Birinci olarak Kolombiya’da tespit edilen ve geçtiğimiz haftalarda ABD’de de görülen koronavirüs varyantı, sıhhat otoriteleri tarafından yakından izleniyor.
Belçika’da bir huzurevinde kalan ve iki aşısını da olmuş yedi kişinin kelam konusu Covid varyantı nedeniyle öldüğü belirlendi. 21 huzurevi sakininin Covid-19 testi müspet çıktı. Birtakım çalışanlarda da varyanta rastlandı fakat bu şahıslar hastalığı çok daha hafif geçirdi.
B.1.621 olarak numaralandırılan Kolombiya varyantına, Beta, Delta üzere varyantlara misal bir isim şimdi verilmedi.
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), varyantın dikkatle incelenmesi gerektiğini kaydetti.
Reuters’ın haberine nazaran Avrupa Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezi (ECDC) de varyantı yakın takibe aldı.
Brüksel yakınlarındaki huzurevinde ölen yedi kişinin 80-90 yaş aralığında olduğunu lisana getiren Leuven Üniversitesi Öğretim Üyesi Marc Van Ranst, hayatını yitirenlerin iki aşısını da olmuş bireyler olmasının tasa verici olduğunu aktardı.
Marc Van Ranst, varyantın daha bulaşıcı olup olmadığı konusunda şimdi bir bulgu olmadığını da ekledi.
B.1.621, yani Kolombiya varyantı, Belçika’daki olayların sırf yüzde 1’ini oluşturuyor. ABD’de ise tüm olayların yüzde 2’sinin Kolombiya varyantı olduğu sanılıyor.
Güney Florida’da ise bu oran çok daha yüksek. New York Post’a konuşan bir sıhhat yetkilisi, varyantın Miami Üniversitesi’nin patoloji laboratuvarında incelenen olumlu hadiselerin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturduğunu söyledi.
İngiltere Halk Sıhhati (PHE) bilgilerine nazaran aşıların Kolombiya varyantına karşı daha az tesir gösterdiğine ait birtakım işaretler olsa da, bu bulgular şimdi çok hudutlu ve daha kapsamlı bir araştırmayı gerektiriyor.
Kolombiya varyantının Delta varyantına nazaran daha bulaşıcı olduğuna yönelik bir bulgu ise yok.
4 Ağustos prestijiyle İngiltere’de toplam 37 olayda Kolombiya varyantı görüldü.
Şahin: Mevcut aşı Delta dahil tüm varyantlara karşı tesirli
Şu anda dünya genelinde yaygın kullanımda olan aşılar, koronavirüsün eski tiplerine nazaran geliştirilmiş durumda.
Bilim insanları ve aşı üreticileri, aşıların yeni varyantlara karşı da büyük oranda tesirli olduğunu lakin kimi varyantlara karşı daha düşük muhafaza sağladığını belirtiyor.
ABD’li ilaç şirketi Pfizer ile birlikte koronavirüs aşısı geliştiren Almanya merkezli biyoteknoloji şirketi BioNTech’in CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin ise Pazartesi günü yaptığı açıklmada mevcut aşının Delta varyantı dahil olmak üzere tüm varyantlara karşı tesirli olduğunu ve rastgele bir güncellemeye şimdilik gereksinim duyulmadığını söyledi.
6-12 ay içerisinde aşının güncellemesini gerektirecek öteki varyantların ortaya çıkmasının çok mümkün olduğunu belirten Şahin, “Ancak şu an bu türlü bir şey gerekmiyor” diye konuştu.
Şahin, şu anda aşıyı güncellemeye ait verecekleri bir kararın, yeni bir varyantın baskın olmaya başlamasıyla 3-6 ay içerisinde yanlış çıkma ihtimaline değinerek, “Bu yüzden, değişiklik kararının vakti da uygun olmalı” dedi.
Ne cins varyantlar var?
Birinci defa Aralık 2019’da Çin’de tespit edilen yeni çeşit koronavirüs, ortadan geçen vakit içerisinde farklı mutasyonlara uğradı ve bunların kimileri yeni varyantlar olarak yayılmaya başladı.
Bunlar ortasında bilhassa son periyotta birinci sefer Hindistan tespit edilen Delta varyantı, yayılma süratiyle tasa yaratıyor.
Daha evvel birinci defa İngiltere’de görülen Alfa, birinci kere Güney Afrika’da ortaya çıkan Beta ve Brezilya’daki Gamma varyantları gündeme gelmişti.
