Kersten Knipp
Alman Federal Meclisi’nin üç üyesi Yeşiller partili Kai Gehring, Hür Demokrat Parti’den (FDP) Peter Heidt ve Toplumsal Demokrat Parti’den Frank Schwabe ortak bir bildiri kaleme alarak Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) Tümgeneral Ahmed Nasır el-Reisi’nin, Memleketler arası Polis Teşkilatı (Interpol) başkanlığına adaylığı konusundaki çekincelerini lisana getirdi.
Başkanlık seçimi, Interpol’ün 23-25 Kasım tarihleri ortasında İstanbul’da düzenlenecek 89’unucu genel konsey toplantısında yapılacak. Teşkilatın başında şu anda 2018’den beri Güney Koreli Kim Jong-yang bulunuyor.
Alman parlamenterler, el-Reisi’nin seçilmesinin Interpol’ün hukuk kültürü açısından önemli sonuçlar doğurmasından kaygılı. Üç milletvekili ortak bildiride “Birleşik Arap Emirlikleri’nin ürpertici insan hakları sicili göz önüne alındığında, el-Reisi’nin başkanlığa getirilmesi, İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi ve örgütün misyonuyla bariz bir çelişki içinde olacaktır. Bu durum, Interpol’ün memleketler arası prestijini da zedeleyecektir” görüşüne yer verdi.
“BAE insan haklarını ihlal ediyor”
Milletvekilleri, BAE’li adayı “insan hakları ihlallerine direkt karışmakla” da suçladı. Alman siyasetçiler, 2005 yılında ülkesinde “Merkezî Güvenlik Operasyon Sorumlusu” olarak atanan ve 2015 yılında da İçişleri Bakanlığı Müfettişi olarak görevlendirilen Tümgenerali, otoriter bir rejimin temsilcisi olarak görüyor. Alman vekillere nazaran el-Reisi, “BAE’nin devlet temsilcisi olarak ülkedeki barışçıl muhalifleri sistematik formda çökerten bir güvenlik aygıtının parçası” pozisyonunda.
Alman vekiller bildiride, “Tümgeneral el-Reisi, BAE İçişleri Bakanlığı Müfettişi olarak baskıcı bir ceza ve adalet sisteminin başında bulunduğu için, bir dizi yüksek profilli davada insan hakları ihlallerine direkt katılıyor” tabirlerini kullandı.
El-Reisi’nin adaylığına insan hakları örgütleri ve Fransa’dan da reaksiyon var. ABD merkezli İnsan Hakları İzleme örgütü, 17 insan hakları tertibiyle birlikte geçen Ekim ayında el-Reisi’nin adaylığına karşı çıkmıştı. Fransa’da da 35 milletvekili Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan el-Reisi’nin adaylığına itiraz etmesini talep etti.
İki İngiliz vatandaşının açtığı davalar
Daha evvel BAE’de tutuklu bulunan yabancılar da misal kaygılar lisana getirdi. Mayıs 2018’de doktora tezi için bu ülkede iki hafta boyunca birtakım görüşme ve incelemeler yapan İngiliz siyaset bilimci ve güvenlik uzmanı Matthew Hedges, Dubai Havaalanı’nda tutuklanmıştı. BAE’li yetkililer Hedges’i İngiltere ismine casusluk yapmakla suçladı. Hedges, birebir yılın Kasım ayında müebbet mahpus cezasına çarptırıldı, lakin birkaç gün sonra affedildi. Hedges, Mayıs 2021’de ise Tümgeneral el-Reisi de dahil olmak üzere, tutuklanması ve gözaltı şartlarıyla irtibatı olan Buyrukluk makamlarının dört temsilcisine karşı dava açtı.
Cezaevinde kaldığı mühlet içinde korkutulduğunu, tehdit edildiğini ve azaba maruz kaldığını söyleyen Hedges için Tümgeneral el-Reisi’nin Interpol Lideri seçilme mümkünlüğü kabul edilemez bir durum. Hedges, “İşkencelerden o sorumlu. Bu türlü biri, nasıl dünyanın en değerli polis yetkililerinden biri olabilir?” diye konuştu.
