Friedel Taube
Aslında işgal teşebbüsünden evvel bir savaş başlamış üzereydi. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali öncesinde Ukrayna hükümetinin pek çok internet sayfası devre dışı bırakıldı. Parlamento, hükümet, Dışişleri Bakanlığı ve birçok resmi kurumun internet sitelerine siber ataklar düzenlendi. Hackerler (bilgisayar korsanları), “DDos” (Dağıtılmış Hizmet Reddi) denilen bir siber teknikle ağ sunucularını ağır bir bombardımana tuttu, altyapıyı felç etti. Ukrayna, bu siber taarruzlardan Rusya’yı sorumlu tuttu.
Ukrayna’daki bilgisayarlarda “Wiper” denilen bir yazılımla kullanıcılar fark etmeden çok sayıda datayı silen ya da bilgilere ziyan veren bir program da tespit edildi. Rusya’nın Ukrayna’ya 2017 yılında düzenlediği “Nopetya” isimli siber taarruzun ardında da “Wiper” vardı. Bu hücumun yol açtığı ekonomik ziyan epey büyük olmuştu.
Siber saldırlar: Yan meydan muharebesi
Ukrayna’da sıcak çatışmaların başlamasından bu yana siber ataklar bir çeşit “yan meydan muharebesi”ne dönüştü. Ukrayna, bu nedenle yalnızca askeri gücüyle değil, bilişim uzmanlarının takviyesiyle de Rusya’ya karşı çaba ediyor. Reuters haber ajansına nazaran Kiev hükümeti, Rus bilgisayar korsanlarının akınlarını geri püskürtecek ve Rusya’daki bilişim altyapısına atak düzenleyebilecek yetenekteki şahısları kendilerine başvurmaya çağırdı.
Davete birinci dayanak veren memleketler arası hackerler kümesi Anonymus olmuş üzere gözüküyor. Dünya çapındaki bağımsız bilişimcilerden oluşan Anonymus, Moskova idaresine dijital savaş açtı. 26 Şubat’a dek Rus hükümetinin pek çok internet sitesi devre dışı kaldı. Bu taarruzların büyük çoğunluğunun ardında Anonymus olduğu iddia ediliyor. Batı ülkelerinde Moskova’nın propaganda makinesi olarak görülen Rus devletine bağlı yayın kuruluşu rt.com’un internet sayfası da siber atağa uğrayan yerlerden oldu.
Siber hücumlar hibrit savaşın bir modülü
Pekala bu tıp siber taarruzlar savaş ve çatışmaların gidişatını etkileyebilir mi?
Uzmanlar bu bahiste kuşkulu. Alman Yeni Sorumluluk Vakfı Milletlerarası Siber Güvenlik Siyasetleri Kısmı Lideri Sven Herpig, “Burada sıcak bir savaşın yaşandığı, patlamaların olduğu, insanların öldüğü bir çatışmadan bahsediyoruz. Birilerinin çıkıp Rus Savunma Bakanlığı’nı hackleyip datalarını ifşa edip etmeyeceğinden ve bunun savaşın gidişatı açısından belirleyici olup olmayacağından emin değilim” diye konuşuyor.
Rusya’nın siber hücumları hibrit savaşın bir ögesi olarak gördüğü aşikar. Rusya yalnızca değerli dijital sistemlerin altyapılarına saldırarak değil, birebir vakitte savaşa dair yanlış bilgiler yayarak da bir siber atak yürütüyor. Rusya’nın bu çeşit taarruzları Ukrayna’yı işgali öncesinde “modern savaşın ruhsal parçası” olarak hayata geçirdiği görülüyor.
Siber güvenlik uzmanı Herpig, Rusya’nın kullandığı tekniği “Burada maksat halkı güvensizliğe sürüklemek ve direnme gücünü kırmak” diye yorumluyor.
Uzmanlar, Ukrayna’daki savaş sürecinde Rusların siber akınlarını geniştelebileceğinden yola çıkıyor. Bilhassa de palavra ve yanlış bilgi yayma konusunda. Bunun birinci işaretlerini de geçen Cuma günü yaşanan olaylar verdi. Çok sayıda Almanca gazete, internet sitesi ve toplumsal medya platformlarına yönelik siber sadırılar tespit edildi. Bu atakların ardında Rusya’nın dezenformasyon gayesinin olduğu iddia ediliyor.
Almanya’da merkezi Essen kentindeki Funke Medya Grubu’na bağlı gazeteler ve mecmuaların internet siteleriyle toplumsal medya hesaplarına Bot olarak isimlendirilen hesaplarla ataklar düzenlendiği açıklanmıştı.
Dijital yolla savaş aygıtlarının manüplasyonu mümkün
Fakat kimi durumlarda dijital ataklar savaşın gidişatını somut biçimde etkileyebilir. Çünkü bir ordu dijitalleştikçe, bu teorik olarak ona atak için daha fazla alan sunuyor. Rus güçlerin, örneğin kimi uygulamalar üzerinden Ukrayna topçu birliklerinin idaresini ele geçirmeye çalıştığı ve tehlike yaratmayı denediği biliniyor. Siber güvenlik siyasetleri uzmanı Sven Herpig’e nazaran Rusların denediği prosedürle Ukrayna güçlerinin coğrafik pozisyonları belirlenebilir ve bilhassa maksat alınarak bombalanabilir.
Siber güvenlik uzmanı Herpig, “Anonymus üzere hacker gruplar da Rus hükümetine ilişkin siteleri, internet sayfalarını ele geçirebilir ve bunlar kamuoyunda tesir yaratabilir. Fakat bunların Rusya’daki yetki mercilerinin kararlarına etki edeceğinden şüpheliyim” iddiasında bulunuyor. Herpig, muhtemel bir tehlikeye de dikkat çekerek “Bu çeşit siber akınlar, Ukrayna yahut Batılı istihbaratların üzerinde çalıştığı hususlarda, Rusya’yı kendi güvenlik açığını görmeye ve vakitlice önlem almaya götürmesi sonucunu da doğurabilir. Böylelikle mümkün yollar kapanmış olur. İstihbarat ünitelerinin çalışmaları zorlaşabilir. Bu işin bu türlü riskli tarafı da var” ikazını da yapıyor.
Rusya’nın NATO üyesi ülkelerin altyapılarına kapsamlı bir siber atak düzenlemesi ise olası gözükmüyor. Bu türlü bir siber taarruz, NATO’nun 5’inci hususunu gündeme getirilebilir. Bu unsur, “bir NATO üyesine yapılan atağın tüm müttefik ülkelerine yapılmış olarak kabul edilmesini” öngörüyor. Uzman Herpig, “Eğer bir siber akın askeri hareketliğe neden olacak sonuç doğurursa 5’nci hususun uygulanması olası olabilir” diyor.
Almanya Savunma Bakanlığı, halihazırda Alman güçlerine yönelik bir siber hücuma dair ipuçları tespit edilmediğini açıkladı. Fakat bakanlık sözcüsü, bu taraftaki muhtemel bütün adımlara hazırlıklı olunduğunu da söyledi.