İngiliz basınında manşetlerde bugün İngiliz milletvekillerinin Başbakan Boris Johnson’a ve ABD Lideri Joe Biden’a Afganistan’dan çekilme süreciyle ilgili yönelttiği tenkitler var.
Gazeteler, milletvekillerinin Taliban idaresi altına giren Afganistan’da hazırlıksız yakalandığı gerekçesiyle İngiltere’nin “küçük düştüğünü” düşündüklerini ve bu nedenle Başbakan Johnson’a öfkeli olduklarını yazdı.
Guardian gazetesi, “Boris Johnson, İngiltere’nin Afganistan’daki tavrı konusunda Muhafazakar Parti’nin tüm kanatlarından yükselen öfke ile karşı karşıya kaldı; onlarca milletvekili, 11 eski bakan, İngiltere’nin istihbarat ve hazırlıktaki başarısızlıkları karşısında öfkelerini ve hayal kırıklıklarını lisana getirdiler” dedi.
İngiltere’de Avam Kamarası, Başbakan Boris Johnson liderliğinde Afganistan’ı görüşmek üzere dün toplanmıştı.
Haberde, Avam Kamarası’ndaki oturumun “hararetli” geçtiği belirtildi ve “söz alan Muhafazakar milletvekillerinin ezici çoğunluğunun, İngiltere’nin Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesini öngörmedeki başarısızlığını kınadığı” belirtildi. Gazetede, 30’dan fazla Muhafazakar milletvekilinin hükümeti eleştirdiği, yalnızca bir avuç kişinin hükümeti desteklediği bilgisi yer aldı.
Haberde ayrıyeten, “Muhalefet milletvekilleri, Kabil’in Taliban’ın silahlı adamları tarafından kuşatıldığı hafta sonu tatilde olan Johnson ve Dışişleri Bakanı Dominic Raab ile alay etti” denildi.
Johnson Avam Kamarası’ndaki konuşmasında, ABD’nin varlığı olmadan İngiltere’nin ülkedeki vazifesini sürdürmeye devam edemeyeceğini söylemişti.
‘İstihbaratımız bu kadar mı zayıftı?’
Financial Times gazetesi hususla ilgili haberinde eski Başbakan Theresa May’in konuşmasına üst sıralardan yer verdi.
“Theresa May, hükümeti eleştiren bir dizi Muhafazakar milletvekilinden biriydi” denilen haberde May’in, “İstihbaratımız nitekim bu kadar mı zayıftı, Afgan hükümetine ait anlayışımız bu kadar mı zayıftı, alandaki pozisyonumuz hakkındaki bilgimiz bu kadar mı yetersizdi? Yoksa yalnızca ABD’yi takip etmek zorunda mı hissettik ve uygun olmasını mı umduk” kelamları hatırlatıldı.
May’in, Afgan hükümetinin çöküşünün “İngiliz dış siyaseti için büyük bir gerileme” olduğu konusunda uyardığı belirtilen haberde, “Küresel İngiltere’den bahsediyoruz. Global İngiltere Kabil sokaklarında nerede? Sözlerimizle değil, aksiyonlarımızla değerlendirileceğiz” kelamlarına de yer verildi.
Johnson’ın Avam Kamarası’ndaki konuşmasında Taliban’a yönelik olarak, “Bu rejimi, kelamlarından çok yaptığı seçimlere ve aksiyonlarına nazaran değerlendireceğiz” kelamları de haberde yer aldı.
‘Uluslararası bir müdahaleyi plajdan koordine edemezsin’
Personel Partisi başkanı Keir Starmer’ın Johnson’ın Afganistan hakkındaki kararını “dehşet verici” olarak nitelendirdiği ve müttefik birliklerin geri çekilmesine yönelik planlama eksikliğinin “affedilemez” olduğunu söylediği de kaydedildi.
Starmer, “Son 20 yılda elde ettiğimiz her şey artık tehdit altında” dedi. Muhalefet başkanı ayrıyeten Dışişleri Bakanı Raab’ı hafta sonu durum kötüleşirken tatil yapmakla eleştirdi ve “Uluslararası bir müdahaleyi plajdan koordine edemezsin” dedi.
Haberlerde milletvekillerinin çekilme sürecinin idaresi nedeniyle ABD Lideri Joe Biden’ı eleştirdikleri bilgisi de yer aldı.
‘Milletvekilleri Biden’ı kınadı’
Times gazetesi, “Milletvekilleri Biden’ı ABD’nin ‘utanç verici’ çekilmesi nedeniyle kınadı” başlıklı haberinde, “Bakanlar, milletvekilleri ve genelkurmay lideri, Biden idaresine yönelik Afganistan konusundaki tenkitlerinde birleştiler” dedi ve bunun iki ülke ortasındaki ‘özel ilişkinin’ de sorgulanmasına yol açtığını belirtti.
Haberde, “Avam Kamarası dün harika bir oturum için çağrıldı ve her bölümden siyasetçiler, Taliban’ın süratli bir halde ülkeyi ele geçirmesine yol açan ABD’nin geri çekilmesini ‘utanç verici’ olarak nitelendirdi” denildi.
Birtakım milletvekillerinin İngiltere’de ‘terör saldırılarına’ yol açabileceği konusunda ihtarda bulunduğunu belirten gazete, şu sözlere yer verdi:
“Bir bakan Times’a bunun ‘Batı için çok telaş verici bir an’ olduğunu ve ülkenin çöküşün eşiğinde olduğunu fark edememenin MI6 ve CIA için bir ‘istihbarat başarısızlığı’ olduğunu söyledi.”
Gazeteye nazaran bakan kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu, ABD’nin içe döndüğünü ve global tertibi korumak için az bir gayrette bulunmaya bile isteksiz olduğunu gösteriyor. ABD, açık orta en değerli müttefikimiz olmaya devam ediyor, fakat bir dereceye kadar ABD’nin en kıymetli müttefiki değiliz.”
Gazete, öteki bakanların da ABD’nin geri çekilme konusunda tek taraflı hareket etmesine öfkeli olduklarının dillendirildiğini yazdı.
‘Milletvekilleri kabahatin bir kısmını İngiltere’nin en yakın müttefikinde buldu’
Habere nazaran bakanlar ABD’yi “işbirliği yapmadığı” konusunda özel olarak uyardı. Üst seviye bir hükümet kaynağı, “Başkalarını da yanına alarak hareket etmelisin” dedi.
Joe Biden’ın Afganistan’dan geri çekilmesini ele alış biçiminin milletvekilleri tarafından “felaket” ve “utanç verici” bulunduğunu yazan Daily Telegraph, “Boris Johnson da dahil olmak üzere siyasi yelpazenin dört bir yanından milletvekilleri ve Lordlar Kamarası üyeleri, Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesi ve takip eden süreçteki kaos konusunda hatanın bir kısmını İngiltere’nin en yakın müttefikinde buldu” dedi.