Libya gelecek ay seçimlere gitmeye hazırlanırken ülkenin idare doruğunda siyasi gerilim artıyor. 24 Aralık’ta seçimlere hazırlanan ülkede Ulusal Birlik Hükümeti ile devlet başkanlığı misyonlarını üstlenen Başkanlık Kurulu ortasında ayrılık yaşanıyor.
Libya’da hükümet, Dışişleri Bakanı Necla Menguş’un Başkanlık Kurulu tarafından açığa alınması kararını reddetti. Kurul, Menguş’u dış politikayı inhisarına almakla suçluyor.
Ulusal Birlik Hükümeti’nden yapılan açıklamada Başkanlık Kurulu’nun Menguş’u açığa alma yetkisine sahip olmadığı belirtilerek Bakan’ın gayretleri övüldü.
Açıklamada Menguş’un geçen ay Trablus’ta yapılan memleketler arası toplantıdaki çalışmalarının genel seçimler öncesi ülkedeki problemleri aşma teşebbüsü olduğu belirtilerek hükümet vazifelilerinin soruşturulması yahut açığa alınması üzere kararların başbakanın yetkisinde olduğu kaydedildi.
Ülkenin yeni devlet lideri seçilene kadar devlet başkanlığı vazifesini yerine getiren Başkanlık Kurulu, Cumartesi gecesi Menguş’u misyondan almış ve Bakan’a yurt dışına çıkış yasağı getirmişti. Menguş’u dış siyaset kararlarını Konsey’e istişareden almakla suçlayan Başkanlık Kurulu, kararın ardındaki nedenleri açıklamadı.
Öte yandan Libya Ulusal Yüksek Seçim Şurası 24 Aralık seçimleri için Pazartesi günü aday kayıtlarını açacağını duyurdu.
Reuters haber ajansı üst seviye bir Ulusal Birlik Hükümeti kaynağına dayandırdığı haberinde Başbakan Muhammed Dibeybe’nin devlet başkanlığı seçimlerine aday olacağını duyurdu.
Libya’nın doğusundaki güçlerin kumandanı Halife Hafter’in de aday olması bekleniyor. Hafter Eylül ayında devlet başkanlığı seçimlerinde aday olabilmesini sağlayacak formda askeri vazifelerinden süreksiz olarak ayrıldığını açıklamıştı.
Seçimlerin önündeki mahzurlar
BM’nin Libya’da tahlil için belirlediği yol haritasına nazaran başkanlık ve parlamento seçimlerinin 24 Aralık’ta yapılması planlanıyor. Fakat uzun vakittir beklenen seçimlerin önünde öteki maniler de var. Ülkenin seçim maddelerinin nasıl olması gerektiği, silahlı kümeler ortasındaki çatışmalar, yabancı güçlerin ve paralı askerlerin çekilmesinin sağlanması hala tahlil bekleyen hususlar ortasında.
Paralı savaşçıların ve yabancı birliklerin varlığı Libya’da istikrarın önündeki esas pürüzler ortasında. Birleşmiş Milletler’in açıklamalarına nazaran geçen yılın Aralık ayı prestijiyle Libya’da 20 bin yabancı savaşçı bulunuyor. Yabancı güçler Kremlin ilişkili özel askeri şirketi Wagner’den, Afrikalı, Suriyeli para savaşçılara ve Türk birliklerine kadar çeşitlilik gösteriyor.
Kaddafi sonrası süreç
2011 yılında Muammer Kaddafi’nin devrilmesi sonrasında iç savaşa sürüklenen Libya, Birleşmiş Milletler’in tanıdığı Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi olmak üzere iki başka idare bölgesine bölünmüştü. Ekim 2020’de taraflar ortasında ateşkes imzalanmıştı.
Şubat ayı başında Birleşmiş Milletler himayesinde İsviçre’nin Cenevre kentinde toplanan Libya Siyasi Diyalog Forumu, Abdülhamid Muhammed Dibeybe’yi süreksiz başbakan ve Muhammed Yunus Menfi’yi üç üyeli Başkanlık Kurulu’nun başkanlığına seçmişti. Süreksiz hükümet, ülkedeki hizmetleri güzelleştirmek, devlet kurumlarını birleştirmek ve Aralık ayında yapılacak seçimleri düzenlemekle görevlendirilmişti. Mart ayında geçiş sürecini hazırlamak üzere kurulan birlik hükümeti misyona başlamıştı.
