Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyünde yer alan 5 bin 500 yıllık geçmişe sahip Troya Antik Kenti’ne ait açılan stant, 150 yıl evvel bölgenin kamulaştırılarak müdafaa altına alınmasına dair bilgi ve dokümanlarla periyoda ışık tutuyor.
Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, AA muhabirine, “150. Yılında Osmanlı Dokümanları Işığında Troya Kazıları” isimli sergiyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Gölcük, standın en kıymetli özelliğinin, hafriyatları Osmanlı dokümanlarından okumaya çalışmak olduğunu anlattı.
Stantta, “Osmanlı evrakları Troya hafriyatları hakkında ne demiş? Hafriyatlar nasıl hayat bulmuş?” üzere soruların karşılıklarının bulunduğunu lisana getiren Gölcük, öne çıkan en kıymetli mevzulardan birinin antik kentin yer aldığı Hisarlık Zirve’nin kamulaştırılması olduğunu vurguladı.
Alman Heinrich Schliemann’ın kazılara başlamasından evvelki süreci aktaran Gölcük, şöyle devam etti:
“1869 yılı öncesinde yapılan hafriyatlar konusunda devrin Aydın Valisi İzmirli İsmail Doktor Paşa, kazıların yapılış biçimlerine bakıyor. Yapılanları hiç hakikat bulmuyor. Zira o periyot kazılara müsaade verilirken şöyle bir söz düşülmüş, ‘Aynı şeyden iki tane çıkarsa birisi devlete, birisi kazıyı yapana bırakılacak’. Lakin İsmail Paşa diyor ki ‘Kazıda tıpkı şeyden iki tane çıkmıyor.’ Hasebiyle çıkanların tümünü kazıcılar götürüyor. ‘Bizim burada yeni bir kanun çıkarmamız lazım’ diyerek İstanbul’a tekliflerini yazıp gönderiyor 1868 yılında. Daha sonra devrin Maarif Nazırı Saffet Paşa, 1869 yılı tarihli birinci nizamnamemizi, birinci kanunumuzu hazırlıyor. Bu kanunun devrimci bir tarafı var. Kanun, çıkan eserin, yapıtın devlet malı niteliğinde olduğunu söylüyor ve ‘Yurt dışına çıkartılması yasak’ diyor. Kanunun en değerli hususu bu.”
Gölcük, kelam konusu yasanın, özel mülkiyette çıkan yapıtların tamamının o bireye ilişkin olacağı tarafında bir zayıf tarafının da olduğunu bildirdi.
Schliemann’ın, köylüden arazi satın almak istediğini fakat Saffet Paşa’nın buna müsaade vermediğini aktaran Gölcük, “Saffet Paşa’nın talimatıyla, 1869’da Hisarlık Zirve’nin üzerindeki 40 dönümlük arazi, devlet ismine kamulaştırılıyor. Şayet bunu yapmasaydı, Schliemann kendi yerinde çıkan tüm yapıtlardan hak sahibi olabilirdi. Troya’nın geleceği bu formda korunmuş oldu.” dedi.
Rıdvan Gölcük, standın 1 Kasım’a kadar açık kalacağını kelamlarına ekledi.
Üniversiteyi ailenizin yanında mı okumayı tercih edersiniz öbür bir kentte mi?
— Haberler.com (@Haberler) September 16, 2021
