Mısır‘da cenaze ritüellerinde kullanılan ve İzmir‘deki arkeolojik hafriyatlarda çıkarılan 2 bin 700 yıllık Uşabti isimli heykelcikler, İzmir Arkeoloji Müzesi‘nde birinci defa sergilenmeye başladı.
“Göremediklerinizi Göreceksiniz” isimli projeyle her ay farklı bir yapıtı yerli ve yabancı ziyaretçilerine tanıtmayı hedefleyen İzmir Arkeoloji Müzesi’nin eylül ayı konukları Nil Irmağı’nın esintilerini Türkiye’ye taşıyor.
Anadolu topraklarında bulunan “Uşabti” isimli 3 seramik heykelcik, son durağı olan İzmir’de konuklarının karşısına çıkıyor.
İstanbul Arkeoloji Müzesi’nden 1930’lu yıllarda İzmir Arkeoloji Müzesi’ne devredilen heykelciklerin “Mısır’da vefattan sonraki ömürde sahiplerine köle olarak hizmet etmesi kanısıyla mezarlara gömüldüğü” biliniyor.
İzmir Arkeoloji Müzesi depolarında yaklaşık 80 yıldır korunan heykelcikler, Mısır ile Anadolu’nun ticari ve kültürel ilgisinin delilleri ortasında yer alıyor.
Üstünde “tanrıların misyon davetlerine hazır olduklarını” belirten hiyeroglif yazıtların bulunduğu heykelcikler, eylül sonuna kadar İzmir Arkeoloji Müzesi’nin hazine salonunda ziyarete açık kalacak.
“Eserlere değer biçemiyoruz”
İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hünkar Keser, AA muhabirine, Anadolu’nun birçok noktasında Mısırlı ilah ve tanrıçalara tapınma alanları bulunduğunu, İzmir ve etrafındaki Bayraklı, Foça, Erythrai kazılarından 1900’lü yılların başında çıkarılan Uşabtilerin İstanbul’a götürüldüğünü anlattı.
Keser, müzenin kurulmasının akabinde tarihi yapıtların İzmir’e getirildiğini ve depolarda korunduğunu belirtti.
“Mısırlılar öte dünya için yaptığı hazırlıklarda Uşabtilere de yer vermiş zira vefattan sonrada hizmetkarlarının olması gerektiğini düşünmüşler. Fayanstan heykelcikler yapıp yanlarına gömülmesini sağlamışlar. Her devirde Anadolu’nun Mısır ile esaslı ilgileri olduğunu biliyoruz. Bu bağlantılar siyasi, kültürel, sanat ve ticaret alanındaydı ve çok değerliydi. Efes’te Mısır’ın rahmet rablerinden Serapis ismine tapınak inşa edildiğini biliyoruz. Tapınma alanlarında Mısır kültürüne ilişkin eserler bulunuyor.”
Heykelciklerin bir öbür değerli özelliğinin de üstündeki yazılar olduğunu söyleyen Keser, ölen kişinin öteki dünyada yapması gereken tarla sürmek, kanalları su ile doldurmak, kum taşımak üzere işleri yapmaya hazır olduğuna ait hiyeroglif yazıların Uşabti’nin bilhassa bacak kısmında bulunduğunu kaydetti.
Hünkar Keser, tüm tarihi yapıtlarında olduğu üzere İzmir’deki hafriyatlarda ele geçirilen Mısırlı heykelciklere de değer biçilemeyeceğini kelamlarına ekledi.
“Göremediklerinizi Göreceksiniz” projesi kapsamında temmuz ayında gladyatörler ile sportmenlerin bedenlerini yağ ve kumdan temizlemek için kullanılan kazıma aleti “strigilis”, ağustosta peri heykelcikleri sergilenmişti.
Projeyle Ocak 2022’ye kadar her ay, hafriyatlarda çıkarılan nadide yapıtların ziyaretçilerin beğenisine sunulması planlanıyor.
