Almanya’da 26 Eylül’de yapılacak seçimlerde yaklaşık 900 bin Türkiye kökenli seçmen oy kullanacak. Hala mecliste bulunan partilerin gösterdiği ve seçilme bahtı bulunan Türkiye kökenli adayı sayısı da yaklaşık 40.
83 milyon nüfuslu Almanya’da 26 Eylül’de düzenlenecek genel seçimlerdeki seçmen sayısı 60 milyon 400 bin. Bir evvelki seçimlere nazaran seçmen sayısında azalma dikkat çekiyor. 2017’de genel seçimlerde seçmen sayısı 61 milyon 700 bindi.
Önümüzdeki Pazar günü oy kullanacak 60 milyon 400 bin seçmenden 30 milyon 100 bini bayan, 29 milyon 200 bini erkek. Birinci sefer oy kullanacak seçmen sayısı ise 2 milyon 800 bin.
Toplam seçmen sayısı son yıllarda azalırken, seçmenler ortasında kendisinde yahut ailesinde bir göç geçmişi bulunanların oranı artıyor. Bu seçimlerde oy kullanma hakkına sahip göçmen kökenli sayısı 7 milyon 400 bin ile toplamın yüzde 12’sine tekabül ediyor. 2017 seçimlerinde bu oran yüzde 10,2, 2013’te ise yüzde 9’du.
900 bin Türkiye kökenli seçmen
Farklı kaynaklara nazaran Almanya’daki seçimlerde oy kullanma hakkına sahip yaklaşık 900 bin Türkiye kökenli seçmen var. Bu seçmenler toplumsal, kültürel ve dini açıdan Alman toplumu üzere çeşitli ve heterojen.
Almanya’da düzenlenen genel seçimlerde seçmen iki oy kullanıyor. Birinci oyu ile kendi seçim bölgesindeki bir adayı direkt seçerken, ikinci oyunu ise bir parti yahut seçime girme hakkını kazanmış bir oluşuma veriyor. Münasebetiyle iki oyu ile birebir yahut başka partileri destekleyebiliyor.
Şimdiye kadar alanında yapılmış en ayrıntılı araştırma olarak bilinen, Duisburg- Essen Üniversitesi ile Köln Üniversitesi’nde misyon yapan bilim insanlarının yürüttüğü bir çalışmaya nazaran, 2017 yılında yapılan Almanya genel seçimlerinde Türkiye kökenli seçmenlerin yüzde 35’i parti tercihini Toplumsal Demokrat Parti’den (SPD) yana kullandı. Onu yüzde 20 ile Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) ittifakından oluşan Hristiyan Birlik izledi. Yüzde 16 ile üçüncü sırada Sol Parti gelirken, dördüncü sırayı yüzde 13 ile Yeşiller aldı. Hür Demokrat Parti (FDP) ise yüzde 4 ile Türkiye kökenli seçmenin en az tercih ettiği parti oldu.
Alevi yahut Kürt olduğunu belirten Türkiye kökenli seçmenlerin parti tercihlerinin ise genel tablodan farklı olduğu görüldü. Buna nazaran Alevi Türkiye kökenli seçmenlerin en çok tercih ettiğini söylediği partiler sırasıyla, yüzde 41 ile SPD, yüzde 22 ile Sol Parti, yüzde 20 ile Yeşiller, yüzde 13 ile Hristiyan Birlik ve yüzde 1 ile FDP oldu.
Kürt olduğunu beyan eden Türkiye kökenli seçmenin tercihinde ise yüzde 37 ile Sol Parti birinci sırada yer alırken, yüzde 30 ile Hristiyan Birlik ittifakı ikinci, yüzde 9 ile SPD üçüncü, yüzde 7 ile Yeşiller dördüncü, yüzde 3 ile FDP beşinci parti oldu.
Erdoğan -2,5 ile olumsuz değerlendirildi
Alman vatandaşı yahut ikili vatandaş olan Türkiye kökenli seçmenlerin Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik değerlendirmesi de kelam konusu araştırmanın sonucuna nazaran olumsuz oldu. “-5 ile +5 ortasında bir skalada Erdoğan’ı nasıl değerlediriyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtların ortalaması -2,5 ile ekside kaldı. Bu noktada Almanya seçimleri için sandığa giden Alman vatandaşı yahut ikili vatandaş Türkler ile Türkiye’deki seçimler icin Almanya’da oy kullanan Türk vatandaşı yahut ikili vatandaşların tercihlerinin farklı olduğu dikkat çekti. 2018 yılında düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Almanya’dan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a verilen oy oranı yüzde 64,8 olmuştu.
2017 genel seçimleri sonrasında konutlarında yüz yüze yapılan mülakatlar sonucu ortaya çıkan tabloda Türkiye kökenlilerin seçimlere iştirakine dair datalar de su yüzüne çıktı. Buna nazaran Alman seçmenin seçimlere iştiraki yüzde 76,2 olurken, Türkiye kökenli seçmende bu oran yüzde 64’te kaldı.
