Yöresel Eserler ve Coğrafik İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YUCİTA) Lideri Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, son 20 yılda Avrupa Birliği‘nin 29 eseri tescillediğini, Gaziantep‘in tek başına 32 tescili bulunduğunu söyledi.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Malatya‘daki Arslantepe Höyüğü’nün geniş kitlelere tanıtılması emeliyle düzenlenen “Melita’dan Malatya’ya Kültür ve Sanat Günleri Arslantepe Buluşması”na katılmak üzere kente gelen Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, AA muhabirine, coğrafik işaretlerin ülkede 1995’ten yana uygulandığını hatırlattı.
Türkiye’nin coğrafik işaret tescilli eserlerinin sayısının her geçen gün arttığına dikkati çeken Tekelioğlu, “Türkiye’nin bugün prestijiyle 882 eseri tescil almış durumda, bu hususta çok süratli gidiyoruz. Coğrafik işaretlerde ana husus olan yönetişim ve kontrol hususlarında hiçbir şey yapmadık. 2019 Tarım ve Orman Şurası kararları Cumhurbaşkanımızca açıklandı, onun 38. unsuru coğrafik işaretlerde kontrol ve yönetişimde gerekli mevzuat değişikliği yapılmasını öngörüyordu.” diye konuştu.
Malatya tescilde bölgesinde ikinci sırada
Malatya’nın bölgesinde tescillerle öne çıktığına işaret eden Tekelioğlu, “Doğu Anadolu Bölgesi’nin üzerinde tescili var. Erzurum’un 15, Malatya’nın 14, Van’ın ise 11 tescili var. Malatya’nın tescil sayısı hem Türkiye hem de bölge ortalamasının üzerinde. Malatya’nın şu an bekleyen 17 tescil başvurusu var. Tescil sayısı açışından kurumlar ortasında istikrarlı bir dağılım var.” tabirlerini kullandı.
Tescilde Türkiye’nin süratli ilerlediğine işaret eden Tekelioğlu, şöyle devam etti:
“Avrupa Birliği’nin şu an 1357 tescili var. Çok tescil coğrafik işaretleri öldürür, bunu ben değil Avrupa Birliği söylüyor. Türkiye’de coğrafik işarette kentler ortasında hayli büyük rekabet var, 68 tescille Gaziantep başı çekiyor. Gaziantep’in 1 Ocak 2001’den bugüne kadar almış olduğu 32 tescil var, 27 ülkeli Avrupa Birliği’nin bu müddette aldığı tescil sayısı 29. Bu coğrafik işaretler konusu son derece değerli, üzerinde titizlikle durmak lazım. Coğrafik işaretler tescilden ibaret değil, Türkiye başından beri daima tescilmiş üzere algıladı, bundan sonra yeni adımlar atmak lazım. Tarım ve Orman Şurası’nda öngörülen kararların acilen uygulanması lazım, yönetişim ve kontrol.”
Tekelioğlu, coğrafik tescilin esere katma kıymet sağladığına dikkati çekerek, “Çin’in Pinggu şeftalisinin fiyatı tescilden sonra 1,5 yuandan 4 yuana çıktı. Bir sürü örnekleri var. Lakin bunun olabilmesi için o ülkede ülkü bir coğrafik işaretler sisteminin olması, sistemin âlâ çalışıyor olması lazım. Malatya kayısısı 7 Temmuz 2017’de Avrupa Birliği tescili aldı ancak o sene fiyatı yüzde 35 düştü, Allah’tan bu sene biraz toplamış, memnunum.” değerlendirmesinde bulundu.
