UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Afrodisias Antik Kenti’nde 31 yıldır hafriyat başkanlığı yapan Prof. Dr. Roland R. R. Smith, çalışmalarına birinci günkü heyecanla devam ediyor.
Oxford Üniversitesi öğretim üyesi olan 67 yaşındaki Prof. Dr. Smith, şimdi öğrenciyken 1973 yılında Turist olarak geldiği Türkiye‘de Afrodisias Antik Kenti’ni gezdi.
Antik kentin büyülü havasından etkilenen Smith, burada çalışma hayalini 1985 yılında hafriyat lideri Prof. Dr. Kenan Erim’in daveti üzerine gerçeğe dönüştürdü.
Kendisi de Oxford Üniversitesi’nden olan Prof. Dr. Erim’le yaklaşık 5 yıl çalışan Smith, Erim’in vefatının akabinde hafriyat lideri olarak misyonuna devam etti.
Antik kentin zenginliğinin ortaya çıkarılması ve dünya genelinde tanıtımı konusunda değerli çalışmalara imza atan Prof. Dr. Smith, hafriyatlarda misyon alan personellerden akademisyenlere kadar geliştirdiği bağlarla de sevilen bir portre olarak dikkat çekiyor.
AA muhabirine açıklama yapan Smith, gençken hayal üzere gözüken Afrodisias’ta çalışmanın kendisi için büyük bir talih ve gurur olduğunu söyledi.
Sebasteion kabartmalarının müzede sergilenmesinin yanı sıra Afrodisias’ın caddesi ve süs havuzunu da gün yüzüne çıkardıklarını aktaran Smith, Anadolu’da en düzgün korunmuş antik kentlerden Afrodisias’ın kendisi için de çok özel bir kıymetinin olduğuna işaret etti.
“Kuru fasulyeyi çok seviyorum”
Afrodisias’ın antik çağın önde gelen heykeltıraşlık merkezleri ortasında yer aldığını, yürütülen çalışmalarla kentin dünyaca tanınır hale geldiğini lisana getiren Prof. Dr. Smith, şöyle devam etti:
“Burası çok özel bir yer. Nitekim burada çalışmak hakkını veriyor. Size bütün emeklerinizin karşılığını veriyor. Kenan Beyefendi çok hoş buluntular buldu. Biz de Kenan hocayla başlayan konservasyon, muhafaza, yayın ve araştırma projelerimize devam ediyoruz. Şayet ilgi alanınız antik sanat ise sanat yapıtlarının tekrar kullanımı sizin ilginizi çekiyorsa, antik anıtların nasıl kullanıldığı, nasıl inşa edildiği ilginizi çekiyorsa Afrodisias bulunmanız gereken yerdir.”
Türkiye’yi çok sevdiğini ve neredeyse tamamını gezdiğini vurgulayan Smith, “Özellikle kuru fasulyeyi çok seviyorum. Buranın tabiatı, yemekleri ve insanları olağanüstü. Etrafımızdaki topluluk olağanüstü. Onun yanı sıra kalıntıları, heykelleri, yazıtları ve sikkeleriyle süper bir antik kent. Tıpkı vakitte Roma İmparatorluğu altında kent kültürü hakkında araştırma yapmak için mükemmel bir kent. Pandemi sürecinde 18 ay boyunca meskenden çıkamıyor olmak beni çok üzdü. Buraya gelmek üzere yola çıktığımda da çok heyecanlıydım. Her dönem bize yeni heyecanlar yaşatıyor. Afrodisias çok cömert bir antik kent. Bize her vakit güçlü bulgular veriyor.” diye konuştu.
“Burada her vakit bir ömür olması lazım”
Emekçilerle ortasının çok yeterli olduğunu aktaran Smith, onları yalnızca “toprak kazan” beşerler olarak görmediğini, buradaki her şeyin bir modülü olduklarını onlara anlattığını söyledi.
“Sağlığım yerinde olduğu sürece burada çalışmaya devam etmek istiyorum” diyen Smith, “Buradaki yaptığımız her şeyin ana emeli halka sunmak. Şayet kimse gelip bakmayacaksa bizim bu yaptığımız onarım çalışmalarının bir manası olmaz. Münasebetiyle her vakit bu şekil ayağa kaldırılabilen antik kentlerin ziyaretçiyle, çağdaş ömürle iç içe olması gerekiyor. Onun için çalışıyoruz. Bunun için burada her vakit bir ömür olması lazım.” diye konuştu.
Türkiye’deki hafriyat liderlerinin çok güzel işler çıkardığına da değinen Smith, “Yeni bir kuşak gelişti. Onlar başkanlığı yapıyorlar. Çok donanımlı ve tecrübeliler. İşlerini de çok başarılı bir formda gerçekleştiriyor.” dedi.
Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer de Smith’in kent için kıymetli bir isim olduğunu ve kendisinin çalışmalarına kurum olarak her vakit dayanak verdiklerini kaydetti.
Heykel ve kabartmalarıyla ünlü
Antik çağda aşkın ve hoşluğun tanrıçası olarak tanımlanan Afrodit’e adanmış kentler ortasında en bilineni olan Afrodisyas Antik Kenti, Roma periyodunun en güzel heykeltıraşlık merkezlerinden biri olması bakımından dikkati çekiyor.
Kent, kazılardan çıkarılan devasa heykel ve kabartmaları, hala ayakta olan kent yapılarıyla her yıl çok sayıda tarih meraklılarını ve sanatseveri ağırlıyor.
Bilhassa Roma periyodunun ihtişamını yansıtan dev kent havuzu, Tetrapylon kapısı, Sebasteion tapınağı, stadyum, antik tiyatro, hamam üzere yapılar ziyaretçilerini adeta tarihi bir seyahate çıkarıyor.