Sakarya‘da Osmanlı periyodunun mimari zarafetini yansıtan tarihi mescitler, geçmişteki sarsıntı felaketlerine karşın asırlardır ayakta kalarak Müslümanlara kapılarını açıyor.
Kentin çeşitli bölgelerinde yüzyıllar evvel inşa edilen Pir Muslihiddin, Ağa, Orhan Gazi, Yunus Paşa ve Rüstem Paşa mescitleri, 1943, 1964 ve 1999’daki sarsıntıları yıkılmadan atlattı.
Orhan Gazi’nin buyruğu üzerine 1323’te Adapazarı’nda inşa edilen ve doğal afetlerin yol açtığı ziyanlar sebebiyle vakit içerisinde çeşitli tamirlerden geçirilen Orhan Gazi Mescidi, 2020’de aslına uygun biçimde yenilenerek ibadete açıldı.
Kesme taştan yapılan dikdörtgen planlı caminin Marmara Depremi’nde yıkılan ve tekrar yapılan minaresi aslına uygun olarak taştan minare formuyla tekrar inşa edildi.
Çalışmalar kapsamında neşter yardımıyla tahta ve duvarlarda hafriyat çalışması yürüten restoratörler, eski periyotlara ilişkin altın varak ve kalem işlerine rastladı. Cami, yaklaşık 15 aylık çalışmanın akabinde aslına uygun biçimde yeniledi.
Çivisiz cami gelecek jenerasyonlara aktarılıyor
Kaynarca ilçesindeki Büyük Kaynarca köyünde Sultan 2. Beyazıt tarafından 1486’da inşa ettirilen Pir Muslihiddin Mescidi, ismini mimarı Kıssahan El Hac Muslihiddin’den aldı.
Metal çivi kullanılmadan, iç içe geçirilen ahşaplar ve tahta çivilerin kullanıldığı çantı tekniğiyle yapılan cami, birinci sefer 19’uncu yüzyılın birinci çeyreğinde restore edildi.
Bakımsızlık nedeniyle 1996’da ibadete kapatılan cami, 1999’daki Marmara Depremi’nde minaresinin yıkılmasıyla kullanılamaz hale geldi. Büsbütün ahşap olan ve 2010’da restore edilen cami, cuma namazları ve değerli günlerde Müslümanların ibadetine açılıyor.
İsmini Sakarya’da 1774’te şehit düşen Alemdar Mustafa Ağa’dan alan Ağa Cami de 1870’de sade Osmanlı mimarisiyle inşa edildi.
Dışı kerpiç ve tuğladan, temeli taştan yapılan Adapazarı ilçesindeki ibadethane, Vakıflar Genel Müdürlüğü müsaadesiyle onarımı tamamlanarak 2014’te hizmete açıldı.
Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında Vezir-i Azam Yunus Paşa’ya talimatı üzerine 1517 yılında Mimar Sinan tarafından yaptırılan Yunus Paşa Mescidi, kubbesi kurşun kaplı olduğu için halk ortasında Kurşunlu Cami olarak anılıyor.
Cami, kesme taşlardan kare plan üzerine, alttan ısıtma sistemiyle inşa edilmiş olmasıyla öne çıkıyor. Dört mermer sütunla desteklenen mescitte bulunan sınır yazıları, Taraklılı merhum hattat hafız Saim Özel tarafından kaleme alındı.
Sakarya’da Mimar Sinan yapıtı cami
Yasal Sultan Süleyman’ın sadrazamlığını yapan Rüstem Paşa’nın ismini taşıyan cami, 1550-1560 yıllarında Mimar Sinan tarafından yapıldı.
Mimar Sinan’ın, Sadrazam Rüstem Paşa için Sapanca’da inşa ettirdiği, cami, imaret, hamam ve kervansaraydan oluşan külliye, ziyan görmesi nedeniyle 1734’te ikinci sefer inşa edildi.
Üzeri ahşap çatı ve kiremitle örtülü Rüstempaşa Mescidi, 2017’de onarımın akabinde yine ibadete açıldı.
“Camiler İslam’ın nişanesi”
Vilayet Müftüsü Hasan Başiş, AA muhabirine, Mescitler ve Din Vazifelileri Haftası’nın iyi olması temennisinde bulundu.