YALOVA (AA) – Yalova‘nın Altınova ilçesi kıyılarında araştırma gerçekleştiren takımlar, Marmara Denizi‘nin yaklaşık 3,5 metre derinliğinde kargosunu mimari blokların oluşturduğu yeni bir batık keşfetti.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesi, Altınova Belediyesi dayanağıyla 2018’den itibaren yürütülen “Yalova Kıyıları Antik Liman ve Sualtı Yüzey Araştırması Projesi” kapsamında çalışma yürüten gruplar, ilçe açıklarında gemi batığı tespit etti.
Yalova, Harran, Kastamonu, Yıldız Teknik ve Sinop üniversitelerinin dayanağıyla Bursa Uludağ Üniversitesi Sualtı Arkeolojisi Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gündüz’ün bilimsel danışmanlığında sürdürülen Limnae/Civetot Sualtı Hafriyat çalışmalarında hafriyat alanının tarihinin milattan sonra 4. yüzyıla dayandığını gösteren buluntulara ulaştı.
Takımıyla çalışmaların bu yılki kısmını sonlandıran Gündüz, AA muhabirine, proje kapsamında çalışmaların Altınova kıyı şeridinde gerçekleştirildiğini söyledi.
“Aslında 2018 yılında birinci kere burada başlamamızın sebepleri ortasında hem Helenopolis Antik Kenti’nin hem de Kibotos Manastırı yahut kalesi olarak bilinen alanın bu bölgede olduğunun bilinmesiydi. Ayrıyeten eski haritalardan Limnae Antik Kenti’nin de yeniden Altınova ilçe sonları içerisinde olduğunu biliyorduk. Yaptığımız su altı araştırmalarıyla bu kentlerin Marmara Denizi ile olan ilişkilerini ve muhtemel günümüze kalmış kültür varlıklarını su altında tespit etmeyi amaçladık.”
“Batığın yükünde mimari taş bloklar tespit ettik”
Gündüz, Altınova’nın su altı kültür zenginliklerinin kendilerini her geçen yıl biraz daha heyecanlandırdığını lisana getirerek, “Yeni bulduğumuz batığın yükünde mimari taş bloklar tespit ettik. Bu taşın değeri ise Karamürsel ve Altınova sırtlarında hala çıkartılan od taşı olmasıdır. Bilhassa batığın bulunduğu pozisyon prestijiyle Altınova kıyı şeridinde yaşanan kıyı değişimlerinin anlaşılmasında da bize değerli bilgiler vereceğini düşünüyorum. Çalışmalar daha çok yeni. Üzerine çalışmamız gerekiyor. Kütüphane çalışmalarından sonra bunu Altınova-1 batığı olarak bilim dünyasına kazandırmayı planlıyoruz.” diye konuştu.
Bölgede daha evvel de zeytinyağı işliği bulunmuştu
Tarihi kaynaklara nazaran Kibotos’un kale diye geçmesine karşın daha sonra manastır, liman, yerleşim alanı olarak da isimlendirildiğine vurgu yapan Gündüz, kendilerinin de birinci isimlendirme nedeni ile kale olarak isimlendirdiklerini söz etti.
“2020 yılı çalışmalarımız büsbütün bu kompleks üzerinde gerçekleşmişti. Kompleks içerisinde altıdan fazla tanımlayabileceğimiz yapı bulunmaktadır. Bunlardan birinin zeytinyağı personelliği olduğunu net bir biçimde söyleyebiliriz. Birinin de hamam olduğunu düşünüyoruz. Yüzey araştırması esnasında öbür yapıların işlevlerini anlayabileceğimiz bir buluntuyla karşılaşmadık. Bu nedenle 2021 yılında Limnae-Kibatos Su Altı Kazılarını Yalova Müze Müdürlüğü başkanlığında başlattık. Yaptığımız çalışmalarda da milattan sonra 4. yüzyıl ile 13. yüzyıl ortasına tarihlendirilebilen mimari ve seramik buluntular ele geçti. Bu da aslında Kibotos Kalesi’nin Limnae yerleşiminin üzerine kurulduğu hipotezimizi kısmen de olsa dayanaklar nitelikteki buluntular. Daha yolun başındayız, emekleme evresindeyiz. İleride gerçekleşecek kazıların bu bahis hakkında bize daha net bilgi vereceğini düşünüyorum.”
Birinci Haçlı Seferinden sonra Kibotos Kalesi’nin, merkezi Fransa’da bulunan Cluny cemaati tarafından Cluny Manastırı’na dönüştürüldüğüne dikkati çeken Gündüz, “Geçen yıl Fransa’da Cluny yılı olarak ilan edildi. Cluny’nin dünyada 1600’den fazla mimari kalıntıları bulunmakta. Cluny bu kalıntıları UNESCO kapsamına alma çalışmaları başlattı. Hafriyatlarda su altında bulduğumuz kalıntıların Cluny Manastırı’na ilişkin olduğunu kanıtlayabilirsek ileride UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde kendine yer bulması mümkün gözükmekte.” diye konuştu.
“Devamının da geleceğini düşünüyorum”
Altınova Belediye Lideri Metin Oral, su altındaki yapıtların dünya, Türkiye ve vilayet için kıymetli bir kazanım olacağına değinerek, “Su altında yürütülecek çalışmaların gelişmesiyle birlikte gelecekte bir su altı arkeoparkını da hayata geçirmiş olacağız. Bunun yanında hocalarımız yeni bir batığın da emarelerine rastladılar. Birinci batığımızın devamının da geleceğini düşünüyorum. Müjdeli haberler imizi de hem bilgi hem eser olarak alacağımıza inanıyorum.” tabirlerini kullandı.
Müze Müdürü Sinan Özbey de tespit çalışmalarına nazaran gelecek yıl grup sayısı artırılarak yapıtların daha süratli ortaya çıkarılması ve belgelenmesi istikametinde çalışmalar yapılacağını aktardı.
Kibotos’un dünya tarihi için çok kıymetli bir yer olduğuna vurgu yapan arkeolog Işıl Akalan Gündüz ise “Dünya üzerinde Cluny alanlarının dağılımı Avrupa’da çok var lakin Balkanlar ve Türkiye’de tek bir yer mevcut. Onun da burası olduğunu düşünüyoruz.” dedi.
