Polonya, Avrupa Birliği ile iki yıldır devam eden yargı ıslahatı tartışmasında Brüksel tarafından lisana getirilen tenkitlere uygun düzenleme yapılacağını açıkladı.
Başbakan yardımcısı Jaroslaw Kacyznski, Polonya devlet radyosuna verdiği bir mülakatta, AB ile Polonya ortasında en değerli problem olan “Hakimler Yüksek Kontrol Komisyonu’nun” kurulmasından vazgeçeceklerini ve böylelikle ortada bir sorun kalmayacağını söyledi.
Birebir vakitte iktidardaki PIS partisinin de başkanı olan ve Polonya siyasi rejiminin en güçlü ismi olarak bilinen Kacyznski bu bahiste hazırlanacak bir yasa değişikliği taslağının Eylül ayında parlamentoya sunulacağını da vurguladı.
Polonya’da merkez sağ iktidar tarafından 2019 yılında gündeme getirilen yargı ıslahatının en tartışmalı uygulamalarından biri, bileşiminin oluşmasında hükümetin yüklü olarak kelam sahibi olduğu Yargıçlar Yüksek Kontrol Kurulu isimli organ.
AB Polonya’daki Yargıçlar Yüksek Kontrol Kurulu’na neden karşı?
Avrupa Birliği bu kurumun faaliyete başlamasıyla adalet sisteminin hükümetten bağımsız bir biçimde çalışmasının mümkün olmadığı ve bu durumun Avrupa yargı normlarına uymadığı tenkitleriyle Varşova’dan bu uygulamanın değiştirilmesini talep etmişti.
Polonya hükümeti ise bahsin “ulusal egemenlik” sıkıntısı olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini, münasebetiyle bu problemin Polonya’nın iç işi olarak algılanmasının yanlışsız olacağı görüşünü savunmuştu.
Avrupa Birliği Komitesi ise tutumundan ödün vermeyerek mevzuyu Avrupa Mahkemesi’ne taşımıştı.
Polonya’da ‘yargı bağımsızlığı’ talebiyle protesto şovları düzenleniyordu
Yaklaşık bir buçuk yıl süren yargı etabında Avrupa Mahkemesi Brüksel’in halini destekledi, yargı bağımsızlığı unsurunu AB’nin temel prensiplerinden biri olarak tanımladı ve Polonya’da kurulan bu yeni yargı organının adalet sistemine siyasetin taşınması manasına geldiğini belirledi.
Avrupa Mahkemesi tarafından 2021 yılının haziran ayında alınan bu kararın açıklanmasının akabinde Polonya hükümeti AB mahkemesine bir manada meydan okuyarak mevzuyu Polonya Anayasa Mahkemesi’ne havale etti.
Beklendiği üzere Polonya Anayasa Mahkemesi Polonya hükümeti lehine karar verdi ve Polonya ve Avrupa Birliği ortasındaki ipler de kopma noktasına geldi.
Lakin Avrupa Birliği’nin ödünsüz tavrı devam etti. AB yetkilileri yargının bağımsızlığı konusunun AB’nin en değerli prensiplerden biri olduğunu vurgulayarak, birinci adım olarak Polonya’ya verilen yardımların kesileceğini ve akabinde da Polonya hakkında süreç başlatılacağını açıkladılar.
Polonya neden geri adım attı?
Aslında AB içinde üye bir ülkeye karşı süreç başlatabilmek ve kelam konusu ülkenin AB üyeliğini tehlikeye sokacak uygulamaları gündeme almak kolay değil. Zira Avrupa Birliği mevzuatı, üyelik üzere değerli mevzularda karar alabilmek için tüm üye ülkelerin onayını gerektiriyor.
Polonya’ya karşı alınacak sert bir kararın rastgele bir üye ülke tarafından veto edilmesi, bu kararın uygulanmaması için kâfi. Ve AB içinde Polonya’nın sıkı işbirliği yaptığı, örneğin Macaristan üzere ülkelerin Polonya’nın yanında olacağı da açık.
Lakin Polonya hükümeti iç siyasetteki gelişmeler nedeniyle düşünceler yaşıyor. Hükümetin Avrupa Birliği’ne karşı, AB üyeliğini tehlikeye sokabilecek sert bir tartışma içine girmesi Polonya’da hükümete puan kaybettiren bir gelişme, zira Polonya halkı en büyük tehdit olarak Rusya’yı görüyor.
Polonyalılar ülkenin Rusya karşısında yalnız ve güçsüz kalmasına neden olabilecek her gelişmeye sonuna kadar karşı olacaklarını siyasilere hissettiriyorlar.
Bu durum Polonya hükümetinin AB karşısında geri adım atmasının temel nedeni olarak bedellendiriliyor.
