Karacahisar Kalesi’nin yüzde onluk kısmına ulaşıldı
-Farkı periyotlara ilişkin eşyalar tarihe ışık tutuyor
-Karacahisar Kalesi’nin ehemmiyeti elde edilen buluntularla dikkat çekiyor
– Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Yılmazyaşar:
-“Arkeolojik buluntular, toprağın altında şu ana kadar tespit ettiklerimizden ibaret”
ESKİŞEHİR – Osmanlı‘nın devlet olma tarafındaki birinci adımlarının atıldığı Karacahisar Kalesi’nde 22 yıldır devam eden hafriyat çalışmalarıyla kalenin yaklaşık yüzde 10’luk kısmı açığa çıkarılırken, farklı periyotlara ilişkin oldukları anlaşılan tarihi buluntular; bölgenin, kalenin ve Osmanlı’nın tarihine ışık tutuyor.
1288 yılında Osman Bey’in Bizanslılardan fethettiği Karacahisar Kalesi, stratejik pozisyonu ve tarihi ehemmiyeti ile ön plana çıkıyor. Osmanlı’nın 1299 yılında devlet olma tarafındaki birinci adımlarını attığı tarihi kale, kaynaklardaki anlatılara nazaran Osmanlı’nın birinci fethettiği, birinci hutbenin okutulduğu ve birinci sikkenin basıldığı yer olarak da biliniyor. Eskişehir’in Odunpazarı ilçesinde yer alan Karacahisar Kalesi’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi işbirliğinde 22 yıldır muhakkak aralıklarla devam eden arkeolojik hafriyat çalışmaları sonucunda kalenin, yaklaşık yüzde 10’luk kısmı açığa çıkarıldı. Farklı fonksiyonda yapıların gün yüzüne çıkarıldığı kalede, birçok Osmanlı padişahına ve beyliklere ilişkin sikkeler ile birlikte; seramik, ok ucu, yüzük, küpe, lüle, ağırşak üzere farklı periyotlara ilişkin çok sayıda eser bulundu. 3 yıldır hafriyat çalışmalarının başkanlığını yapan Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Yılmazyaşar, yüklü olarak I. Murad periyoduna ilişkin bulguların yanı sıra Selçuklu, Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Menteşeoğulları beyliklerine ilişkin arkeolojik dataların, tarihi kaynaklara ve geçmişe ışık tuttuğunu vurguladı.
“Tarihi kaynaklardaki boşlukları arkeolojik bilgilerle doldurmaya çalışıyoruz”
Kaledeki birinci çalışmaların 1999 yılında Prof. Dr. Halil İnalcık tarafından başlatıldığını söyleyen Hafriyat Lideri Dr. Öğr. Üyesi Hasan Yılmazyaşar, “Karacahisar Kalesi, Orta Çağ Devri’ne ilişkin bir kale kent lakin hakkında tarihi kaynaklarda rastgele bir bilgi yok. Mesela ismini bilmiyoruz. Hasebiyle kalenin tarihine dair bilgilerimiz de sonluydu. 1999 yılında Prof. Dr. Halil İnalcık çok kıymetli bir teşebbüste bulunarak hafriyat çalışmalarının başlamasına yönelik birinci yüzey araştırmasını başlattı. Daha sonra da Anadolu Üniversitesi’nden öğretim üyeleri tarafından hafriyat çalışmaları 2019 yılına kadar devam ettirildi. Yaklaşık 3 yıldır da benim idaremde çalışmalar devam ediyor. Bu çalışmalar sırasında bulunan kimi arkeolojik bilgiler, kaleye dair tarihi kaynaklarda olmayan birtakım bilgileri sunmaya başladı. Tarihi kaynaklarda bulamadığımız bilgileri, arkeolojik datalarla okumaya çalışıyoruz” formunda konuştu.
“Arkeolojik çalışmalar hem vakit hem de iş gücüyle hakikat orantılı olarak devam ediyor”
Kalede yapılan arkeolojik kazılarla birlikte 3 yılda yaklaşık 700 adet sikkenin bulunduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Hasan Yılmazyaşar, yürütülen çalışmalarla ilgili olarak şunları söyledi:
“Osmanlı kroniklerinde yer alan bilgilerin bir halde ispatı da çok değerli. Bu noktada kazıların başlamasından itibaren çıkan bilgiler çok manalıydı. Son 3 yılda 700 civarında sikke tespit edildi. Bu sikkelerin büyük bir çoğunluğu tarihi kaynaklarda verilen bilgileri doğruladı. Şimdi Osman Gazi ve Orhan Gazi’ye ilişkin sikke olmamasına rağmen, I. Murat devrine ilişkin çok ağır bir buluntu kümesi var. Hafriyatlar aralıklı olarak 20 yıldır devam ediyor. Başlangıcından bugüne kadar gelişen mühlet içerisinde kalenin yüzde 10’luk bir kısmı açığa çıktı diyebiliriz. Bu arkeolojik çalışmalar hem vakit hem de iş gücüyle orantılı olarak devam ediyor. Karacahisar Kalesi’ndeki mevcut bulgular, arkeolojik olarak tespit edilenlerden ibaret.”
“Bir kale kentte olmasını beklediğimiz yapı tiplerinin arkeolojik çalışmalar sonrasında ortaya çıkmasını bekliyoruz”
Tarihî bilgiler ışığında farklı mimari yapılara ulaşmayı hedeflediklerinin altını çizen Yılmazyaşar, “Kazılar başlamadan evvel ayakta olan tek alan kalenin giriş kapısıydı. Şu an görülebilen mimari doku arkeolojik çalışmalarla birlikte ortaya çıktı. Bunlardan iç surda, insanların yaşaması için birtakım yerlerin oluşturulduğu ve bir sokak nizamının de formlandığı anlaşıldı. Çalışmaların yüklü devam ettiği sarnıcın ise yüzde 70’lik kısmını açıldı ve mimari dokusu ortaya çıktı. Önümüzdeki yıllarda kalenin sur sistemi, kuleleri ve bir kale kentte olmasını beklediğimiz yapıların arkeolojik çalışmalar sonrasında ortaya çıkmasını bekliyoruz” tabirlerini kullandı.
