KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’den kaçırılan ve ‘Yıldız Avcısı’ (Guennol Stargazer) olarak bilinen 5 bin yıllık mermer tarihi yapıtın iade talebinin ABD yargısı tarafından reddedildiğine ait kararı temyiz edecek.
Türkiye, New York’ta Christie’s Müzayede Konutu tarafından 28 Nisan 2017 tarihinde düzenlenen müzayedede satışa sunulan Kiliya tipi mermer idolün izini sürdü. Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarının yaptığı araştırmada Kiliya tipi idollerin Anadolu dışında öteki hiçbir ülkede gerçekleştirilen hafriyatlarda bulunmadığı belirlendi. Kelam konusu yapıtın ABD’de birinci sefer 1960’lı yıllarda görüldüğü ve o yıllarda kültür varlıklarının devlet malı olduğu saptandı. Michael Steinhardt’ın da yapıtı şaibeli üne sahip olduğunu bildiği bir tacirden satın aldığı tespit edildi.
Bunun üzerine Türkiye, yapıtın iadesi için Christie’s Müzayede Konutu’na dava açtı. Ancak ABD yargısı, Steinhardt’ın yapıtın kökeninin Türkiye olduğunu bildiğini inkar etmemesine karşın iade talebini reddetti. Hakim Alison Nathan, Türkiye’nin, tarihi eser 2017 yılında Christie’s Müzaye Meskeni tarafından satışa sunulana kadar harekete geçmediğini ve dava açmakta geciktiğini münasebet göstererek iade talebini reddetti.BAKANLIK KARARI TEMYİZ EDECEKKültür ve Turizm Bakanlığı, kelam konusu müzayede meskeni tarafından düzenlenen açık artırmada 14,5 milyon dolara satılan yapıta ait yargı kararını temyize taşımaya karar verdi.Öte yandan bakanlık uzmanları, yapıtın ülkeden 1960’lı yıllarda çıkarılmış olmasına rağmen Türkiye’nin bu davayı kazanması ihtimalinin ABD’deki pek çok koleksiyonu zora sokabileceğini lisana getirdi. Davanın Türkiye’nin lehine sonuçlanmasının, vakit aşımı üzere desteklerle adeta aklanmış olan eserleri sorgulanabilir hale getireceği belirtildi.
Ayrıca ABD’de mukim koleksiyoncular ortasında koleksiyonlarında bulunan yapıtlara daha da kıymet katmak ve bu yapıtları bir nevi yasallaştırmak için büyük müzelere ödünç vermek tarafında bir eğilim olduğuna dikkat çekildi. Bu bağlamda Michael Steinhardt tarafından Metropolitan Müzesi’ne ödünç verilmiş yapıtın burada sergilenmiş olmasının, hakimin kararını davalı taraf lehine çevirmekte tesirli olduğu kaydedildi. Türkiye’nin beklentisinin kaçak yollarla elde edildiği bilinen bu cins yapıtların muhakkak bir sistemin içinde aklanmasının karşısında duracak tavır ve kararlar istikametinde olduğu bildirildi.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı