Avrupa Birliği (AB), Belaruslu yetkililer için daha evvel uygulanan vize kolaylıklarını askıya aldığını duyurdu.
AB Kurulundan yapılan açıklamada, “Bu karar Belarus rejiminin başlattığı hibrit taarruza verilmiş karşılıktır.” sözü kullanıldı. AB’nin aldığı kararla vize için evrak istenmemesi, çok girişli vize verilmesi, vize fiyatlarının düşürülmesi üzere uygulamalardan Belaruslu yetkililer yararlanamayacak. Sıradan Belaruslu vatandaşlar ise daha evvelki vize kolaylığı muahedesinin koşullarından faydalanmaya devam edecek.
Açıklamada, “Göçün Belarus rejimi tarafından araç olarak kullanılmasını güçlü biçimde kınıyor ve reddediyoruz. Belarus’un siyasi maksatlar için insanların hayatıyla oynaması kabul edilemez. Bugünkü karar, devam eden bu hibrit hücumla çaba edeceğimize ortak taahhüdümüzü bir sefer daha göstermektedir.” sözü yer aldı.
AB ile Belarus ortasındaki vize kolaylığı muahedesi 1 Temmuz 2020’de AB-Belarus Geri Kabul Mutabakatı’na paralel olarak yürürlüğe girmişti. Belarus, 28 Haziran 2021’de geri kabul muahedesini durduracağını açıklamıştı.
Sondaki göçmen krizi
Avrupa ülkelerine gitmek isteyen çok sayıda sistemsiz göçmenin Belarus üzerinden AB üyesi Polonya’ya geçmek istemesi, Belarus ile Polonya hududunda tansiyonu yükseltmişti.
Birden fazla Irak kökenli olduğu belirtilen, ortalarında bayan ve çocukların da bulunduğu binlerce sistemsiz göçmen, Belarus’tan Polonya’ya girmek üzere hudut noktasına hakikat ilerlemeye başlamıştı.
Göçmenlerin bir kısmı hiçbir müdahaleye maruz kalmadan Belarus hudut noktasını geçmiş, bir kısmı da hudut boylarındaki ormanlık alana hakikat ilerlemişti.
Polonya, Belarus’u sistemsiz göç akınına müsaade vermekle, Belarus ise Polonya’yı sonda göçmenlere orantısız güç kullanarak müdahale etmekle suçluyor.
AB-Belarus tansiyonu
AB ile Belarus ortasındaki gerginlik Ağustos 2020’de Belarus’ta düzenlenen ve Aleksandr Lukaşenko’nun kazandığı açıklanan cumhurbaşkanlığı seçiminin akabinde artmıştı. AB, Belarus’ta seçime hile karıştırıldığı gerekçesiyle seçim sonucunu tanımadığını açıkladı.
AB, seçimlere hile karıştırıldığı münasebeti dışında Belarus’ta muhalefete baskı uygulandığını belirterek bu ülkeye yaptırımlar uyguluyor. Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun da dahil olduğu yaptırımlar, seyahat kısıtlaması ve varlıkların dondurulması üzere uygulamaları içeriyor.
AB ülkeleri ayrıyeten 23 Mayıs’ta Atina-Vilnius seferini yapan Ryanair yolcu uçağının bomba ihbarı üzerine Belarus’un başşehri Minsk’e indirilmesi ve uçaktaki Belarus vatandaşı muhalif Roman Protaseviç’in gözaltına alınması nedeniyle Belarus hava yolu şirketlerine AB hava alanını kapattı.
AB, Belarus idaresini Irak üzere ülkelerden göçmenleri getirerek AB ülkeleri Polonya, Litvanya ve Letonya sonlarına göndermek, “düzensiz göçü araç olarak kullanmak ve Birlik’i bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla” suçluyor.