“İslam Ferdî Manada Ahlak, Kurumsal Manada Vakıf Medeniyetidir”
İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) 39.Vakıflar Haftası Kutlama Aktiflikleri kapsamında ortaklaşa bir panele imza attı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğünce her yıl farklı temalarla kutlanan, 2022 temasının ‘Vakıf Medeniyetinde Toplumsal Paylaşım, Toplumsal Politikalar’ olarak belirlendiği hafta kapsamındaki panel, İKÇÜ mesken sahipliğinde yapıldı.
İzmir Vakıflar Bölge Müdürü Muzaffer Ataseven’in moderatörlüğünde Rektör Prof. Dr. Saffet Köse, Toplumsal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Turan Gökçe’nin konuşmacı olarak yer aldığı paneli, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Muhsin Akbaş, Prof.Dr. Yasin Bulduklu, Prof. Dr. Süleyman Akbulut, Dekanlar, öğretim üyeleri ile kurumlardan gelen çok sayıda konuk takip etti.
Vakıflar Bugünün Belediye Hizmetlerini Yapan Kurumlardı
Hafta kapsamında düzenlenen panel vesilesiyle İKÇÜ’de olmaktan duyduğu memnuniyeti paylaşan İzmir Vakıflar Bölge Müdürü Muzaffer Ataseven, vakıf kültürünün genç jenerasyonlara anlatılmasının ve aktarılmasının en büyük vazifeleri olduğunu kaydetti. “Bir tarafta muhtaçlık sahipleri var ancak aslında yardım etmek de bir ihtiyaçtır” diyen Ataseven, her vakfın kuruluş hedefinin gönül alma paydasında birleştiğini söyledi. Vakıflar Bölge Müdürü Ataseven, “Vakfın asıl emeli paylaşımdır, paylaşmaktır. Her ne olursa olsun gönüllere dokunmak vakıf kurucularının ortak gayesidir. Türklerin İslamiyet’e geçişlerinin akabinde vakıf kültürünün oluşmaya başladığını görüyoruz. Selçuklular periyodunda Anadolu’nun her tarafına yayılan vakıflarımız, Osmanlı Periyodunda kurumsallaşıyor. Bu gün belediyeler tarafından yapılan hizmetlerin yüzde doksanını çeşitli hedefler tarafından kurulan vakıflar yapıyordu. Bugün bizim ulaşabildiğimiz kaynaklara nazaran Türkiye genelinde 56 bin vakıf var. Bunların birçoğu dijital ortamlara aktarıldı ve hala de çalışmalara devam ediliyor” dedi.
Yunanistan ile Güney Kıbrıs Rum Kesiti Engelliyor
Genel Müdürlük olarak yurt dışındaki kültürümüzün mirası olan vakıf yapıtlarının onarım çalışmalarını takip ettiklerini söz eden Ataseven, “15 farklı ülke ile irtibat halindeyiz. Üzülerek söylüyorum ki yalnızca Yunanistan ile Güney Kıbrıs Rum kesitine ulaşamıyoruz” diye konuştu.
İslam Medeniyeti Kurumsal Manada Vakıf Medeniyetidir
Vakıf kavramının hem İslam inancında hem Türk kültür mozaiğine yerleşmiş çok kıymetli örneklere sahip olduğunu aktaran Rektör Prof. Dr. Köse, vakıfların bütün canlılara dokunan ve muhtaçlıklarını gözeten bir merhamet vesilesi olduğunu söyledi. Prof. Dr. Köse, “ O kadar vakıf örnekleri var ki; örneğin hıristiyan köleleri esaretten kurtarmak için vakıflar kurulmuş. İlkokul öğretmenlerinin sigara içmesini önlemek için çocukların etkilenmemesi için kurulan vakıftan Ödemiş’te yalnızca yaralı leylekler için kurulan vakıflara kadar, kışın yiyecek bulamayan yırtıcı hayvanları beslemek için bile vakıflar kuran bir ecdadımız var. İslam medeniyeti nedir derlerse; ferdî manada ahlak medeniyetidir, kurumsal manada vakıf medeniyetidir” dedi.
İçinde Vicdanın Olduğu Rızık Paylaşılabilir
Kuran-ı Kerim’de uygunluğun çok hassas çizgilerle tanımlandığını belirten Rektör Prof. Dr. Köse, ‘Kendinizin verildiğinde almayacağınız bir şeyi veremezsiniz’i buyuran bir inancın mensupları olarak yardım kavramına yaklaşılması gerektiğini vurguladı. Rektör Köse,“Allah’ın size verdiği mallarda cimrilik göstermeyeceksiniz. Cimrilik yaparsanız kıyamet günü o mallar sizin boynunuza dolaşacak buyuruyor Cenab-ı Hakk Kuran-ı Kerim’de… İmkânlarınız neyi el veriyorsa yardımda bulunmalısınız. Bu, örneğin avukatsanız; haklı olduğunu gördüğünüz birini para almadan savunmaktır, öğretmenseniz derslerinde eksikleri olan bir öğrenciye ders vermektir. Paylaşımı yaparken de minnet altında bulundurmadan, incitmeden yapmaya dikkat çekiliyor. Yoksa yeterlilik uygunluk olmaktan çıkıyor. Bir de içinde vicdanın olduğu rızık paylaşılmalıdır. Örneğin dolandırıcılık yapıyorsun, sonra da gidip hayır yapıyorsun. İslam dininde helal çıkardan, kaliteli maldan, ayrımcılık yapılmadan yardım yapılması hususu kalın çizgilerle belirtiliyor” diye konuştu.
Dünyada Örneği Olmayan Bir Vakıf Kültürüne Sahibiz
Toplumsal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Turan Gökçe de konuşmasında vakıf kültürünün 8. yüzyıldan 19.yüzyıla kadar istikrar içinde geliştiğini özetledi. Yardımlaşma ve paylaşma modeli olarak vakıfların Osmanlı devrinde kemale erdiğini lisana getiren Dekan Prof. Dr. Gökçe, “İnsanlar ortasında en ufak bir fark gözetmeksizin, Osmanlı tebaasına dâhil olmasın hatta bütün canlı varlıkların gereksinimi olanı sağlayan vakıflarımızın ürettiği şık, incelikli uygulamaları, dünyanın hiçbir yerinde görmemiz mümkün değildir. Örneğin, Zimem Defterinde borç haneleri kabarık muhtaçlık sahiplerinin borçlarının ödendiğini, borcu ödeyenin kimin borcunu ödediği, borcu ödenenin de kimin borcunu ödediğini bilmediği örnek bir uygulama ile karşılaşıyoruz. Anadolu’da Rumeli’de Osmanlının hangi kentlerine giderseniz gidin Sadaka Taşlarıyla da karşılaşırsınız. Bunlardan maalesef bir kısmı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Yardımda bulunanın yardımı alanı görmediği bir oyuğun yer aldığı bu taşlara kimi vakitler, veren el ile alan el tıpkı anda uzanırmış. Bu uygulamaların kurumsallaşmış hali vakıf kuruluşudur. Hayra sarf olmayan malın değerinin olmadığı, devir kaynaklarında tabir ediliyor” formunda konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı