GÖLCÜK, KOCAELİ (AA) – Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyünde bulunan ve Avrupa’dan iki yıl üst üste itibarlı mükafatlar alan Troya Müzesi, büyük bir kültür hazinesi olmasıyla binlerce yıllık geçmişi, geleceğe aktarıyor.
Müze, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından 1998’de Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edilen 5 bin 500 yıllık geçmişe sahip Troya Antik Kenti’nin girişinde yer alıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca yarışla belirlenen proje kapsamında imaline 2014’te başlanan ve 2018’in ekim ayında ziyarete açılan 90 bin metrekare büyüklüğe sahip 3 katlı Troya Müzesi, ziyaretçilerini Antik Çağ’da yaşamış ozan Homeros‘un Troya Savaşı’nı anlattığı “İlyada Destanı”nın 6 lisanda hazırlanan beyitleri ile karşılıyor. Müzede bölgedeki kazılardan çıkan eser ve buluntular da sergileniyor.
Teşhir, depolama, idari üniteler, toplumsal donatı mahalleri ile açık teşhir, peyzaj ve ziyaret alanlarından oluşan müzede ziyaretçiler, her teşhir katına rampadan çıkarak ulaşabiliyor.
Ziyaretçiler müzeyi gezerken “Troas Bölgesi Arkeolojisi”, “Troya’nın Tunç Çağı”, “İlyada Destanı ve Troya Savaşı”, “Antik Devir’de Troas ve İlion”, “Doğu Roma ve Osmanlı Dönemi”, “Arkeoloji Tarihçesi”, “Troya’nın İzleri” başlıklarından oluşan öyküleri takip ediyor.
“2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü”nün akabinde “2020/2021 Avrupa Müze Akademisi Özel Ödülü”nün sahibi olan Troya Müzesi, Avrupa’daki en itibarlı mükafatları alan birinci Türk müzesi oldu.
“Amacımız ‘Made in Troy’ markasını yaratmak”
Müze Müdürü Rıdvan Gölcük, AA muhabirine, bu yapının Çanakkale bölgesine ilişkin geniş bir koleksiyonu barındırdığını söyledi.
Ziyaretçilerin, Troya’nın yanı sıra Assos’tan çıkarılan yapıtları, Çanakkale Savaşları’nda kullanılmış kimi gereçleri görebildiğini belirten Gölcük, “Troya Müzesi’nin ana gayelerinden biri, yaşadığımız toprakların mirasına sahip çıkmak olduğu üzere bizlere bu mirası ve kimliğimizdeki yerini hatırlatmaktır. Müzemiz, dünya vatandaşlarına Troya öyküsünü anlatmak istediği kadar bunu yerli ziyaretçilerimizle de paylaşmayı, kültürümüzdeki Troya kimliğini göstermeyi, ülkemiz ismine müze dışında güzel bir marka olmayı hedefliyor. Gayemiz kuvvetli bir ‘Made in Troy’ markası yaratmak.” dedi.
Gölcük, İlyada metninin 2 bin 700 yıldır var olduğunu, Troya Savaşı’nın 3 bin sene evvel yaşandığını, Troya hafriyatlarının ise 150 yıldır devam ettiğini hatırlattı.
Bunların yanında 2018’de ortaya çıkan bir müzenin bugüne kadar söylenmemiş neleri anlatılabileceğini kendilerine sorduklarında, ödül kazanma konusunu riskli gördüklerini aktaran Gölcük, şöyle konuştu:
“2019 yılı gösterdi ki Time mecmuası tarafından ‘dünyada kesinlikle görülmesi gereken 100 yer listesi’ne seçilmemiz, çabucak akabinde British Müzesinin, ‘Ben de bir Troya standı yapacağım’ demesi, bir oyun firmasının ‘Ben bir Troya oyunu çıkaracağım’ demesi… Sonuçta 2019 yılında Avrupa Yılın Müzesi Ödülü’nde finale kaldık; bu kusursuz bir şeydi. Bir yıl sonra da 2020’nin ‘Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü’nü alan müze olduk. Troya Müzesi bu çok eski öykünün içinde yeni ne söylemiş oldu? Troya Müzesi, Troya’nın, bu kültürün Anadolu için ne tabir ettiği ve bizim kimliğimizde nerede yer aldığını dünyaya gösterdi. Düşünün ki bir destan ismine dikilmiş bir müze; dünyada bunun örneği yok. Bana kalırsa bizim Troya konusunda en büyük hazinemiz bu müze.”
Gölcük, ikinci mükafatla ilgili sürece değinerek, raportörler ve heyetin bu kıymetlendirme için Troya Müzesi konusunda çok heyecan duyduğunu vurguladı.
Anadolu’nun sesi olmaya çalışan müzenin, dünyadaki örneklerinden ayrıldığını kaydeden Gölcük, “Jüri tam olarak şunu söyledi: ‘İlham verici, öncü ve dünya müzelerine örnek bir müze olabilmeyi başarmış.’ İkinci mükafatı de almak ve bunun Türk müzeciliğinde birinci olması ülkemiz ismine çok büyük bir gurur.” sözünü kullandı.
Polyksena Lahdi, Troya Hazineleri ve müze mimarisi
Rıdvan Gölcük, Troya Müzesi’nde kıymetli yapıtların sergilendiğine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“En çok ilgi çekenlerden biri, Polyksena Lahdi. Hem lahdin sanatsal özellikleri hem de üzerinde anlattığı hikaye, öne çıkan eser kümelerinden biri. İkincisi, 1873 yılından beri İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde koruduğumuz, 2. Dünya Savaşı’nda Hitler tehlikesinden korumak için daha sonra 1939’da Niğde’ye naklettiğimiz ve bu müzenin açılışında da bize gönderilen personel hazineleri, yer katta sergilenen Troya Hazineleri. Eserler hikayesiyle bir arada çok öne çıkıyor. Bilhassa Avrupalı ziyaretçiyi heyecanlandıran yapıtlardan biri. Eser koleksiyonumuzun dışında etraf köylerle kurduğumuz bağ konusunda çok büyük bir heyecan duyuyorlar. Dikkat çeken şey koleksiyondur lakin Troya Müzesi birebir vakitte müze mimarisi bir anıt özelliği taşıyor. Ulusal Mimarlık Mükafatı de almıştı geçtiğimiz yıl ülkemizde. Müze mimarisinin kendisi de epey dikkat çekiyor.”
