Nikomedya’nın yüzyılları geride bırakan şahidi: Su kemeri
2 bin yıllık su kemeri 3 periyodun izlerini taşıyor
Asırlara direndi, bakımsızlığa teslim oldu
KOCAELİ – M.S. 2. yüzyılda İmparator Trajan (Roma imparatoru) devrinde Nikomedya Valisi Plinius tarafından yaptırılan su kemeri, şimdilerde vakte direniyor. Hem Roma hem de Bizans ve Osmanlı mimarisini taşıyan su kemeri, bakımsız ve unutulmaya yüz tutmuş haliyle görenleri şaşkına çeviriyor.
Bitinya Hükümdarı I. Nikomedes tarafından kurulan Nikomedya (İzmit), Bitinya Krallığı’ndan sonra Roma İmparatorluğu’na da uzunca bir müddet başşehirlik yaptı. Bu devirlerde yapılan birçok yapı ve yapıtlardan kimileri günümüze ulaşırken, kimilerinin ise izine rastlanılmıyor.
Günümüze ulaşan fakat harabe bir durumda olan yapılardan biri de Kabaoğlu Mahallesi’nde bulunan antik su kemeri. 50 metre uzunluğunda, 15 metre yüksekliğinde olan su kemerinin, M.S. 2. yüzyılda İmparator Trajan devrinde Nikomedya Valisi Plinius tarafından yaptırıldığı biliniyor. Kaynaklarda, kente su sağlamak emeliyle yaptırılan su kemerinin Bizans ve Osmanlı devirlerinde tamirat gördüğü de yer alıyor.
“Meraklı seyyahlar bu kemerlerden kelam etmiştir”
“Müdahale edilmesi lazım”
Su kemerlerinin iki katlı inşa edildiğini ve ikinci katında Roma devri mimarisinin yansıtıldığını vurgulayan Şahna, şu tabirleri kullandı:
“Kemerlerin ikinci katı, zelzelelerde ziyan görmesi sebebiyle Bizans ve Osmanlı devirlerinde onarılıyordu. Bu sebeple onların mimari üslubunu da taşıyor. Kandıra bölgesinde de doğal su kaynağı vardı. İşte bu kemerlerin hedefi, o su kaynağını Nikomedya’ya getirmek ve halkın kullanımına sunmaktı. Bu su kemerinin şu anki vaziyeti içler acısı. Bir yanda biyolojik tesirler var, aşınma, çürüme, bozulma, yabani otların ve sarmaşıkların sarması üzere. Başka yanda fiziki tesirler var. Bunlar ise yağmurun, güneşin ve insanın tesiri, insanları bu yapıları hor kullanmaları, gerekli tarihi bilince sahip olmamaları sonucunda yapılar bu durumda. Şayet buna müdahale edilmezse, gerekli etraf paklığı ve muhafazası alınmazsa kuvvetle beklenen önümüzdeki 10 yılda şu an ayakta kalan birkaç su kemeri de ortadan kalkacaktır”
“Onarımda Mimar Sinan’ında elinin değmiş olabileceğini düşünüyoruz”
Kabaoğlu Su Kemeri’nin, Mimar Sinan’ın üslubunu taşıdığını belirten Şahna, “Bildiğimiz kadarıyla Kabaoğlu Su Kemeri, Yavuz Sultan Selim ve Kanunu Sultan Selim tarafından restore edilerek kullanılıyor. Yapılan bu tamiratta Mimar Sinan’ında elinin değmiş olabileceğini düşünüyoruz. Zira burası, Mimar Sinan’ın İstanbul için yaptığı su sistemi yapılarına benzeri bir üsluba sahip. Benim naçizane teklifim, Kabaoğlu Su Kemeri’nin etraf temizliğinin yapılıp, otlardan arındırılıp ve gece için ışıklandırma yapılmasıdır. Oraya yürüyüş yolu rotası oluşturularak, halkın bu tarihi yapıdan ve görünümünden istifade edilmesi sağlanmalıdır” diye konuştu.