Alman partilerinden ne kadar Türkiye kökenli aday var?
Almanya Federal Meclisi’nde halihazırda 709 vekil bulunuyor. Bunlardan kendisinin yahut ailesinin geçmişinde bir göç öyküsü bulunanların sayısı 58. Pazar günü yapılacak seçimlerde hala parlamentoda yer alan ve yüzde 5 barajını aşarak tekrar meclise girmesi beklenen altı parti ve ittifak bulunuyor. Bunlar SPD, Hristiyan Birlik ittifakı, Yeşiller, Sol Parti, FDP ve sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi.
Göç ve ahenge dair bilgiler toplayan Mediendienst Integration kuruluşuna nazaran, mevcut parlamentoda en çok göçmen kökenli vekili bulunan parti, yüzde 18,8 ile Sol Parti. Onu yüzde 14,9 ile Yeşiller, onu da yüzde 9,8 ile SPD izliyor. AfD’deki göçmen kökenli vekil oranı yüzde 8,7, FDP’de yüzde 6,3, CDU ve CSU’da ise yüzde 2,9.
Bu seçimlerde en çok Türkiye kökenli aday Toplumsal Demokratlarda
Son haftalarda düzenlenen kamuoyu yoklamalarından art arkaya birinci güç olarak çıkan Toplumsal Demokratlar, 26 Eylül seçimlerinde seçilme talihi bulunan üst sıralardan en çok Türkiye kökenli milletvekili adayı gösteren parti oldu. Ortalarında eski bakanlardan Aydan Özoğuz’un da bulunduğu 14 Türkiye kökenli SPD’li aday Pazar günü rakiplerine karşı yarışacak.
Toplumsal Demokratları 12 Türkiye kökenli aday ile Sol Parti izliyor. Göçmen kökenli vekil sayısı görece yüksek olan Yeşiller’in seçilme talihi bulunan Türkiye kökenli aday sayısı ise yalnızca 5. Bu adaylar ortasında partinin daha evvel eş genel başkanlığını da yapmış, Yeşiller’in ağır toplarından Cem Özdemir de bulunuyor.
Almanya’nın 16 eyaletinden 15’inde örgütlü olan Hristiyan Birlik ittifakının büyük ortağı, Başbakan Angela Merkel’in partisi CDU ise üç Türkiye kökenli vekil adayı ile geri sıralarda geliyor. Bu üç aday ortasında hala Türkiye kökenlilerin ağır yaşadığı Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Ahenk Müsteşarı Serap Güler de bulunuyor. Serap Güler, Hristiyan Birlik ittifakının başbakan adayı Armin Laschet’e en yakın isimlerden biri olarak biliniyor. Hristiyan Birlik ittifakının yalnızca Bavyera eyaletinde örgütlü kardeş partisi CSU’da ise Türkiye kökenli aday bulunmuyor.
Hür Demokratlar ile AfD’nin ise Türkiye kökenli aday sayısı bir.
Almanya Türk Toplumu: Aday sayısı yetersiz
Almanya’daki seçimlerden evvel partilerin göç, ahenk ve fırsat eşitliği üzere mevzular başta gelmek üzere programlarını büyüteç altına alan Almanya Türk Toplumu’na (TGD) nazaran, göçmen ve Türkiye kökenli aday sayısı genel olarak artmakla birlikte hala çok az.
TGD Eş Lideri Gökay Sofuoğlu
TGD Eş Lideri Gökay Sofuoğlu, “Toplumun yaklaşık yüzde 25’inin bir göçmen geçmişi olduğu dikkate alındığında mevcut göçmen kökenli aday sayısı toplumsal gerçeğin çok gerisinde” diye eleştiriyor. Sofuoğlu’na nazaran bunun nedenleri çok taraflı. Öncelikle partilerde genel olarak aktif göçmen sayısı az. İkincisi, siyasi partiler de göçmenlerin adaylığı konusunda gereğince efor sarf etmiyor. Üçüncüsü, göçmen asıllıların seçilme talihinin az olduğu önyargısı hakim. Ve dördüncüsü de, göçmen kökenli adaylar genelde yalnızca ahenk siyaseti alanında düşünüldüğü için sayı da bu hususa biçilen yük oranında gözetiliyor.
Sofuoğlu, göçmenlerin siyasette görünürlülüğünün yalnızca milletvekilliği adaylığı konusunda değil, partilerin idare takımları ile kamudaki yönetimlerde de genel bir sorun olduğunu düşünüyor. Ona nazaran federal hükümet, eyalet hükümetleri ve mahallî idareler gözden geçirildiğinde, oralarda da karar mercilerinde göçmen asıllılar toplumdaki oranına nazaran az. Baden-Württemberg eyaletinin ise bu hususta biraz daha kalıpları aştığını savunan Sofuoğlu, orada örneğin hem eyalet parlamentosu liderinin hem de en değerli bakanlık olan maliyenin Türkiye asıllı siyasetçilerin elinde olduğuna işaret ediyor.
Türkiye kökenliler kimi seçiyor ve Türkiye kökenli kaç aday var?