Türkiye-Ermenistan hududunda bulunan UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki “Dünya Kenti”, “Medeniyetler Beşiği”, “Binbir Kilise” ve “40 Kapılı Şehir” olarak da isimlendirilen Ani Örenyeri‘nde yer altındaki tarihin gün yüzüne çıkartılması için bu dönem 4 noktada hafriyat çalışması başlatıldı.
Kentin Arpaçay ilçesinin iki derin dar boğazının ortasında yer alan, 884-1045 yılları ortasında Bagratlılar, 1045-1064 yılları ortasında Bizanslıların yönettiği Ani, 16 Ağustos 1064’te Selçuklu Sultanı Alparslan tarafından fethedilerek yurt topraklarına katıldı.
Yaklaşık 100 hektarlık alana kurulan, tarih boyunca Türklerin yanı sıra onlarca uygarlığın hayat bulduğu Ani Örenyeri’nde geçmişte Hristiyan ve Müslümanlar yan yana yaşadı.
Bu nedenle “Dünya Kenti”, “Medeniyetler Beşiği”, “Binbir Kilise” ve “40 Kapılı Şehir” olarak da isimlendirilen Ani, ortalarında her biri farklı hoşluk ve tarihi bedeldeki cami, kilise, katedral üzere dini yapıların yanı sıra değer biçilmez yapılar ve kültürel hazinelerini bünyesinde barındırıyor.
Kafkaslar’dan Anadolu’ya birinci giriş kapısı olma özelliğiyle de farklı bir değer arz eden Ani’de yer altındaki tarihi yapı ve yapıtların gün yüzüne çıkartılması için bu dönem 4 farklı noktada hafriyat yapılıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Kafkas Üniversitesi paydaşlığıyla yapılan hafriyat çalışmaları, Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan başkanlığında sürüyor.
Hafriyat Lideri Arslan, AA muhabirine, Cumhurbaşkanlığı kararlı hafriyat statüsüne erişen Ani Örenyeri’ndeki hafriyat çalışmalarının 2019 yılından beri Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Kafkas Üniversitesi paydaşlığıyla yürütüldüğünü anımsattı.
Hafriyatta ortaya çıkartılan kültür hazineleri müze envanterine kazandırılıyor
Ani’deki hafriyat çalışmasına 12 farklı üniversiteden sanat tarihçisi, arkeolog, mimar ve restoratörlerin bulunduğu anlatan Arslan, “Kazı çalışmalarını, bilim insanlarının, öğrencilerin yer aldığı 35 kişilik geniş takımla sürdürmekteyiz. Bu yıl ki çalışmalarımız 4 farklı noktada hafriyat, 2 farklı alanda da çarşı konservasyonu (muhafaza etme) ve buluntu onarımı olmak üzere 6 başka alanda devam etmekte. Hafriyat çalışmaları bilhassa Selçuklu hamamı, Selçuklu çarşısı ve Selçuklu konutlarının yer aldığı alanlarda ağırlaştırıldı. Çalışmalarımız yalnızca hafriyat çalışması biçiminde değil, gün yüzüne çıkarttığımız yapıtları de müdafaaya yöneliktir. Ayrıyeten Selçuklu konutları ve çarşısında konservasyon çalışması da yürütmekteyiz.” diye konuştu.
Arslan, Ani’deki Selçuklu mezarlığı, çarşısı, konutları ve hamamda birebir anda hafriyat çalışmalarının yürütüldüğünü tabir ederek, “Kazı çalışmaları titizlikle devam ediyor. Hafriyat alanlarından elde edilen kültür hazineleri ve bulgular Ani’deki hafriyat konutumuzda bilim insanları öncülüğünde restore edilerek müze envanterine kazandırılıyor.” dedi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Cüneyt Çelik
