GAZİANTEP (DHA) – GAZİANTEP’in İslahiye ilçesindeki Unesco Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi’nin tarihi dokusuna ziyan verdiği düşünülen sulama kanalı inşaat çalışmalarının akıbeti için ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sit Konseyi) raporu bekleniyor. Gaziantep Kent Kurulu Lider Yardımcısı Sıtkı Severoğlu, tarihi sit alanında yürütülen inşaat çalışmalarının bölgeye ziyan verdiğini belirterek, sulama göleti inşaatının büsbütün durdurulması istikametinde yetkilere davet yaptı. Yesemek Alan Lideri Zafer Okuducu ise inşaat çalışmalarının 2019 yılında süreksiz olarak durdurulduğunu ve bölgeye ziyan verilip verilmediği istikametinde araştırmalar yapıldığını tabir ederek, Yesemek’in geleceğinde ICOMOS’tan gelecek olan raporun tesirli olabileceğini söyledi.
İslahiye’de, 110 dönümlük alan üzerinde gün ışığına çıkarılan bazalt taşından oluşan aslan, dağ ilahı, savaş arabası üzere heykellerin bulunduğu Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi yakınlarında yapılan gölet inşaatının birinci derece arkeolojik sit alanında tahribata neden olduğu sav edildi. İnşaat çalışmaları, tarihi alana ziyan verdiği istikametindeki argümanlar üzerine 2019 yılında süreksiz olarak durduruldu. İnşaatın büsbütün durdurulması ya da devam etmesi için ise ICOMOS’dan gelecek rapor bekleniyor.
‘İNŞAAT BÜSBÜTÜN DURDURULMALI’Gaziantep Kent Kurulu Lider Yardımcısı Sıtkı Severoğlu, gölet inşaatı sırasında arkeolojik sit alanının peyzajına ziyan verildiğini söyledi. Müze yetkililerinin bu sit alanında tarihi eser olmadığına dair bir rapora dayanılarak karar verildiğini, buna karşılık çalışmalar başlar başlamaz anıt sayılabilecek heykellerin ortaya çıktığının kaydeden Severoğlu, şunları söyledi: “Yesemek’teki birinci derecedeki arkeolojik sit alanlarındaki yapıtlara, sit alanının peyzajına sulama göleti inşaatı çalışmaları sırasında ziyan verilmiş. İşin asıl rehaveti ise bu alanda sulama göleti yapılmasına müsaade verilmesi müthiş bir durum. Biz kent kurulu olarak bu çalışmalar başladıktan yaklaşık 5-6 yıl sonra durumdan haber dar olduk. İş makinelerinin orada çalıştığını, tarihi yapıtlara ziyan verildiğini, tarihi dokuya ziyan verildiğini öğrenir öğrenmez Kültür Bakanlığı’na durumu yazdık. Gaziantep Valiliği, Büyükşehir Belediye ile görüşüp bilgi ve evrakları topladık. Bu sırada gölete verilen şura kararını gördük bu karar müthiş bir karar. Müze yetkililerinin bu sit alanında tarihi eser olmadığına dair bir rapora dayanılarak karar veriliyor. Buna karşılık çalışmalar başlar başlamaz anıt sayılabilecek heykeller ortaya çıkıyor. Heykeller çıkmaya başladığında işin yeniden durdurulması lazım. Fakat bir yıl sonra verilen tekrar diğer bir konsey kararı var.”GÖLETİN BÜSBÜTÜN DEVRE DIŞI BIRAKILMASI GEREKİYOR’Bölgedeki gölet projesinin UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi’nin kalıcı listeye girebilmesinin önünde büyük bir mani olabileceğini kaydeden Severoğlu, göletin devre dışı bırakılması gerektiğini söyledi. Severoğlu, şöyle devam etti: “Bu kararda verilen müsaadenin dışında birtakım çalışmaların yapıldığı ve bunların da geriye dönüşü olmadığı için bu alanda tekrar tekrar bir müsaade veriliyor. Bu çalışmalar Türkiye maddelerine nazaran kabul edilebilecek bir şey değil. Burada bir yanlış ve kusur var. Bu konsey kararının iptali hasebiyle buradaki ‘zararın neresinden dönülürse orası kardır’ denilerek sulama göletinin büsbütün devre dışı bırakılması gerekiyor. Gaziantep, kültür turizmi