Rusya’nın Ukrayna’yı işgalininin başlamasından birkaç gün sonra, ülkedeki en büyük medya şirketlerinden Rusya Medya Kümesi (RMG), kimi sanatkarları radyolarına ve müzik yayını yapan televizyon kanalına çıkarmayacağını duyurduğu bir açıklama yaptı.
Açıklamada, “Bu kararın sebebi bu müzisyenlerin Rusya ile Ukrayna ortasındaki güç durum bağlamında Rusya hakkında sarfettikleri sert sözlerdir” denildi.
Şirket, önceliğinin dinleyicilerine hürmet olduğunu kaydederek “Müzisyenlerin Rus dinleyiciye karşı küstah ve kibirli tavrı karşısında”, bu sanatkarların mukavelelerinin iptal edilmesi dışında bir seçeneği kalmadığını belirtti
Yasaklı listede çok sayıda Ukraynalı müzisyen ile Boris Grebenşçikov’un solisti olduğu efsane rock kümesi Aquarium da dahi üç Rus grup-sanatçı da var.
Boris Grebenşçikov, Instagram’daki paylaşımında savaşı “çılgınlık” diye nitelemişti. Fakat sanatçı siyasi baskılara alışkın.
BBC’ye konuşan Grebenşçikov, “Hayatımın yarısını o yahut bu yasakla geçirdim. 70’lerde yasaklar vardı, 80’lerde yasaklar vardı. Şaşılacak bir şey yok. Sizi yasaklayanlar sonra size ödül veriyor” dedi.
- Arnold Schwarzenegger’in savaş aykırısı görüntüsü Rusya’da toplumsal medyada viral oldu
- ABD’li yıldız basketbolcu Brittney Griner’in Rusya’da gözaltı mühleti iki ay uzatıldı
- Rusya televizyonunda Ukrayna’nın işgalini protesto eden editöre para cezası
Müzik dalındaki ters seslere yönelik baskıların karşısında bir de Kremlin siyasetlerine sadık sanatkarlara yapılan muamele var. Kimileri geçen hafta Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in başrolde olduğu, televizyon için hazırlanmış şatafatlı stadyum konserine çıktılar.
On binlerce kişinin Rus bayrakları sallayıp Rusya yanlısı sloganlar attığı konser, Rusya’nın Kırım’ı Ukrayna’dan ilhak etmesinin sekizinci yılını kutlama emeliyle düzenlenmişti. Stadyumun önünde BBC’nin alandaki muhabiriyle konuşan onlarca kişi, devlet memuru olduklarını ve konsere gelmeleri için üstleri tarafından baskı yapıldığını söylemişti.
Kara liste
Savaşın birinci günü Ukraynalı müzikçi İvan Dorn, Instagram’a koyduğu görüntüde Ruslara “bu felakete son verme” ve “canice savaşa katılmama” daveti yaptı.
Birkaç gün sonra Rusya Medya Kümesi şirketleri’nin radyo ve televizyonlarından yasaklandı ve basına sızdırılan kara listesinde isminin yer adığını gördü. Sızdırılan listede yer alan müzisyenlerin savaş aykırısı görüşlerinden ötürü yasaklanması isteniyordu. Bu listenin müzik yerleri ve ajanslarına dağıtıldığı yolunda haberler var.
Ancak Ivan Dorn BBC’ye, Rusya’da kara listeye alınmış olmasının kendisi için değerli olmadığını söyledi, “Rusya ile rastgele bir formda işbirliği içinde olmak, listeler yayınlanmadan evvel bile imkansızdı” dedi.
Dorn, “Rusya devlet kurumları içerisinde, bizim nitekim Ukrayna ulusunu yok etmekte olan, binlerce günahsız insanı katleden, totaliter bir rejim kuran ve kendi insanlarını karşı görüşte olduğu için mahpusa atan saldırganlarla işbirliği yapmak isteyebileceğimizi düşünen kimse var mı?” diye sordu.
Kara listeleri tam olarak kimin hazırladığı ve kaynağının ne olduğu açıklık kazanmadı ve BBC tarafından gerçek olup olmadıkları doğrulanamadı. Lakin müzik bölümünden kaynaklar bu tıp dokümanların sıradışı olmadığını söylüyorlar.
Müzik menajeri Elena Saveleva BBC’ye, rapçi müşterisi Noize MC’nin de listede olduğunu söyledi ve “Hiç bir vakit nereden çıktığı belirli olmaz. İsim, telefon numarası, resmi bir damga ya da antet yoktur. Düzmece üzere de görünebilir. Yalnızca bir ekip müzisyenler, müellifler ya da komedyenlerin isimlerinin bulunduğu bir liste” dedi.
Saveleva’ya nazaran sanatkarların menajerleri ve ajanslara baskı çoklukla lokal güvenlik teşkilatlarından geliyor. Örneğin bir konser salonuna gidiyor ve onları kapatmayla ya da para cezasıyla tehdit ediyorlar.
Moskova’nın en eski kulübü 16 Tons’un sanat direktörü Pavel Kamakin ise bu kara listenin geçersiz olabileceği kanısında.
“Ben listeyi görmedim ve hiç bir yetkili beni ziyaret etmedi. Çoklukla evvel bize gelirler” diyor.
Listenin kaynağı konusundaki belirsizlik tekrar de ajanslar, müzisyenler ve yer sahipleri açısından bir sorun zira bunu ne ölçüde ciddiye almak gerektiğini bilemiyorlar.
Gerçek olsun olmasın bu “kara liste” gölgesinin yarattığı belirsizlik ortamında birtakım müzisyenler açısından tek seçenek ülke dışında konserler vermek.
Rus medyasındaki haberlerde geçen “kara liste” içinde ismi olan sanatkarlardan Rus rapçi Oxxxymiron, Rusya’da yapmayı planladığı turneyi iptal etti, onun yerine Ukraynalı mültecilere yardım toplamak hedefiyle yurt dışında “Savaşa karşı Ruslar” temali bir dizi konser organize etti.
Sanatçı geçen hafta İstanbul’da verdiği konserde 30 bin dolar topladı ve bu hafta Londra’da da bir konser verecek.
Oxxxymiron Rusya’daki turnesini neden iptal ettiğine dair açıklamasında, “Rus roketleri Ukrayna’ya düşer, Kievliler bodrumlarda, metrolarda saklanırken ve beşerler ölürken kimseyi eğlendiremeyiz” dedi.