Erasmus+ değişim programıyla yurt dışına giden üniversite öğrencilerinden yüzlercesine ödenmesi gereken hibelerde aksaklık yaşanıyor. Yurt dışındaki çok sayıda öğrenci güç durumda
“Yurt fiyatı 110 euro. 2,5 aylık hibe benim lakin yurt masrafıma yetiyor. Geriye kalan yemek, ulaşım, seyahat için hiçbir şey kalmıyor. Bu yüzden bir dönercide kaçak çalışmayı düşünüyorum. Mecburiyetten bu türlü çalışacağım.”
İTÜ Elektrik ve Haberleşme Mühendisliği Kısmı üçüncü sınıf öğrencisi Bünyamin Talha Bostan, Erasmus hibelerinin kesilmesi sonrası içinde bulunduğu durumu bu türlü anlatıyor. Eylül ayının başında iki periyot için Çekya’nın Ostrava kentine giden Bünyamin Talha, geçtiğimiz Cuma günü aldığı mailin tüm planlarını bozduğunu söylüyor.
Nedeni ise Avrupa Birliği ve Türkiye’nin işbirliğiyle uygulanan Erasmus+ programı çerçevesinde yurt dışındaki öğrencilere ödenen hibelerde yaşanan aksaklıklar. Kelam konusu aksaklık, geçen hafta İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) öğrencilerine hibelerin tamamının ödenemeyeceğini e-postayla iletmesi üzerine ortaya çıktı. Taahhüt edilen hibelerin bir kısmının ödenmeyeceğinin belirtildiği e-postada, öğrencinin 4 ya da 8 ay yurt dışında olduğuna bakılmaksızın en fazla 2,5 aylık hibe ödemesi yapılabileceği duyuruldu. Bütçe durumuna nazaran bu ödemelerin artabileceği, birinci ödemenin ise Şubat 2022’ye sarkabileceği tabir edildi.
İTÜ buna münasebet olarak okula Türkiye Ulusal Ajansı’ndan tahsis edilen bütçe ölçüsünün azaltılmasını gösterdi. Yapılan açıklamaya nazaran hibenin uyumunu yapan Dışişleri Bakanlığına bağlı Türkiye Ulusal Ajansı, 3 milyon 640 bin euro talep eden İTÜ’ye hibeler için 971 bin euro bütçe ayırabildi. Başka kimi okullarda da benzeri sorunların yaşandığı kısa mühlet sonra ortaya çıktı.
“Sefalete sürüklendik”
Yapılan kesintilerle 10 aylık müddet boyunca aylık 450 eurodan toplam 1125 euro alacağını ve bu hibeyle geçinmenin mümkün olmadığını söyleyen Talha, Çekya’ya gelmeden evvel kendisine hibe ölçüsünün artırıldığını söylendiğine dikkat çekiyor.
“Gelmeden evvel bize ‘Dönemlik 4 ay, iki periyot için 8 ay hibe vereceğiz, hibe ölçünüzü da 300 eurodan 450 euroya çıkarttık’ dediler. Daha sonra buraya geldik ve ‘Biz size 2,5 aylık hibe vereceğiz. İki devir gitseniz de 2,5 aylık hibe alacaksınız’ mailini gördük. Bizi sefalete sürüklediler.”
Erasmus+ programıyla hudut ötesinde eğitim gören öğrencilere hibe takviyesi veren Avrupa Birliği (AB), aslında hibeler ayırdığı mali kaynağı artırmayı planladığını açıklamıştı. AB’nin 2014-2020 yılları ortasında Erasmus+ programı için tüm ülkelere 14 milyar euro ayırırken 2021’de bunu yaklaşık iki katına, 26,2 milyar euroya çıkarmıştı. Fakat buna rağmen Türkiye Ulusal Ajansı’nın Erasmus+ programı için yükseköğretim kurumlarına iki yıl evvel yaptığı 40 milyon euroluk ödeme, bu yıl 32 milyon euroya düştü.
Aksamalarla ilgili Pazartesi günü bir açıklama yapan Ulusal Ajans hibelerdeki kesintinin “2021-2027 Erasmus+ Program Tüzüğü’nün Avrupa Birliği tarafından 6 ay gecikmeli olarak, fakat Haziran 2021 tarihinde onaylamasından kaynaklandığını” açıkladı. Yükseköğretim kurumlarına şu an için “asgari” bir ödemenin yapıldığı, önümüzdeki süreçte hibelerde değişim olabileceği de vurgulandı. Ankara’daki Avrupa Birliği Delegasyonu’ndan yapılan sçıklamada ise Türkiye’de Erasmus Programı’nın uygulanmasının Türkiye Ulusal Ajansı’nın sorumluluk alanına girdiği belirtilerek, “AB Türkiye Delegasyonu, kelam konusu probleme ve tıpkı vakitte programa katılan Türk öğrencilerin gereksinimlerini karşılamak üzere öngörülen tahlillere ait daha fazla bilgi almak gayesiyle Ulusal Ajans ile temasa geçmiştir” denildi..
“Madem uyuşmazlık vardı sonuçlar neden hibeli açıklandı?”
Öğrenciler ise bu külfetlerin bir an evvel giderilmesini istiyor.
İTÜ Kent ve Bölge Planlama Kısmı’nda dördüncü sınıfta olan Can Uzer de Erasmus+ için iki dönemliğine İtalya’nın Milano kentinde. Kendisine olağanda 8 ay için 4 bin 800 euro ödenecekken mevcut tabloda 1500 Euro ödeneceğini söylüyor. Türkiye’de burs aldığı bir vakıftan ve ailesinden gelecek paraya mecbur kaldığını, lakin onların da euroya çevrilince bedelinin düştüğünü söz ediyor:
“Uçak biletidir, buradaki kiradır, her şeyi cebimizden karşılıyoruz. Şu anda benim kaldığım paylaşımlı odanın kirası 350, arkadaşımın 400 euro. Bizden üç ay depozito istediler. Neredeyse toplamda 1500 euro masraf ettik. Ki bunlar bulduğumuz en ucuz yerler ve okula ara bir saat. Bu, yaygın bir durum değil. Herkes okula bir iki durak uzaklıkta.”
“Madem Ulusal Ajans ile AB ortasında bu türlü bir uyuşmazlık vardı, neden bize Erasmus sonuçları hibeli olarak açıklandı? Neden biz bütün süreçlerimizi buna nazaran yaptık?” diye soran Can, üzere yüzlerce öğrenci artık Türkiye Ulusal Ajansı’ndan gelecek yeni açıklamayı bekliyor.
Batu Bozkürk / Ankara
© Deutsche Welle Türkçe