ŞANLIURFA (İHA) – Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy Karahantepe’yi tanıttı
“Bu çalışmaların sonuçları arkeoloji dünyası için önemli bulgu ve bilgiler ortaya koyacaktır “
“Bu alanın bitişiğinde günlük kullanım öğelerinin çoğunlukta olduğu, öbür bir deyişle yerleşim yeri özelliği taşıyan bir bölge bulunmaktadır”
“Kazılarda periyodun yerleşimcileri ve yerleşim yerleri hakkında bilgilere ulaşılması hedeflenmektedir”
“2020 yılında Göbeklitepe ve Karahantepe hafriyatları tek çatı altında birleştirilmiştir”
“Karahantepe ana istasyon noktasında ziyaretçi merkezinin 2022 yılında hizmete açılmasını hedefliyoruz”
“Bu, ülkemizde yapılmış en büyük ve kapsamlı arkeoloji projesidir”
“Cari ve işçi sarfiyatları hariç 127 milyon lira meblağında bir kamu yatırımı öngörüyoruz”
“Taş Zirveler çatı isim, alanların isimlerinde değişiklik olmayacak”
ŞANLIURFA – Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 12 bin yıllık geçmişe sahip Göbeklitepe’den daha eski bir tarihe sahip olduğu düşünülen Karahantepe’yi ulusal ve milletlerarası basına tanıttı. Karahantepe ve Göbeklitepe’de Türk ve yabancı bilim insanlarından oluşan, yaklaşık 70 kişilik interdisipliner bir grup tarafından hafriyat ve onarım çalışmalarının yürütüldüğünü belirten Bakan Ersoy, Karahantepe ana istasyon noktasında ziyaretçi merkezinin 2022 yılında hizmete açılmasının hedeflendiğini söyledi.
Anadolu topraklarının rakipsiz kültür ve medeniyet zenginliğinin yeni kesimlerini gün yüzüne çıkarmak için bir proje yürüttüklerini söyleyen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, “Ülkemizin ve dünyanın kültür mirasına kazandırmak, nihayetinde bütün insanlıkla paylaşmak için kapsamlı bir proje yürütüyoruz. Bugün de çalışmalarımızın detaylarını sizlerle paylaşmak için bir ortadayız. Öncelikle Karahantepe’den başlayalım. Şanlıurfa Haliliye ilçesi hudutları içinde kalan bu alan 2007 yılında birinci derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmiştir. Burası tıpkı vakitte Tek Tek Dağları Ulusal Parkı içinde bulunuyor ki nitekim doğal etrafıyla düzgün korunmuş bir bölgedir. Karahantepe’ye olan ilgi Göbeklitepe’de yapılan kazılarla paralel bir formda artmıştır.
Arkeoloji dünyasında önemli yankı uyandırdı
Kazıların arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdığını söyleyen Bakan Ersoy, “Arkeoloji dünyasında ve tarih etraflarında önemli yankılar uyandıran Göbeklitepe ile birlikte Karahantepe de birçok bilim beşerinin ilgisini üzerinde toplamış ve bu doğrultuda bölge ziyaret edilen bir yer haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda da burada çok sayıda dikilitaşın varlığı tespit edilmiştir” tabirlerini kullandı.
İnsan biçimli bir heykele rastlandı
Karahantepe’deki çalışmaların iki değerli noktayı ortaya koyduğunu belirten Bakan Ersoy,” Birincisi, Göbeklitepe ve çağdaşlarından bilinen yuvarlak planlı yapılar alanın muhakkak yerlerinde ağırlaşmaktadır. İkincisi de bu alanın bitişiğinde günlük kullanım öğelerinin çoğunlukta olduğu, diğer bir deyişle yerleşim yeri özelliği taşıyan bir bölge bulunmaktadır. Burada yapılacak çalışmalarla, Göbeklitepe’de şimdi araştırılmamış olan devrin yerleşimcileri ve yerleşim yerleri hakkında bilgilere ulaşılması hedeflenmektedir. Tekrar Karahantepe’de “T” biçimli dikilitaş ve zoomorfik özellikler taşıyan büyük taşlar bulunmuştur. Bilindiği üzere Çanak Çömleksiz Neolitik Devrin birinci kademelerinde “T” biçimli dikili taşların insanı sembolize ettiği genel olarak kabul görmektedir. Fakat burada olasılıkla insan biçimli bir heykele de rastlanmıştır. Demek ki vakit içerisinde daha gerçekçi bir üsluba dönüşüm kelam konusu olmuştur. İnanıyorum ki Göbeklitepe’de olduğu üzere bu çalışmaların sonuçları da arkeoloji dünyası için önemli bulgu ve bilgiler ortaya koyacaktır.
