edilen kanser sayısının bu testle değerli ölçüde azaltılmasının mümkün olup olmadığını incelememiz gerekiyor” dedi.
NHS datalarına nazaran, akciğer kanseri İngiltere’de kanserden ölümlerin yaklaşık beşte birini oluşturuyor. Akciğer, bağırsak, prostat ve göğüs kanserinden vefatlar ise kanserden ölümlerin yüzde 45’ine tekabül ediyor.
Algoritmalara dayalı test, kanserli tümörlerden kana karışan hücresiz DNA genetik kodlarındaki kimyasal değişiklikleri inceliyor.
2823 kanserli hasta ile 1254 kansersiz denekten elde edilen datalar, testin doğruluk derecesinin epey yüksek olduğunu gösteriyor.
Kanser bulunan hadiselerin yüzde 51,5’inde kanserin hakikat bir formda tespit edildiği, yanlış teşhis oranının ise yüzde 0,5 seviyesinde olduğu görüldü.
Yemek borusu, karaciğer ve pankreas üzere tarama seçeneği bulunmayan katı tümörlerde olumlu test sonucunun yüzde 65,6 seviyesinde olduğu belirlendi.
Olayların yüzde 88,7’sinde kanserin bulunduğu doku da yanlışsız saptandı.
- İngiltere’de ‘aşırı kilo’ artık daha fazla kanser nedeni
- İngiltere’de kanser hücrelerine sızan ilacın denemeleri başarılı oldu
Londra’daki Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr Marco Gerlinger, “Bu yeni araştırma, birçok farklı kanser çeşidini tespit edebilen kolay kan testine dair etkileyici sonuçlar gösteriyor” dedi.
Gerlinger, bağırsak ve akciğer kanseri üzere yaygın tümör çeşitlerinde bu test ile kanserlerin şimdi çok küçükken, tedavi edilebilecek bir evrede tespit edildiğini vurguladı.
Testin yaygın kullanımına başlanmadan evvel gerçek kanser tarama denemelerinde de teste tabi tutulması gerektiğini belirten Gerlinger, kanser teşhisinde geleceğin, kanda kanser DNA’larını tespit eden sıvı biyopsi testlere dayanacağına işaret ediyor.
NHS’in pilot test sonuçlarının 2023’te aşikâr olması bekleniyor.
