Emre Eser & Ethem Tosun
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaşın ekonomik tesirleri İstanbul ticaretinin sıcak noktalarından Laleli’de de kendini göstermeye başladı. Hazır giysi dalının kalbi pozisyonundaki Laleli’de yıllık ticaretin 3 milyar doları bulduğu belirtilirken bunun yaklaşık yüzde 40’ı Rusya ve Ukrayna pazarına yapılıyor.
Bilhassa yolcu beraberinde götürülen alışverişle ünlü olan bu sokaklarda şu an Ukrayna ve Rusya ile ticaret büsbütün durdu. DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan ve Laleli’de faaliyet gösteren iş insanları Rus işgalinin faturasının Laleli’deki dükkanlara çıktığını söylüyor. Buna nazaran birinci etapta iptallerin büyüklüğü 200 milyon doları aştı.
Alınan siparişler iptal oldu
Rusya ve Ukrayna pazarının kendileri için vazgeçilmez iki bölge olduğunu belirten Laleli Endüstrici ve İşinsanları Derneği (LASİAD) Lideri Gıyasettin Eyyüpkoca, Şubat ayında Kiev’de düzenlenen fuarda, geçtiğimiz günlerde İstanbul’da gerçekleştirilen fuarda ve son olarak savaştan üç gün evvel Moskova’da gerçekleştirilen fuarda yapılan mutabakatların ve alınan siparişlerin iptal olduğunu söylüyor.
Bölüm olarak bu üç büyük tertibin kendileri için çok değerli olduğunu ve kendilerinde büyük beklenti oluştuğunu anlatan Eyyüpkoca, “Sezon başı dediğimiz periyoda girdik. İhracatımız için bu devir çok değerli. Lakin maalesef bu devir savaşla başladı. Fuarlarda yaptığımız muahedeler ve alınan siparişler iptal olunca Laleli esnafı da üretimi durdurdu. Meğer fuarlardaki hareketler bizi çok umutlandırmıştı” biçiminde kelamlarını sürdürüyor.
Bu hafta işler büsbütün durdu
Kimi mağazalarının neredeyse yarı yarıya Rusya ve Ukrayna pazarına çalıştığını anlatan mağaza yöneticileri savaşın uzun sürmesinden telaşlı. Laleli’de tramvay yolu üzerindeki bir mağazanın müdürü olan Cumali Ayseli, mağazalara giren iki müşteriden birinin Rusya ve Ukrayna pazarından geldiğinin altını çiziyor. Geçtiğimiz hafta bu iki ülkeden gelen harekette bir yavaşlama hissettiklerini söyleyen Ayseli, bu hafta prestiji ile bu hareketin büsbütün durduğu bilgisini paylaştı.
Laleli’de sorun yalnızca geleceğe dönük değil. Yakın vakitte alınan siparişler de üretim etabından sonra yola çıkmak üzereydi. Lakin Ayseli, bu siparişlerin de kargo basamağında iptal olduğuna dikkat çekerek kendilerini en fazla endişelendiren mevzunun savaşın daha da uzaması olduğunu belirtiyor. Ayseli, bölge esnafının ve markaların bu belirsizlik sürecinden telaş duyduğunu tabir ediyor.
Ukrayna vatandaşları Laleli’de kaldı
LASİAD Lideri Gıyasettin Eyyüpkoca, öte yandan geçen hafta Ukrayna’dan Laleli’ye eser almak için gelen 500’e yakın Ukrayna vatandaşın da bölgede faaliyet gösteren esnaflar tarafından otellerde konuk edildiğini söyledi.
Ukraynalı ticaret partnerlerinin ülkeleri için epey kaygılı olduğunu anlatan Eyyüpkoca, “Onlar bizim neredeyse 30 yıllık ticaret dostumuz. Ukrayna pazarı bizim için çok değerliydi. Şu an buraya ticaret için geldiler fakat uçakları iptal olunca dönemediler. Biz bölge esnafı olarak hepsini otellere yerleştirdik. Onlar için ne gerekiyorsa yapmaya çalışıyoruz. Onlar da süratle ülkelerine dönmek ve ailelerine kavuşmak istiyorlar. Çok büyük bir belirsizlik süreci var kimse ne olacağını bilmiyor” diye konuştu.
Resmen şalterler indirildi
Ukrayna krizinin tesirlerinin yalnızca Laleli esnafı ile hudutlu kalmadığını söyleyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel ise iki ülkenin resmen şalterlerini indirdiğini söz ediyor. Öncel, krizin tesirlerinin tüm perakende kesimi tarafından hissedilmeye başlandığını ayrıyeten Belarus, Moldova ve Polonya üzere ülkelerde de sipariş iptallerinin başladığını kaydetti.
Ayrıyeten ihracat döneminin açılışa gelen kriz ile büyük bir şok yaşadıklarını tabir eden bölüm temsilcileri süratle öteki pazarlarla temasa geçtiklerini söz ediyor.
Hazır giysi kesimi temsilcilerine nazaran Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi Laleli, Osmanbey ve Merter üzere ticaret merkezlerini önümüzdeki günlerde daha da fazla etkileyecek.