Covid-19 ile ilgili komplo teorilerine çokça yer veren komplo teorisyenleri, dikkatlerini artık de iklim haberlerine yöneltti.
Matthew, günümüzün en kıymetli iki haberinin gerisinde karanlık güçlerin bulunduğuna ve ona doğruların söylenmediğine inanıyor. “Bütün bu dehşet ve propaganda kampanyasıyla amaçlanan bir şeyler var” diyor ve ekliyor:
“Bunun iklim değişikliği, bir virüs ya da öbür bir hususta olması bir şeyi değiştirmez.”
İngiliz Matthew 20 yıldır Yeni Zelanda’da yaşıyor. Yeni Zelanda, sıkı kapanma tedbirleriyle Covid’i büsbütün ortadan kaldırmayı hedefleyen ülkelerden.
Hükümetin bu yaklaşımından rahatsız olan Matthew, haber almak ve kendi üzere düşünenleri bulmak için toplumsal medyaya yönelmiş. Katıldığı aşı ve maske tersi internet kümeleri onu Covid’in gerisinde şeytani planlar olduğu yolunda temelsiz komplo teorilerine götürmüş.
Komplo dünyasına kolunca görüşleri değişmiş, alakaları etkilenmiş. Benimle, kimi görüşlerine katılmayan eşi duymasın diye bahçenin ardında saklandığı yerden imajlı konuşuyor.
Son vakitlerde Matthew’ın üye olduğuna benzeyen kümeler yalnızca Covid değil, iklim değişikliği hakkında da temelsiz bilgiler yayıyor. Matthew, “Covid ve iklim propagandasını” birebir kelamda komplonun kesimi olarak görüyor.
“Gerçek erkekler maske takmaz”
Bu aslında büyük fotoğrafın bir modülü. Bir vakitler büsbütün pandemiye odaklanan kapanma ve aşı zıddı Telegram kümeleri artık tıpkı yaklaşımla iklim değişikliği konusunda komplolar üretiyor. Paylaşımları siyasi tenkit ya da tartışma olmaktan uzak, büsbütün yanlış bilgiler, uydurma haberler ve uydurmalarla dolu.
Küresel dezenformasyon eğilimlerini pahalandıran Londra merkezli Stratejik Diyalog Enstitüsü’ndeki araştırmacılara nazaran, kapanma zıddı birtakım kümelerde sık sık iklim değişikliğinin abartıldığı ve hatta insanları denetim altına almayı amaçlayan bir aldatmaca olduğu yolunda paylaşımlar görülüyor.
Enstitü çalışanlarından Jennie King, “Covid tedbirlerine karşı kullanılan sözler giderek, iklim değişikliğiyle gayrete karşı dehşet uyandırmak için kullanılmaya başlandı” diyor.
King, bu halin aslında iklim değişikliği siyasetleriyle ilgisi olmadığını belirterek, “Bu bahisler iktidar, ferdî özgürlükler, kurumlar, devlete karşı vatandaş, klasik ömür biçimlerinin yok olması hakkındaki fikirleri çok daha geniş kitlelere ulaştırmak için çok uygun” diye konuşuyor.
- Komplo teorilerine inanan yakınlarınızla nasıl konuşabilirsiniz?
- Koronavirüs aşısıyla ilgili komplo teorileri neler, bilim insanları bunları nasıl çürütüyor?
- Komplo teorilerine inanmak ile akıl sıhhati ortasında bir irtibat var mı?
Beyaz Gül
Bu stil fikirleri benimseyen kümelerden biri Beyaz Gül. İngiltere’den ABD’ye, Almanya’dan Yeni Zelanda’ya kadar tüm dünyada lokal alt kümelerin oluşturduğu bir ağ.
Matthew, Beyaz Gül için şunları söylüyor:
“Birkaç kişi tarafından yönetilen bir yer değil. Merkezi idaresi olmayan bir topluluk üzere. Oradan çıkartma dizaynları bulup sokak lambalarına filan yapıştırıyorsunuz” diyor.