açışından çok değerli çalışmalar yapıyor. Yesemek Açık Hava Heykel Atölyesi dünyada bir gibisi daha olmadığı için UNESCO süreksiz listesinde. Yesemek’in kalıcı listeye alınması için yıllardan beri çalışmalar sürüyor. Buradaki göletin varlığı UNESCO ile ilgili karara önemli ziyan verebilir. Yesemek’in kalıcı listeye girmesinin dahi önüne geçebilir. Bunun için çok dikkatli olunması gerekiyor. Bizim talebimiz, kültürel pahaların korunması, hukuka uygun olmayan kararların iptali ve gölet çalışmalarının kalıcı olarak durdurulması ve ziyan verilen peyzaj alanlarının nasıl giderileceği tarafında ortak bir karar alınmasıdır.”‘ZARAR VERECEĞİ RAPORDA VAR’Sit alanı hududunda Devlet Su İşleri’nin bir gölet projesinin başladığını ve bunun bir devlet yatırımı olduğunu tabir eden Yesemek Alan Lideri Zafer Okuducu da yeni çıkan bulgular doğrultusunda buraya ziyan verme ihtimali gündeme geldiğini kaydetti.Bunun üzerine Kültür Bakanlığı’nın, Devlet Su İşleri Kültürel Miras Tesir Kıymetlendirme Raporu (KÜMED) yapılmasını istediğini söyleyerek, bu raporda net olarak bir akademik araştırma olmadan yapılırsa buraya ziyan vereceğinin yer aldığını aktaran Okuducu, şöyle konuştu;’Yesemek için İCOMOS ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ortasında Yesemek’in geleceği ve kalıcı listeye girmesi için profesyonel bir dayanak protokolü yapıldı. Uzmanlar Türkiye’ye geldi ve alan incelendi. Bu ortada da çabucak sit alanı hududunda Devlet Su İşleri’nin bir gölet projesi başladı. Devlet yatırımı olarak başlamıştı. Lakin yeni çıkan kent, yeni çıkan bulgular doğrultusunda buraya ziyan verme ihtimali gündeme geldi. Bunun üzerine bakanlık, Devlet Su İşleri Kültürel Miras Tesir Kıymetlendirme Raporu’nun (KÜMED) yapılmasını istedi. Bu rapor Türkiye’de çok az yapılabilen bir şey ve uzun zamanlıydı. Bu rapor da yapıldı. Birtakım itirazlarımız oldu. Düzeltmeler yapıldı ve şu anda o raporda da net olarak bir akademik araştırma olmadan yapılırsa buraya ziyan vereceği de o raporda var. Fakat bilimsel araştırmalar yapılır, farklı metotlarla buranın korunması gündeme gelir, bu başka bir olay. Şu anda bu türlü bir şey yok. ICOMOS’da hem taraf olan sivil toplum örgütlerini hem bizleri çağırıp toplantılar yaptık.” ‘GELECEK OLAN RAPOR YOL GÖSTERİCİ OLACAK’Yesemek Alan Lideri Zafer Okuducu, inşaat çalışmalarının 2019 yılında süreksiz olarak durdurulduğunu ve bölgeye ziyan verilip verilmediği istikametinde araştırmalar yapıldığını, Yesemek’in geleceğinin ICOMOS’tan gelecek olan raporun tesirli olabileceğini belirterek şunları söyledi
“ICOMOS’tan aralık ayı üzere bir rapor gelecek. Bu rapor bize yol gösterecek. Kılavuz niteliğinde olacak. Maksadımız Yesemek’in UNESCO listesinde yer alması. Şu anda Devler Su İşeri’nin yaptığı yatırım durdurulursa Yesemek Heykel Atölyesi’nin gelecek nesillere sağlıklı olarak aktarılabilmesi için aksi yapılmazsa rapora nazaran ziyan veriyor kısmını geçemezsek burada tahminen de kültürel bir peyzaj yaparak yapılan yanlışlıkları düzelterek gelecek jenerasyonlara daha âlâ bir Yesemek, daha âlâ bir kültürel peyzajlı bir alan ve üstte de Hitit kentinin hafriyatları ile burada çok büyük bir alan elde edeceğiz. Üstteki alan 200 hektar. Şu anda Hattuşaş’tan büyük bir alan. Bu fikrimiz kazılarla da desteklenecek. Şu anda çalışmalar devam ediyor. Bunun sonucunda hem gelecek rapor hem yapılan hafriyatları sonucunda hem bakanlık hem resmi kurumlar işbirliğinde ülkemiz dünya tarihine en hakikat kültürel pahası bırakır diye düşünüyoruz.”
