Omicron şimdi her şeyi başa sarmadı lakin belirsizlik devam ediyor. Akıllarda iki büyük soru var: Ne kadar süratli yayılabilir ve sizi ne kadar hasta eder? Lakin kesin yanıtlar elde etmek haftalar sürebilir.
Tüm dünyadan bilim insanları bu soruları cevaplamak için birinci adımları atmaya başladı. Sonuçlar, bağışıklığın ehemmiyetini tekrar vurguluyor.
Ne kadar süratli yayılıyor?
Görünen o ki, aşılama ve geçtiğimiz aylarda yaşanan yüksek Covid-19 dalgasıyla oluşan bağışıklığa karşın Omicron süratli yayılıyor.
Güney Afrika’da Delta varyantı dalgası sona ermiş ve günde 300’den az olay görülmeye başlamıştı.
Şu anda ise bu sayı günlük 10 binden fazla.
İngiltere’de de durum misal.
Bilim insanları, Omicron olaylarını Covid-19 testlerinde ortaya çıkan “S geni eksikliği” ile tespit ediyor.
İngiltere’de Kasım ayı sonunda sırf test sonuçlarının yüzde 0,1’inde gözlenen bu durum, şu anda yüzde 5’inde gözleniyor.
Bu da günlük 2 bin 500 kişi demek oluyor.
Bu yol Omicron’un suratını ölçmek için emniyetli değil, zira kesin sonuç almak için tam gen dizilimi gerekiyor. Yeniden de genetik tahlilleri beklemeden varsayımı bir sonuca varılmasını sağlıyor.
Belirsizlikler devam etmekle birlikte, yapılan bu erken hesaplamalar Omicron hadiselerinin İngiltere’de her üç günde bir, iki katına çıktığını gösteriyor.
Bu da şimdi toplumun bağışıklık kazanmadığı 2020’nin başlarında görülen Delta varyantından çok daha süratli bir yayılma manasına geliyor.
Aslında o devir virüsü kapmak ve diğerine bulaştırmak çok daha kolaydı.
Şayet üç günde bir ikiye katlanırsa, 2 bin 500 olan olaylar ay sonuna kadar günlük 100 bine ulaşabilir.
Bana da bulaşacak mı?
Bilim insanlarının Omicron’un şimdiye kadar geçirdiği mutasyonları incelemesiyle birlikte söylediği şey, aşının daha az tesirli olma ihtimaliydi.
Zira Omicron aşı tasarlanırken bilinen yepyeni virüsten çok farklı görünüyordu.
Şu anda virüsün gelişmesini engelleyen nötralizan antikor kullanarak yapılan araştırmaların birinci dataları alınıyor.
Pfizer-BioNTech üzerinde yapılan deneyler, üçüncü doz aşının nötralizan antikor düzeyini artırdığını gösteriyor. İki dozun asıl virüse tesirinin, üçüncü dozun Omicron’a karşı tesirine yakın olacağı düşünülüyor.
Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Eleanor Riley de üçüncü dozun yüksek düzeyde muhafaza sağlamasını beklediklerini söylüyor.
Hâlâ Omicron’un ne kadar tehlikeli olabileceğine dair kesin karşılıklarımız yok.
- İngiltere’de Omicron tedbirleri: Meskenden çalışma, Covid pasaportu, maske
- Oxford-AstraZeneca aşısını geliştiren Profesör Sarah Gilbert’ten ikaz: Bir sonraki salgın Covid’den daha ölümcül olabilir
- WHO’dan Omicron uyarısı: Varyant yayılıyor, her ülke hazırlıklı olmalı
Lakin yalnızca iki doz aşımız varsa ya da hastalığı geçirdiysek bile bedenimiz Covid-19’la pandeminin başına nazaran daha âlâ savaşacaktır.
Nötralizan antikor, bedenin savunma sistemi için çok değerli ve üçüncü dozu olmadan da tesirli oluyor.
Ne olabilir?
Bir Omicron dalgası olması ve aşıların insanların ağır hasta olmasını engellemesi mümkünlüğü çok mümkün.
Şu an için “çoğumuzun” çok güzel olması “herkesin” âlâ olduğu manasına gelmiyor. Kimilerinin bağışıklık sistemi aşıya yanıt vermeyebiliyor, kimilerimiz hiç aşı olamıyor yahut olmuyor.
Hâlâ Covid-19 nedeniyle hastanede tedavi gören çok sayıda insan var.
Birebir anda hastanede tedavi görmesi gerekenlerin sayısı arttıkça dalga birden büyüyebilir.
Münasebetiyle Warwick Üniversitesi’den Prof. Michael Tildeesley, geçen yılbaşında yaşadığımız üzere bir dalga yaşanma ihtimali olduğunu söylüyor. Fakat şimdi her şeyin meçhul olduğunu hatırlatıyor:
“Dalga olmayabilir, korkulması gerekmeyen bir dalga olabilir yahut kıyamet kopabilir. Sorun bu belirsizlikte.”