Bu çıkartmalarda aşı aksisi, maske zıddı sloganlar ve komplo teorilerine işaret eden tabirler bulunuyor. “Yeni olağana diren”, “Gerçek erkekler maske takmaz” ve “Pandemi yoktur” bunlardan kimileri.
Matthew kendi mahallî Beyaz Gül kümesine bu türlü bir çıkartmada gördüğü reklam üzerine katılmış. O da artık Auckland yakınlarındaki konutunun civarındaki sokak lambalarına birebir çıkartmaları yapıştırıyor.
“Büyük Sıfırlama”
Matthew ile konuşurken “Büyük Sıfırlama” denilen temelsiz bir komplo teorisinden bahsetti. Global seçkinin pandemiyi kullanarak karanlık bir Yeni Dünya Nizamı kuracağı, dünyanın her yanında vatandaşların hayatını denetim edecek bir “süper hükümet” kurulacağı yolunda bir teori bu.
Bu çeşit inançları Matthew’u en yakınlarından bile uzaklaştırıyor. Dokuz yaşındaki kızının kısa müddet evvel okul için bir iklim sunumu hazırlamasından rahatsız olduğunu söylüyor. Lakin bununla birlikte, komplo teorilerine kapılmaktan da pişman. “Son üç-dört aydır her gün dünyada olanlarla ilgili telaş içinde uyandım. Sık sık da buna pişman oldum” diyor.
‘Aklını büsbütün kaçırdı’
Madalyonun bir de öteki yüzü var. Christine Belfast’ta Covid hastalarını tedavi eden bir hemşire.
Kız arkadaşı Covid-19 ve aşılar hakkındaki komplolara, hatta Christine’in de büyük bir komplonun kesimi olduğuna inanmaya başlamış. Tıpkı Matthew üzere o da Beyaz Gül hareketine katılmış.
Kız arkadaşı daha sonra da iklim değişikliği ile ilgili yanlış haberlere kapılıp, daima Instagram’da bu hususta paylaşımlar yapmaya başlamış. Durum o denli bir hale gelmiş ki bağları buna dayanamamış ve Christine kız arkadaşından ayrılmış.
“Şimdi de iklim değişikliğinin gerçek olduğuna inanmıyor. Her şeyin dünya nüfusunu ortadan kaldırmak ve insanlığı yok etmek için düzenlenen bir komplo olduğunu sanıyor” diyor Christine.
Yeni komplo konusu iklim
Pandemi sürerken, aşılar da tesirini göstermeye başladı ve birçok ülke olağana bir adım daha yaklaştı. Covid’den iklim değişikliği konusuna kayma birçok internet platformunda gözlemlenen bir olgu.
- YouTube, Covid aşısı tersi tüm içerikleri platformdan kaldıracak
- Aşı zıtları İstanbul Maltepe’de protesto gösterisi düzenledi
- İklim krizi: Beş temel soru, beş kolay yanıt
Stratejik Diyalog Enstitüsü araştırmacıları iklim değişikliğini önlemek için pandemi sırasında olduğu üzere kapanma tedbirleri alınabileceği üzere büsbütün temelsiz haberlerde “iklim kapanması” diye bir tabir kullanıldığına şahit olmuşlar.
Bu tabir komplo teorileri yayan YouTube kanalları ortasında da tutulmuş lakin bilim insanları kapanmanın iklim değişikliği ile baş etmek için uygun bir strateji olmadığını söylüyorlar. Örneğin, kapanmalar sırasında sera gazı salımında çok az bir fark olduğunu hatırlatıyorlar.
Covid ve kapanmalar münasebetiyle yaşanan ıstıraplar ve yayılan yanlış bilgiler yeni komplolara yer hazırladı. Dünyanın geleceği ile ilgili gerçekleri kabul etmektense, tüm makûs haberleri güçlü insanların karanlık emellerine bağlama eğilimi, insanların bir kısmını ele geçirmiş üzere görünüyor.
Bu haber, Ant Adeane’nin katkısıyla hazırlanmıştır.