BAE’de 2019 yılında bir müddet tutuklu kalan başka İngiliz vatandaşı Ali İsa Ahmed de Tümgeneral el-Reisi’nin de ortalarında bulunduğu BAE güvenlik teşkilatlarının altı temsilcisi hakkında dava açtığını söylüyor. 22 Ocak 2019’taki Katar-Irak maçını tribünlerde o sırada yasak olan Katar forması giyerek izlediği için tutuklanan Ahmed, DW’ye tutuklama ve nakil sırasında dövüldüğünü, hatta başına plastik bir torba bile geçirildiğini anlattı.
Kırmızı bültenlerin istismarı telaşı
DW’ye konuşan Bundestag üyesi Kai Gehring, “Temel insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü hiçe sayan baskıcı bir devlet, en değerli memleketler arası polis örgütü üzerinde bu türlü bir tesire sahip olmamalı” dedi. Gehring ayrıyeten, kırmızı bültenler başta olmak üzere, Interpol’ün çıkardığı memleketler arası arama bültenlerinin, BAE’nin güvenlik kurumları tarafından istismar edilme muhtemelliğine da dikkat çekti. Alman siyasetçi, bu bültenlerin siyasi muhalifleri tutuklamak için berbata kullanılabileceğini vurguladı.
Bu rejim muhaliflerinden biri de aktivist ve blog muharriri Ahmed Mansur. Hem Milletlerarası Af Örgütü hem de İnsan Hakları İzleme örgütü, BAE idaresinin Mansur’a sistematik baskı ve azap uygulamak suretiyle insan haklarını ihlal ettiğine dikkat çekiyor. Gerçekten insan hakları örgütü Körfez İnsan Hakları Merkezi (Gulf Center for Human Rights), Tümgeneral Nasır el-Reisi’ye karşı aktivist Ahmed Mansur’a yapılan azaptan sorumlu olduğu suçlamasıyla dava açtı.
BAE tezleri reddediyor
BAE ise bu kaygı ve savların yersiz ve temelsiz olduğunu savunuyor. BAE, 1973’ten bu yana Interpol üyesi olan ülkenin siciline dikkat çekerek “Emirliğimiz, hata şebekeleriyle çaba ve kanun kaçaklarını öteki üyelerle işbirliği içinde yargı önüne çıkarma konusunda kusursuz bir sicile sahip” açıklamasını yaptı. BAE, 2018-2021 yılları ortasında organize kabahatler, hırsızlık, dolandırıcılık, kara para aklama, terörizm ve öbür kabahatlerden 58 ülke tarafından aranan toplam 516 kanun kaçağını yakalayarak ilgili ülkelere iade ettiğini kaydetti.
DW’ye açıklamada bulunan BAE Büyükelçiliği de “Interpol İcra Şurası’nın mevcut bir üyesi olarak Tümgeneral el-Reisi, mahallî ve ulusal seviyede polislik hizmetlerinde 40 yıllık tecrübeye sahip fevkalâde bir profesyoneldir. Interpol Lideri olarak da insanları korumak, toplum güvenliğini artırmak ve dünya çapındaki kolluk kuvvetlerine, çağdaş cürüm şebekeleriyle gayrette en son araçları sağlamak için çalışmaya devam edecektir” sözlerini kullandı. BAE’nin dünyanın en inançlı ülkelerinden biri olmaktan gurur duyduğu belirtilen açıklamanın devamında “BM İnsan Hakları Kurulu’nun seçilmiş bir üyesi olarak BAE, bayanların ferdî özgürlüğünü, dinî bedellerin toplumsal hayattaki varlığını ve farklı görüşlerdeki insanlara müsamahayla yaklaşımı teşvik etmek de dahil olmak üzere, yurtiçi ve yurtdışında insan haklarını muhafazaya odaklanıyor” denildi.