MUĞLA (AA) – UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Kaunos Antik Kenti’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında Bizans Kilisesi, mezarlar ve yazıtlar bulundu.
Muğla‘nın Ortaca ilçesi Dalyan Mahallesi’nde yer alan Kaunos Antik Kenti’ne erişebilmek için tıp tekneleriyle yaklaşık 10 dakika süren bir seyahat yapan ziyaretçiler, ağaçlarla kaplı yolda 15 dakika kadar yürüdükten sonra 3 bin yıllık antik kentin kapılarını aralıyor.
Ziyaretçiler, UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde bulunan 2 bin 400 yıllık kaya mezarlarını görüyor, 5 bin kişilik tiyatroda soluklanıyor.
Bazilika, hamam ve agorada dolaşan ziyaretçiler, 1300 yıllık mozaikleri inceliyor, Demeter Kutsal Tapınağı’nda fotoğraf çektiriyor.
Hafriyatlar 55 yıldır aralıksız sürdürülüyor
Prof. Dr. Baki Öğün’ün bölgede 1966’da başlattığı hafriyatlar, öğrencisi Prof. Dr. Cengiz Işık başkanlığında 2020’ye kadar sürdü.
Hafriyat çalışmalarını 2021’de Işık’ın öğrencisi Doç. Dr. Ufuk Çörtük devraldı.
Çalışmalarda bu yıl değerli datalara ulaşan Çörtük, AA muhabirine, Kaunos’un arkeolojiye kazandırdığı “ilk”lerle ön plana çıktığını söyledi.
Antik kentin, tiyatrodaki döner perde sistemi, yaradanlara bağış toplanan kumbara, dünyaca ünlü kaya mezarları, Karca ve Yunanca çift lisanlı yazıt üzere birçok “ilk” ile ünlendiğini aktaran Çörtlük, arkaik, klasik, Helenistik, Roma ve Bizans periyotlarında yerleşim bulunan kentin daha sonra terk edildiğini lisana getirdi.
Çörtlük, Kaunos hafriyatlarının Türk bilim heyeti tarafından 55 yıldır aralıksız sürdürüldüğünü vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Antik kentteki hafriyatlar son 3 yıldır liman agorasının batı tarafını sınırlayan Roma bazilikasında gerçekleşiyor. Milattan sonra 2. yüzyıla tarihlenen bazilikada yürüttüğümüz hafriyat çalışmalarında Bizans devri kilisesiyle karşılaştık. Kaunoslular milattan sonra 5. ve 6. yüzyılda bazilikanın doğu kenarını kiliseye çevirerek kilise fonksiyonunu kazandırmışlar.
Roma bazilikası, 98 metre uzunluğunda ve 22 metre genişliğinde devasa bir yapı. Hafriyat çalışmalarını gün yüzüne çıkarılan kilisede sürdürüyoruz. Kilisede yaptığımız çalışmalarda, çok hoş bir işçiliğe sahip ve büyük ihtimalle kilisenin baş rahibinin mezarıyla karşılaştık. Bu mezar en az üst üste 3-4 gömüyü de barındırıyor. Bu nedenle çok enteresan bir yapıya sahip. Biz bölgedeki mezarları açtık, tanımlamalarını ve çizimlerini yaptık, fotoğrafladık. Lakin kemiklere şimdi dokunmadık. Kilisenin tekrar batı duvarına bitişik yerde iki mezar daha çıktı. Bunlar Bizans periyodu mezarları.”
Kilisenin doğu kısmında ise devasa iki blokun gün yüzüne çıkarıldığını belirten Çörtlük, “Bunlar üzerinde yazıtlar var. Bu yılın kıymetli buluntuları ortasında yer alıyor. Yazıtın içeriğinin tam olarak anlaşılması için çalışma yürütülüyor. Yunanca yazıtı okumak o kadar kolay değil. Bizans kendinden evvelki sürecin mimari modüllerini alıp kendi fonksiyonuna nazaran kullanabiliyor. Bu da o kullanmaların bir yansıması olarak görülüyor.” diye konuştu.
Kaunos Antik Kenti’nde birçok periyoda ilişkin izleri görebilmenin mümkün olduğuna işaret eden Çörtük, Hitit devri izleriyle de müsabakaları durumunda da şaşırmayacaklarını söyledi.
Kaunos’un arkeoloji biliminin bilinmezlerine ışık tuttuğunu, kentte yarım yüzyıl içerisinde çok değerli tarihi yapıların ortaya çıkarıldığını anlatan Çörtük, çalışmalara Kültür Turizm Bakanlığı, Muğla Valiliği ve MUÇEV tarafından da takviye verildiğini söz etti.
