ABD ve İngiltere, Ukrayna’nın işgaline karşı Rusya’ya yönelik ekonomik yansıları bir kademe daha ileriye götürerek petrolünü yasaklamaya karar verirken Avrupa Birliği de Rusya doğal gazına bağımlılığını koparacağını açıkladı.
ABD Lideri Joe Biden bu adımın “Rusya iktisadının can damarını” hedeflediğini söyledi.
Güç ihracatı Rusya için hayati bir gelir kaynağı, ancak bu adımlar muhtemelen Batılı tüketicileri de olumsuz etkileyecek.
Bu ortada büyük milletlerarası zincirler ve markaların Rusya’dan çekilişi de sürüyor. Son olarak McDonald’s ve Coca-Cola da Rusya’dan çekildiğini açıkladı.
Suudi Arabistan ve ABD’den sonra dünyanın üçüncü en çok petrol üreten ülkesi olan Rusya’nın iktisadı yükle güç dalına bağımlı.
Tedbirler açıklanmadan evvel Rusya, global iktisadın yıkımla karşılaşabileceğini söyledi ve Almanya’ya doğal gaz taşıyan ana boru çizgisini kapatabileceğini söyledi.
Ukrayna’nın işgali başladıktan sonra ABD ve İngiltere’de petrol fiyatları zati rekor seviyelere tırmandı ve daha da yükselebilir.
Lakin Rusya petrolünün yerini doldurmak için Venezuela üretimi artırabilir.
Venezuela petrol şirketlerini temsil eden birliğin lideri Reinaldo Quintero BBC’ye, ülkenin günlük üretimi 400 bin varil artırabileceğini söyledi.
“Mevcut altyapımızla şu anda günde 1 milyon 200 bin varile çıkabiliriz. Bu da bizim Kuzey Amerika pazarının gereksinimini, muhtaçlığının bir kısmını karşılama imkanı verir” diye ekledi.
- Rus iktisadı ne kadar dışa bağımlı, yaptırımlar Rusya’yı nasıl etkileyebilir?
- Dünya Rus petrolüne ne kadar bağımlı?
- Rusya’yı terk eden Batılı firmaların sayısı artıyor
Rus petrolü ‘artık kabul edilemez’
Lider Biden’in ilan ettiği yeni adımlar, Rusya iktisadının daha güçlü tedbirlerle amaç alınması konusunda ABD siyasi sahnesine hükümran iki partiden de gelen baskıların bir sonucu.
Biden “Bütün Rus petrolü ve doğal gaz ve güç ithalatını yasaklıyoruz” dedi.
“Bu, Rus petrolünün artık ABD limanlarından içeri giremeyeceği ve Amerikan halkının Putin’e yeni bir güçlü darbe indireceği manasına geliyor,”
Biden bu adımın ülkesi için de “bir maliyeti olacağını” itiraf etti ve kararı müttefiklere danışarak aldıklarını ekledi.
İngiltere de benzeri bir adım atarak, Rusya’dan petrol mamulleri alımını 2022 yılı sonuna kadar sıfıra indirme kararı aldı.
Başbakan Boris Johnson bu kararın Rusya’yı kısa vadede çabucak etkilemeyeceğini kabul etti lakin “Bunun tesiri Rusya üzerinde zati artan baskıya eklenecek. Ayrıyeten İngiltere’nin başını çektiği yaptırımların fevkalade ekonomik tesirini unutmayın” diye konuştu.
ABD’nin petrol ve işlenmiş petrol eserleri ithalatının yaklaşık yüzde 9’u Rusya’dan geliyor. İngiltere ise bütün petrol gereksiniminin yüzde 6 kadarını Rusya’dan temin ediyor.
BBCAB, Rus gazına bağımlılığı azaltmayı hedefliyor
Lakin Avrupa Birliği Rus gücüne çok daha bağımlı ve bu nedenle AB’nin açıkladığı tedbirler bir ithalat yasağını içermiyor.
Avrupa Birliği Komitesi bunun yerine, bloku güç bakımından orta vadede Rusya’ya bağımlılıktan koparacak bir amaç açıkladı ve Avrupa’yı “2030 yılına gelmeden” Rusya’dan fosil yakıt bağımından bağımsızlaştırmayı amaçlayacağını bildirdi.
AB Kurulu Lider Yardımcısı Frans Timmermans “Burada bunun çok kolay bir şey olacağını söylemiyoruz” dedi.
“Fakat birebir vakitte kolay olmasa bile, hatta çok güç olsa bile bunu yapmamız gerektiğine derinden inanıyorum zira bu tıpkı vakitte güvenliğimizle yakından ilgili bir konu” diye ekledi.
- AB’nin Rus gazıyla bağını kesme planı ne öngörüyor?
Rusya’dan karşı adımlar: Dış satıma yasaklar
Rusya hükümeti ise bu açıklamalardan sonra kimi eserler ve ham hususların ihracatına yasak getirmeye karar verdiğini açıkladı.
Şimdi tam hangi mallara yasak getirileceği konusundaki çalışmaların sürdürüldüğü anlaşılıyor ancak Rusya bilhassa tahıl ve maden ihracatında dünyanın önde gelen ülkelerinden.
Rusya’ya güç kesiminde çok bağımlı olmayan ülkeler bile iki taraflı ilan edilen yaptırım ve tedbirlerin tesirinden kaçınamayacak zira bütün bu tedbirlerin bir çok eserin esasen artmış olan fiyatını daha da artırması kaçınılmaz görünüyor.
ABD, AB ve İngiltere’de süratle yükselen enflasyon da Batılı ülkelerin içerde karşı karşıya oldukları baskıyı artırıyor.
Ukrayna’nın işgali başladıktan sonra Rusya’ya konulan uzun ekonomik yaptırımlar listesine, güç kesimiyle ilgili kararlarla yenileri eklenmiş oluyor.
Şu ana kadar alınan yaptırım kararları kapsamında Rusya Merkez Bankası’nın ülke dışındaki varlıkları donduruldu, Rusya bankaları global ödeme sistemlerinden dışlandı ve Almanya, Rusya’dan ülkesine daha fazla doğal gaz alabilmek için inşa edilen -ve onay sürecinde olan- Kuzey Akımı 2 boru çizgisini askıya aldı.
Ancak fosil yakıt ve yan eserleri satışı bütün yaptırımlar ve mali kısıtlamalara karşın Rusya’ya hâlâ bir gelir sağlıyor.