Kuraklık, nakit badiresi, kitlesel açlık ve yeni bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalan Taliban, bu problemlerle çaba edebilmek için finansal kaynağa muhtaçlık duyuyor. Örgüt, Afganistan’a ilişkin olan lakin yurt dışında tutulan milyarlarca dolarlık rezervin hür bırakılması için bastırıyor. Bu bağlamda kızların eğitim almasına müsaade edileceği ve insan haklarına hürmet gösterileceği de lisana getiriliyor.
Batı takviyeli bir evvelki Kabil hükümeti Afganistan’ın rezervlerini ABD ve Avrupa ülkelerinin merkez bankalarında tutuyor, gereksinim halinde alıp kullanıyordu.
Taliban’ın yaz aylarında Afganistan’ın tamamında denetimi ele geçirmesinin akabinde bu rezervler bloke edildi.
“Para Afgan ulusuna ilişkin, bize kendi paramızı verin”
Euronews’in haberine nazaran; Maliye Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Veli Haqmal, “Para Afgan ulusuna ilişkin. Bize kendi paramızı verin. Bu parayı dondurmak etik değil ve tüm milletlerarası kanunlara ve pahalara aykırı” açıklamasında bulundu.
Taliban’ın üst seviye bir Merkez Bankası yetkilisi de Almanya dahil Avrupa ülkelerini, Avrupa’ya kitlesel göçü tetikleyebilecek bir ekonomik çöküşü önlemek için Afganistan’ın parasını özgür bırakmaya çağırdı.
Merkez Bankası idare konseyi üyesi Şah Mehrabi Reuters’a yaptığı açıklamada, “Durum umutsuz ve nakit azalıyor. Lakin yıl sonuna kadar yetecek kadar para var” tabirini kullandı.
“İnsanlar çaresiz kalınca Avrupa’ya gideceklerdir”
Mehrabi, “Afganistan bu paraya erişemezse, Avrupa en önemli halde etkilenecek. Ekmek alamamak ve bunun için para bulamamak… Zahmet iki kat olacak. Beşerler çaresiz kalınca Avrupa’ya gideceklerdir” diye konuştu.
Taliban’ın daveti, Afganistan’ın kırılgan iktisadının çöküş riskiyle karşı karşıya olduğu bir periyotta geliyor.
ABD liderliğindeki güçlerin ve memleketler arası bağışçıların ayrılması, ülkeyi kamu harcamalarının dörtte üçünü finanse eden hibelerden yoksun bıraktı.
Batılı ülkeler, Afganistan’da mümkün bir insani krizi engellemek istese de Taliban’ın hükümetini tanımıyor.
ABD’de 9 milyar dolar, Almanya’da yarım milyar dolar
Başka yandan Mehrabi, ABD’nin Afganistan’a ilişkin 9 milyar dolarlık kendi rezervinden aslan hissesini bırakmayacağını söylemesine karşın, Avrupa ülkelerinin bunu yapabileceğini lisana getirdi.
Almanya’da Afganistan’a ilişkin yarım milyar dolar para olduğunu belirten Mehrabi, Berlin’in ve öteki AB ülkelerinin bu fonları hür bırakması gerektiğini kaydetti.
Mehrabi, Afganistan’ın para ünitesini (Afgani) ve fiyatları sabit tutmak ve ‘yaklaşan krizi önlemek’ için her ay 150 milyon dolara muhtaçlığı olduğunu ve rastgele bir transferin de bağımsız bir denetçi tarafından izlenebileceğini kelamlarına ekledi.
Ayrıyeten Mehrabi, “Rezervler donmaya devam ederse, Afgan iş insanları ödeme yapamayacak, bankalar çökmeye başlayacak, besin kıtlığı başlayacak ve marketler boşalacak” formunda konuştu.
Milletlerarası kamuoyu ise Taliban’ın kızların eğitim almasına ve bayanların çalışmasına müsaade vermesini istiyor.
Keza örgütün insan haklarına hürmet duyması isteniyor. Taliban ise ülkeyi ele geçirdikten sonra kızların okula gitmesine müsaade etmedi.
