14. yüzyılda Sultan Orhan Gazi‘nin yaptırdığı mescitten geriye yalnızca ahşap modülleri kaldı
KOCAELİ – Osmanlı‘nın ikinci padişahı Orhan Gazi’nin, 1302 yılında Kocaeli‘nin Kandıra ilçesini fethi sırasında yaptırdığı Sultan Orhan Cami, bakımsızlık sebebiyle vakit içinde yıkıldı. 719 yıllık Orhan mescidinden geriye yalnızca ahşap modülleri kaldı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun ikinci padişahı Orhan Gazi, Kocaeli’nin Kandıra ilçesini fethettiği sırada Sultan Orhan Cami yaptırdı. 1302 yılında ahşap üretim tekniği kullanılarak inşa edilen caminin büyük bir kısmı, 1975 yılından sonra yıkılmaya başladı. Osmanlı’dan miras kalan mescitten geriye yalnızca ahşap modülleri kaldı. Birebir vakitte tarihi caminin avlusunda, mescitte misyon yapan bireylerin mezarının bulunduğu da öğrenildi. Kandıra ilçesine bağlı Döngeli, Kütükçüler ve Keçioğlu köyleri ortasında bulunan Sultan Orhan Cami’nin restore edilmesini talep eden köylüler, bahis ile ilgili çalışma başlatılmasını bekliyor.
“Rüyalarımızdan çıkmıyor”
Çocukluk yıllarında caminin kullanılır durumda olduğunu anlatan Mehmet Ali Güçlü, “Biz aslında 8 yaşlarından itibaren mescide gelmeye başlamıştık. 1965 yıllarında bile burada cuma namazları kılınıyordu. Bayram namazları için herkes bu mescide gelirdi. Başka köylerden de namaza gelenler olurdu. 1975 yıllarına gerçek cami göçmeye başladı. Bakımsız hale gelince biz düzeltmeler yapmak istedik. Bize müsaade etmediler, el sürdürmediler. Şuandaki hali de bu. Bursa Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olduğunu söylediler. Takip ettik ama önemsenmedi. Şuanda atıl durumda, harabe biçimde duruyor. Tekrar onarılmasını istiyoruz. Öteki yerlerde mescitlerin restore edildiğini görüyoruz. Burası bu türlü kaldıkça hayallerimizden çıkmıyor” dedi.
“Ecdat yadigarı atıl vaziyette duruyor”
Emekli olduktan sonra Sultan Orhan Cami ile ilgili araştırmalar yaptığını lisana getiren Şahin Filiz, geçmiş yıllara ilişkin kayıtlar bulduğunu anlattı. Filiz, “Bulduğumuz bu kayıtları Üsküdar’daki Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne götürdük. Uzun müddet uğraş verdik. Yetkililer mescide geldi, inceleme yaptılar. Muhtarımızla birlikte gerekli yerlere dilekçe verdik. Gücümüz yetmeyince yaptıramadık. ‘Her mahallede mescit var, tarihi yapıtla uğraşmayan’ denildi. Artık muhtarımız yine bu mevzuyu gündeme aldı. Yapılmasını istiyoruz. Bu bir Orhan mescidi. Terkedilmiş hale geldi. Teşebbüslerde bulunuldu, ama yapılmadı. Tarih çöktü gitti. Ecdat yadigarı atıl vaziyette duruyor” halinde konuştu.
“İnsanın içi sızlıyor”
1964 yılında Kandıra’daki köyünden, İstanbul’a taşındığını söyleyen Kamil Nihat Albayrak da, “Bizim çocukluğumuzda burada namaz kılınıyordu. 6 mahallenin cemaati cuma ve bayram namazı kılarlardı. Bayramlarda halka ziyafet de verilirdi. Bayram olmadan bayram havasını tadardık. Ben gittikten sonra da oldukça bir vakit ibadete açıktı. Çok vakit evvel gelip fotoğraf çektiler, daha sonra da cüzi bir harcama yapmışlardı. En sonunda harabe formunu aldı. İnsanın içi sızlıyor. Evvelce beşerler burada kaynaşıyordu. Her köyde cami var lakin cemaat yok. Caminin restore edilmesini istiyorum” diye konuştu.
“Cuma namazı kıldırırdık”
1980’li yıllarda mescitte vazife aldığını söyleyen emekli imam Sabahattin Yaşar ise “Bu cami ibadete açık olduğu vakitler imamı olmadığı vakitlerde fahri imam olarak cuma namazı kıldırırdık. O vakitler cemaat 40 bireyden aşağıya düşmüyordu. Daha sonra takıma geçtik, öteki vilayetlere gittik ve emektar olduk. 1990 yılında caminin takımı Kütükçüler Mahallesi’ne alındı. Cumadan cumaya gelinmedi, mescitte o yıllarda yıkılmaya başladı. Tekrar canlansa güzel olur. Burası tarihi bir cami” sözlerini kullandı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Aslı Aktaş Aksoy