BBCDünya genelinde, Covid-19’a yol açan yeni cins koronavirüsün binlerce farklı varyantı sirkülasyonda bulunuyor.
Virüsler, hayatta kalabilmek ve çoğalabilmek için değişime uğruyorlar. Bu aslında doğal bir süreç.
Bu değişim sonucunda birtakım virüs tipleri yeni varyant olarak ortaya çıkıyor ve yayılmaya başlıyor.
Dünya genelinde kamu sıhhati yetkilileri ve uzmanları tarafından yakından takip edilen yeni varyantlar şunlar:
- Delta varyantı – B.1.617.2: Birinci sefer Hindistan’da görüldü. En az yüzde 40 daha bulaşıcı olduğu tespit edildi. İngiltere’de hakim varyant ve dünya genelinde de süratle yayılıyor.
- Alfa varyantı – B.1.1.7: Birinci kere İngiltere’nin Kent bölgesinde görüldü. İngiltere’de 200 binden fazla olayda tespit edildi. 2020 sonu ve 2021 başında uygulanan kapanma devrinin gerisinde yatan etken oldu. 50’den fazla ülkeye yayıldı ve mutasyona uğramış farklı tipleri de tespit edildi.
- Beta varyantı – B.1.351: Güney Afrika’da ortaya çıktı. 20’den fazla ülkeye yayıldı. Lakin uygulanan seyahat kısıtlamalarıyla dünyada fazla yayılması önlendi.
- Gamma varyantı – P.1: Birinci sefer Brezilya’da tespit edildi. 10’dan fazla ülkeye yayıldı. Bir periyot Brezilya’nın Covid-19 hadise ve can kayıplarında dünyanın en berbat ülkesi olmasına yol açtı.
BBCBu mutasyonlar nasıl oldu?
Kamu sıhhati uzmanlarını kaygılandıran bu varyantların ortak özelliği, koronavirüsün hücrelere tutunduğu dikensi (spike) protein yapısında değişimler yaratması.
Alfa, Gamma ve Beta varyantlarında ortak olarak görülen N501Y mutasyonunun virüsün hücrelere daha kolay girmesini ve beşerden beşere daha süratli yayılmasını sağladığı anlaşıldı.
Beta ve Gamma varyantlarında görülen E484K mutasyonu da virüsün antikorları etkisizleştirdiği tespit edildi.
Bu mutasyon, az sayıda Alfa varyantında da görüldü.
- Beta varyantı nedir, risk ne kadar büyük?
- Covid-19’un Delta varyantının belirtileri neler?
Virüs varyantları nasıl ortaya çıkıyor?
Öteki hastalığa yol açan virüsler üzere koronavirüs de insan hücrelerine nüfuz ederek ve onların içinde kendisini kopyalamak suretiyle çoğalıp bedene yayılarak, daha sonra da öbür insanları enfekte ederek yayılıyor.
Kendini kopyalaması demek virüsün farklı parçacıklarının nasıl bir ortaya geldiğini belirleyen genetik kodun kopyalanması demek. Ama bu kopyalama her vakit aslına uygun olmayabiliyor.
EPABazen kitaplardaki baskı yanlışları üzere kopyalama sırasında da yanılgılar, farklılaşmalar olabiliyor ve bu da yeni viral varyantlar ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Birtakım virüslerin genetik kodları DNA yani insan hücrelerinin genetik bilgisini taşıyan moleküller ile birebir yapıda.
Koronavirüsün de dahil olduğu öteki virüslerin genetik kodları ise RNA diye bilinen buna misal öteki bir molekülde gizli.
RNA moleküllerinde DNA’dan farklı olarak kopyalardaki yanlışları düzelten bir özelliği yok. O nedenle çok daha fazla varyant gelişiyor.
Yeni varyantlara karşı hangi önlemler alınmalı?
Bu varyantlardan korunma tavsiyesi de koronavirüsle tıpkı. Paklık, maske kullanımı ve toplumsal aralığın korunması olarak sıralanıyor.
Salgın hastalık ve kamu sıhhati uzmanları salgından korunmak için bilinen tedbirlerin sürdürülmesi ve iç yerlerde, bilhassa de âlâ havalandırılmayan yerlerde, öbür beşerlerle bir ortaya gelmekten kaçınılması gerektiğini vurguluyorlar.
Yeni varyantların daha bulaşıcı olduğu yolundaki birinci izlenimler doğruysa, iç yerlerde çok daha fazla tedbir almak ve toplumsal temasları çok daha az bir seviyeye indirmek gerekebilir.