Hafriyatlar tek çatı altında toplandı
2020 yılında Göbeklitepe ve Karahantepe hafriyatlarının tek çatı altında toplandığını söyleyen Bakan Ersoy, “Bakanlığımız ve İstanbul Üniversitesi ismine Prof. Dr. Necmi Karul’un liderlik ettiği tek bir hafriyat başkanlığı çatısı altında birleştirilmiştir. Karahantepe ve Göbeklitepe’de Türk ve yabancı bilim insanlarından oluşan, yaklaşık 70 kişilik interdisipliner bir grup tarafından hafriyat ve onarım çalışmaları yürütülmektedir. Bu sayı şimdilik 70 tane ancak yıl sonuna kadar inşallah 312 tane ek takım alacağız” dedi.
2022 yılında hizmete açılması planlanıyor
Taş Zirveler Projesinin genel çerçevesinden kısaca kelam eden Bakan Ersoy, “Göbeklitepe merkez olmak üzere proje kapsamında Karahantepe’nin ülkemizde yer alan Neolitik Devir yerleşimleri ortasında en değerli duraklardan biri haline getirilmesi hedeflenmektedir. En az 12 noktayı kapsayacak Taş Doruklar Projesi’nde Göbeklitepe ve Karahantepe ana istasyon, Sefertepe, Taşlıtepe, Ayanlar Höyük üzere alanlarda ise orta istasyonlar planlanmıştır. Karahantepe ana istasyon noktasında ziyaretçi merkezinin 2022 yılında hizmete açılmasını hedefliyoruz. Taş Doruklar Projesi kapsamında gerçekleştirilecek hafriyat ve araştırmalara dair bilgilerin toplanacağı, bilim insanlarının çalışmalarını yapabilecekleri Neolitik Araştırma Merkezi kurma çalışmalarına da devam edilmektedir” formunda konuştu.
İsim konusuna açıklık getirdi
Hafriyat alanlarının isimlerinin değişmeyeceğini belirten Bakan Ersoy, “Burada bilhassa belirtmek istediğim bir mevzu var. Bizim çatı bölgesine Taş Doruklar ismini veriyoruz. Şu an için sayısı 12 olan orta istasyon bölgeleri dediğimiz Göbeklitepe ve Karahantepe üzere demin saydığım noktalar var. Bunlar kendi bölgelerinin isimlerini koruyorlar. Yani isimlerde rastgele bir değişiklik yapmıyoruz. İlişkin olduğu ilçedeki ismiyle anılmaya devam edeceklerdir. Göbeklitepe ise Göbeklitepe, Karahantepe ise Karahantepe, öteki 12 bölge de kendi ismleriyle anılmaya devam edecek. Taş Zirveler çatı isim zira yaklaşık 100 kilometrelik bir çizgiden bahsediyoruz. Göbeklitepe ve Karahantepe bunun merkezi noktaları. Evvelden hiç konaklamadan öteki noktaya geçilebiliyordu lakin artık bu 12 zirve devreye girdiği vakit, kısa mühlet içerisinde tamamını devreye alacağız, Urfa’da konaklayarak, gelenlerin en az bir ya da iki gece konaklaması gerekecek. 12 noktayı da 100 kilometrelik bir çizgi üzerinde ayrıntılı bir formda ziyaret etme talihine sahip olacaklar” tabirlerini kullandı.
7 olan hafriyat alanı 12’ye çıkartılacak
Şu anda 7 noktada hafriyat çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Bakan Ersoy, “Proje sürecinin ve çıktılarının şimdiki olarak paylaşılacağı bir web sitesini de tasarlamaktayız ve onu da süratlice devreye alacağız. Halihazırda 7 alanda arkeolojik hafriyat çalışmaları devam ediyor. Bu alanlar Göbeklitepe, Karahantepe, Gürcütepe, Sayburç, Çakmaktepe, Sefertepe ve Yeni Mahalle Höyüğüdür. Yakın vakitte Ayanlar, Yoğunburç, Harbetsuvan, Kurt Doruğu ve Taşlıtepe yerleşimlerinde de hafriyat çalışmaları başlayacak. Jeomanyetik ve jeo-radar ölçümlerinin bir kısmı gerçekleştirildi, bir kısmı da gerçekleştiriliyor. Kazılarla paralel formda bu ölçümlerin yapılmasına da devam edilecek. Tüm bunlar projemizin 2021-2024 yılları ortasını kapsayan birinci etap çalışmalarıdır” dedi.
