İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ABD yaptırımlarını bir çeşit savaşa benzetirken, ülkesinin başta komşular olmak üzere dünya ile geniş kapsamlı ekonomik ve siyasi iş birliği ve yakınlaşma arayışında olduğunu söyledi.
Reisi, New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Konseyine görüntü ileti formülüyle hitap etti. Global barış ve güvenliğin sırf adaletin sağlanmasına bağlı olduğunu ve adaletin de sadece dünyadaki tüm ulusların haklarının korunmasıyla sağlanabileceğini belirten Reisi, “Ulusların haklarının ihlali her şeyden evvel dünya barışını ve güvenliğini tehlikeye atar” dedi.
Afganistan ve Orta Doğu bölgesindeki gelişmelerin “ABD’nin hegemonik zihniyetini ve Batı kimliğini dayatma projesinin başarısız olduğunu gösterdiğini” söz eden Reisi, “Hegemonyanın sonucu; kan dökülmesi, istikrarsızlık ve nihayetinde de mağlubiyet ve kaçıştır. Bugün ABD; Irak ve Afganistan’dan çıkmadı fakat çıkarıldı. Bu işgallerin bedelini Filistin ve Suriye’den Yemen ve Afganistan’a kadar mazlum milletler, öteki taraftan da Amerikan vergi mükellefleri ödüyor” diye konuştu.
ABD’nin global “hegemonya düzeninin” geçerliliğini yitirdiğini söyleyen Reisi, “Bu yıl, 2 sahne tarihe geçti. Birincisi, 6 Ocak’ta ABD Kongresinin halk tarafından taarruza uğraması ve ikincisi de Afgan halkının ABD uçaklarından atılmasıydı. Başşehirden Kabil’e dünyaya net bir ileti gönderildi. Artık ABD’nin hegemonya nizamının geçerliliği yoktur” tabirlerini kullandı.
ABD yaptırımlarına işaret eden Reisi, “Bugün yaptırımlar ABD’nin uluslara karşı savaşının yeni bir formülüdür. İran halkına yönelik yaptırımlar nükleer program ve hatta İslam İhtilali sırasında başlamadı. Bu yaptırımlar 1951’de petrol sanayisinin millileştirilmesiyle başladı ve İran tarafından seçilen hükümete karşı Amerikalılar ve İngilizler tarafından bir askeri darbeye yol açtı. Koronavirüs salgını sürecindeki yaptırımlar ve bilhassa ilaç yaptırımları ise insanlığa karşı hatadır. ABD’nin bilhassa insani bahislerdeki yasa dışı yaptırımlarının devam etmesini kınıyor, insanlığa karşı işlenen bu organize cürmün kayıt altına alınmasını talep ediyorum” biçiminde konuştu.
“Nükleer silahların savunma doktrinimizde ve caydırıcılık siyasetimizde yeri yok”
Ülkesinin nükleer programına ve nükleer muahedenin taraflarıyla Viyana’da yapılan görüşmelere dair de değerlendirmelerde bulunan Reisi, şöyle konuştu:
“Haklarımızdan öteki bir şey istemiyoruz. Milletlerarası hukukun uygulanmasını talep ediyoruz. Tüm taraflar nükleer mutabakata ve uygulamada BM kararına bağlı kalmalıdır. Milletlerarası Atom Gücü Ajansının 15 raporu, İran’ın taahhütlerine bağlılığını teyit ediyor. Buna karşılık, ABD yaptırımları kaldırma taahhüdünü yerine getirmedi, muahedeyi ihlal etti, BM Güvenlik Kurulundan çekildi ve halkıma çok daha fazla yaptırım uyguladı. ABD ümitsizliğe düşeceğimizi düşündü lakin direnişimiz işe yaradı ve her vakit da işe yarayacaktır. Biz, ABD hükümetinin vaatlerine inanmıyoruz. İran, sırf kesin sonucu tüm zalimce yaptırımların kaldırılması olacak görüşmeleri yararlı buluyor.”
Reisi, ülke önderi Ayetullah Ali Hamaney’in nükleer silahlara ait fetvasını hatırlatarak, “Nükleer silahların savunma doktrinimizde ve caydırıcılık siyasetimizde yeri yok ve nükleer silahların üretimini ve stoklanmasını başkanın dini fetvasına nazaran yasak kabul ediyoruz” dedi.
Afganistan’da kapsayıcı hükümet vurgusu
Konuşmasında Afganistan’daki gelişmelere de yer veren Reisi, Taliban idaresine kapsayıcı hükümet kurma davetini yineleyerek, “Afganistan’da tüm etnik kökenlerin aktif iştirakine sahip kapsayıcı bir hükümet ortaya çıkmadığı takdirde bu ülkede barış ve istikrar sağlanamaz ve işgalin başarısızlığa uğraması üzere vesayet sistemi de başarısızlığa mahkumdur” değerlendirmesinde bulundu.
İran’ın, kararlılıkla halkının tüm hak ve çıkarlarını savunurken, dünya ile geniş ekonomik ve siyasi iş birliği ve yakınlaşma arayışında olduğunu belirten Reisi, “Başta komşular olmak üzere tüm dünya ile aktif bir alaka arayışındayım ve onların ellerini içtenlikle sıkıyorum” dedi.