2013-2018 yılları ortasında Türkiye’nin NATO Daimi Temsilcisi olarak misyon yapan Fatih Ceylan, Finlandiya ve İsveç’in gündeminde NATO üyeliği olmasının Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının direkt bir sonucu olduğuna dikkat çekerken, bu ülkelerinin ittifaka katılmasının Moskova’nın güvenliği açısından değerli kayıp olacağı değerlendirmesinde bulundu.
Ceylan, Foreign Policy Institute için yazdığı makalede, Finlandiya’nın üyeliği konusunda Rusya’nın NATO’yla paylaştığı sonun genişleyeceğini vurgulayarak, “Bu da bölgedeki güvenlik denkleminde Rusya’nın planlarını altüst edecek kritik bir gelişme olarak kayıtlara geçecek” tabirlerini kullandı.
Rusya’nın işgaldeki ana maksatlarından birinin Ukrayna’nın tarafsız kalmasını sağlamak olduğunu hatırlatırken, “NATO, Ukrayna üzerinden değil, Finlandiya ve İsveç üyelikleri aracılığıyla Rusya’ya daha fazla yanaşacak” yazdı.
Ceylan’ın makalesinin ilgili kısmı şöyle:
Savaş tüm gücüyle sürerken Rusya ile Ukrayna ortasında başlayan barış görüşmeleri sırasında Zelensky’nin, Ukrayna’nın NATO üyeliği fikrinden uzaklaşmasına karşılık AB’ye üye olmayı hedeflediğini ortaya koyan çeşitli beyanları oldu.
Ukrayna’nın NATO üyeliğini kendisi için varoluşsal bir tehdit olarak gören Rusya, 2021 Aralık ayında ABD ve NATO’ya ilettiği muahede taslaklarında da yer bulan Ukrayna’nın tarafsız kalması şartının pratikte olumlu yankı bulmasından herhalde memnuniyet duydu. Lakin bu memnuniyeti, 1945’ten bugüne kadar rastgele bir askeri bloğa dahil olmamayı güvenlik siyasetlerinde temel edinen, hasebiyle tarafsız statülerini koruyan Finlandiya ve İsveç’in İttifaka üye olma hazırlıklarını hızlandırmalarıyla kursağında kaldı .
Finlandiya Başbakanı, muhtemelen 2022 Mayıs’ında üyelik için NATO’ya başvuracaklarını açıkladı. Buna paralel olarak İsveç Başbakanı, 2022 Haziran ayı sonunda, öbür bir anlatımla, NATO Madrid Tepesinin çabucak ertesinde ülkesinin NATO’ya üyelik için başvuracağının işaretini verdi. NATO bünyesindeki atmosfer de Ukrayna’daki savaşın ortaya çıkardığı tablo karşısında her iki ülkenin üyeliğe kabulü için gereğince olgun.
Ukrayna’da başlattıkları savaşın direkt bir sonucu olan bu tablo Rusya’nın izlediği strateji bağlamında ikinci bir kırılma noktası oluşturdu. Sözkonusu iki ülkenin NATO üyesi olmasıyla 2004 yılından beri gerçekleşen genişleme sürecinde (Karadağ ve Kuzey Makedonya’nın üyelikleri) Rusya çabucak yanıbaşında iki yeni NATO üyesine direkt komşu olacak. Bu da bölgedeki güvenlik denkleminde Rusya’nın planlarını altüst edecek kritik bir gelişme olarak kayıtlara geçecek. Başlattığı savaşın kendi güvenliği açısından değerli kayıplarından birini oluşturacak. NATO, Ukrayna üzerinden değil, Finlandiya ve İsveç üyelikleri aracılığıyla Rusya’ya daha fazla yanaşacak.
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmayı hedefledikleri açıklamaları karşısında Rusya eski devlet lideri Medvedev, Rusya’nın davranış örgüsünün artık alamet-i farikası haline gelen bir telaffuz doğrultusunda bu üyelikler gerçekleşirse Rusya dışında olup, Rusya’nın egemen topraklarına dahil Kaliningrad eksklavında nükleer kuvvetler de konuşlandıracaklarını, bunun yanısıra Baltık denizindeki askeri mevcudiyetlerini arttıracaklarını açıkladı. Medvedev daha evvel de Batının Ukrayna’ya askeri teçhizat ve ekipman dayanağını arttırması durumunda 2021 Şubat ayında ABD ‘yle stratejik nükleer kuvvetlere dair Yeni START Antlaşmasına son vermeyi düşünebileceklerini lisana getirdi.
Aslına bakılacak olursa Rusya’nın Kaliningrad bölgesinde esasen nükleer başlık taşımaya da uygun füze sistemleri-örneğin İskander- zati mevcut.