Eserler Şanlıurfa Müzesinde sergilenecek
Kazılardan elde edilen yapıtların Şanlıurfa’da sergileneceğini söyleyen Bakan Ersoy, “Son olarak ana çatıdan bahsedeyim. Biliyorsunuz Şanlıurfa Arkeoloji Müzesinde Karahantepe’den elde edilen yapıtların yer aldığı bir stant hazırlandı. Taş Zirveler Projesi ile Neolitik Çağ’ın kapısını çok daha derin ve geniş bir biçimde aralayacağımız arkeolojik hafriyat çalışmalarının planlaması yapıldı ve bunları adım adım hayata geçirmeye başladık. Bu noktalarda daha bir çok eser elde edeceğiz. Müzemizde ek yerler var, boş tuttuğumuz yerler var. Birkaç yıl içerisinde elde edeceğimiz bütün eserleri yeniden müzemizde sergilemeye devam edeceğiz. Boş alanları onlarla değerlendireceğiz. İşte bütün bunlar Şanlıurfa Neolitik Çağ Araştırmaları Projesi çatısı altında yapılıyor” sözlerine yer verdi.
Proje milletlerarası paydaşlarla birlikte yürütülüyor
Projeye Japonya, Rusya, Almanya, İngiltere ve Fransa’dan kurumların paydaş olduğunu söyleyen Ersoy, “Bu, ülkemizde yapılmış en büyük ve kapsamlı arkeoloji projesidir. Elbette ulusal ve memleketler arası paydaşlarımızla birlikte çalışacağız. Bundan sonra da sayılarını daha da arttırıp çalışmaya devam edeceğiz. Çünkü daima vurguluyoruz. İnsan medeniyetinin mirası bütün dünyayla paylaşılmalı ve bütün insanlığa yarar sunmalıdır. Bu şuurla birinci etapta yurt içinde 8 farklı üniversitenin dahil olduğu 12 kurum ve kuruluşla iş birliği planladık. İnşallah bunun da sayısını arttıracağız. İstanbul Üniversitesi, Harran Üniversitesi ve Ankara Bilim Üniversitesi ortasında da direkt iş birliği protokolleri imzalandı. Japonya, Rusya, Almanya, İngiltere ve Fransa’yı kapsayan memleketler arası iş birliği çerçevesinde ise 8 farklı üniversite ile 4 memleketler arası akademi, enstitü ve müzeyi de projemize dahil ettik. Saha dışında da çalışmalar olacak. Milletlerarası Dünya Neolitik Kongresi üzere milletlerarası bilimsel toplantılar ve etkinlikler yapacağız. Ziyaretçi karşılama ve tanıtım merkezleri, stant ve etraf düzenleme projeleri, ulaşım ve altyapı düzenlemeleri üzere çalışmalarda hayata geçirilecek. Buradan valimize ve belediye liderimize bilhassa teşekkür etmek istiyorum. Çalışmalara en başından beri dayanak veriyorlar. Zati bu usul projelerin dünya markası olmasını istiyorsanız öncelikli olarak lokal halkın, bölgenin sahip çıkması, onların muhafazası altında yapılması gerekiyor. Beklentimizden çok daha fazla ilgililer, çok daha fazla istekliler. Bu da projenin memleketler arası bir proje olmasında bize güç veriyor, motive ediyor. İnşallah biz de katkılarımızla dünyanın sayılı, örnek gösterilen projeleri haline getireceğiz” dedi.
127 milyon liralık kamu yatırımı
Cari ve işçi sarfiyatları hariç başlangıçta 127 milyon lira meblağında bir kamu yatırımı öngördüklerini söyleyen Bakan Ersoy, “Ben şimdiden ülkemize, bilim, kültür ve arkeoloji dünyamıza, turizmimize ve insanlığa iyi olsun diyorum. Bütün bu projelerde fikir etabından bugüne gelinceye kadar vazife alan, sorumluluk üstlenen herkese, ayrıyeten bundan sonraki çalışmaları yürütecek tüm takımlarımıza şükranlarımı sunuyor, kolaylıklar ve muvaffakiyetler diliyorum. Siz bedelli basın mensuplarımıza gösterdiğiniz iştirak ve sunduğunuz ilgi sebebiyle farklı başka teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Bakan Ersoy’un konuşmasının akabinde üçlü oturum gerçekleştirildi. Oturuma Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Göbeklitepe ve Karahantepe Hafriyat Lideri İstanbul Üniversitesi Tarihöncesi Arkeolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Necmi Karul, Şanlıurfa Neolitik Çağ Araştırmaları Proje İstişare Şurası Üyesi Batman Üniversitesi Prof. Dr. Gülriz Kozbe katılarak Taş Zirveler ile ilgili bilgiler verip basın mensuplarının sorularını yanıtlandırdı.
Oturumun akabinde Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile bilim insanları ve basın mensupları hafriyat alanını gezdi.