Roma-Övgü Pınar
İtalya, Tokyo’daki Olimpiyat Oyunları’nda 10’u altın 40 madalya kazanarak madalya rekorunu kırdı. Ülkenin oyunlarda uğraş eden 384 atletinden 46’sı yurt dışında doğan ve sonradan İtalyan vatandaşlığı almış isimlerdi. Olimpiyat Oyunları sonrası İtalya’da, ülke topraklarında doğanlara vatandaşlık verilmesi yine gündeme geldi.
İtalya Ulusal Olimpiyat Komitesi Lideri Giovanni Malago, kimi sportmenlerin İtalya topraklarında doğsalar da ebeveynleri yabancı olduğu için vatandaşlık hakkına sahip olmamasını ve bu yüzden ülkeyi temsil edememesini eleştirdi.
Malago, Olimpiyatlar sürerken yaptığı açıklamalarda, İtalya topraklarında doğan atletlere vatandaşlık hakkı verilmemesini “tuhaflık, delilik” diye niteledi.
Malago, bu atletlere 18 yaşını doldurdukları anda vatandaşlık verilmesi gerektiğini, fakat hala süren uygulamalarda uzun bürokratik süreçlerin pürüz çıkardığını vurguladı ve “Artık bu sorun çözülmeli” dedi.
İtalya’da hala vatandaşlık hakkı için kan bağı (ius sanguinis) temel alınıyor. Ebeveynleri İtalya vatandaşı olmayan çocuklar, ülke sonları içinde doğmuş olsalar da 18 yaşına kadar vatandaşlık başvurusu yapamıyor.
Sol partiler geçen yıllarda, İtalya’da doğanlara otomatik olarak vatandaşlık hakkı tanınması için çeşitli yasal düzenlemeler yapma teşebbüslerinde bulunsa da bunlar onay basamağını geçememişti. Vatandaşlık yasasının değiştirilmesi için parlamentoya sunulmuş üç yasa tasarısı hala komite etabında takılmış durumda.
Olimpiyat Komitesi Lideri’nin kelamları üzerine İtalya’da yıllardır hararetli tartışmalara mevzu olan “ius soli” (doğum yerine dayalı vatandaşlık hakkı) tekrar gündeme girdi.
Getty ImagesMerkez soldaki Demokratik Parti’nin önderi Enrico Letta, sıkıntının sırf atletlere verilecek özel bir hak olmadığını, genel bir yasa değişikliği gerektiğini belirtti. Letta, “Olimpiyatlar sonrasında bu mevzudaki farkındalığın genele yayıldığını düşünüyorum. Bu nedenle tüm siyasi güçlere bu sıkıntıyı parlamentoda tartışmaya açma ve ius soli ile ilgili bir tahlil bulma daveti yapıyorum” dedi.
İçişleri Bakanı Luciana Lamorgese de Olimpiyat Komitesi Lideri’ne takviye verdi ve “bu mevzuyu sırf atletlerimiz madalya kazandığında hatırlamamalıyız” dedi. İçişleri Bakanı, yabancı ebeveynlerin İtalya’da doğmuş çocuklarının “kendilerini toplumun ayrılmaz bir kesimi üzere hissetmelerine” yardımcı olunması gerektiğini savundu.
Göçmen tersi partilerden reaksiyon
Göçmen aksisi, ulusalcı bir çizgi izleyen sağ partilerden ise vatandaşlık hakkının tekrar tartışmaya açılmasına reaksiyon geldi.
Son anketlere nazaran ülkenin en fazla dayanağa sahip partisi olan çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi’nin başkanı Giorgia Meloni, “vatandaşların içinde bulunduğu böylesine hassas bir devirde ius soli sıkıntısının öncelik hale getirilmesine” reaksiyon gösterdi.
Çok sağcı Lig Partisi’nin başkanı Matteo Salvini ise vatandaşlık hakkı tartışmalarına göç aykırısı argümanlarla dahil oldu. İçişleri Bakanlığı yaptığı periyotta göç tersi uygulamalara imza atan Salvini “İçişleri Bakanı ius soli konusunda abuk sabuk konuşacağına İtalya’ya yasa dışı biçimde girenleri denetim etsin” dedi.
Popülist 5 Yıldız Hareketi’nden Senato Lider Yardımcısı Paola Taverna da ülke için mevcut önceliklerin pandemi ve ekonomik kalkınma olduğunu söyledi.
Tartışma, bugünkü ulusal gazetelerin büyük kısmının baş sayfalarında yer aldı. İtalyan basınına nazaran ius soli yasası kabul edilirse ülkede yaşayan 1 milyondan fazla çocuk vatandaşlık hakkı elde edecek.