*Ali Türer
ÖSYM üniversitelere öğrenci yerleştirme sonuçlarını açıkladı.
YKS sonuçlarına nazaran, adayların lakin yüzde 52’si birinci üç tercihlerine yerleşebilmiş olsa da, yüzde 85,8’i yükseköğretim programlarına yerleşmiş, ÖSYM bu türlü açıkladı.
Gelin, biraz daha yakından bakalım, nasıl olmuş bu iş.
209 üniversitemiz var, 169 üniversitenin en az bir kısmına, hiç öğrenci yerleştirilememiş. Vakıf üniversitelerinden dokuzu (79 Vakıf üniversitesi var) kontenjanlarının yarısını bile dolduramamış.
Öğretim elemanı problemini çözmeden neredeyse her ilçeye yükseköğretim kurumu açtınız, kimilerine bir göz atalım.
Örneğin 2015 de kurulan Bandırma Üniversitesi’ne 2.151 kontenjan verilmiş. Birinci yerleştirmede 458 öğrencinin, açılan programlara prestij etmediğini görüyoruz, kontenjan açığı yüzde 21,2. Bu üniversitenin İktisat Fakültesinde milletlerarası bağlantılar kısmı kurulmuş, kısmın gündüz programı bile doldurulamamış (kontenjan açığı yüzde 33), yetmemiş, üstüne bir de ikinci öğretim açılmış. Gece kısmına 40 öğrenci almak hedeflenmiş, sıfır çekilmiş.
2008 de kurulan Bartın Üniversitesi’nde, Peyzaj mimarlığı, Rekreasyon, İslami Kısımlar, Orman Sanayi Mühendisliği kısımlarına de hiç öğrenci prestij etmemiş. Spor yöneticiliği kısmında de gündüz yetmemiş, bir de ikinci öğretim (gece bölümü) açılmış, gündüz ve geceye 90 kontenjan ayrılmış, 9 öğrenci başvurmuş. Bu üniversite bünyesindeki İktisat, İşletme, İdeoloji kısımlarına ya bir ya da iki kişi girebilmiş.
Bu türlü üniversite mi olur?
İktisat Fakültesini tercih edecek öğrenci, milletlerarası münasebetleri Bandırma’da, spor yöneticiliğini, ideolojiyi Bartın’da öğrenmek için birbiri ile yarışır mı? Bu üniversiteler bu alanlarda marka oldu da, öğrenci talebi çok ağır da, o yüzden mi bu kısımların bir de ikinci öğretimlerini açtınız?
Diyelim öğrenci bu kısımlarından birinden mezun oldu, ODTÜ, Boğaziçi, İstanbul, Hacettepe üzere esaslı üniversitelerin tıpkı kısımlarından mezun olanlar dururken, onu kim işe alır? Öğrenci olsun, veli olsun bunu bilmez mi?
Öğretim elemanlarına, öğrencilerine bir türlü boyun eğdiremediğiniz, memleketler arası alanda Türkiye’nin yüz akı Boğaziçi Üniversitesi’nde, geleneği, kültürü oluşmuş ODTÜ, Hacettepe üzere üniversitelerde, tek bir kontenjan açığı var mı? Yok.
Ortaya çıkan bu sonucun çeşitli nedenleri var.
Bir sefer, ortaöğretimde verilen eğitimin emeli, doğrultusu belgisiz hale gelmiş, öğrenci ortaöğretimde düzgün yetişmiyor.
Üstelik öğrenciyi üniversiteye yerleştirmek için kullandığınız sınama araçlarının yapı geçerliliği yok, öğrencilerin yapısına uygun değil. Uygunluk geçerliliği yok, ortaöğretimde verilen eğitime uygun değil. Yordama geçerliliği yok, üniversitede mümkün muvaffakiyet beklentisini yansıtacak durumda değil. Bu sınama araçlarına soru seçenlerin ortasında, hiç mi ölçme değerlendirmeci yok?
Aday, önüne gelen 160 sorudan 15-16 yanlışsız çıkarınca, dört yıllık programlara girme hakkı ediniyor. Ne hoş memleket!
Bir ülkede kalkınmanın gerektirdiği insan gücü ile iş hayatının muhtaçlıkları ile üniversitelerin açtığı programlar ortasında bir ahenk, bir ilgi olmaz mı? Gereksinim tahliline dayanmadan, açılan programın iş hayatında karşılığı olup olmadığına bakılmadan, bu mevzularda hiç olmazsa bir öngörü oluşturmadan, yükseköğretim kurumlarında itinasız kısım, program açmak hakikat mu?
Çağ nüfusu içindeki üniversiteli oranını arttırmak istiyorsunuz, bunu anladık. Avrupa’ya, Amerika’ya gösteriş yapmak için üniversitelerdeki kontenjan sayılarını daima üst çekmek, öğretim üyesi yetersiz iken program açmak, olmadı gece kısmına de öğrenci almak, bunlar bilim üretmesi beklenen bir kurumun yapacağı işler mi?
Kısımların birçoğuna 60, 70 öğrenci almaya karar vermişsiniz. Bu salgın periyodunda sınıflara en fazla 30-35 öğrenci koyabilirsiniz. Her program için iki sınıf açacak mısınız, açacaksanız bunlara öğretmeni nereden bulacaksınız? Sahi yüz yüze eğitimi başlatırken, okullarda ne tedbir aldınız?
Bütün bunlar, üniversiteleri, bilim üretme, teknoloji üretme, proje üretme, kalkınmanın gerektirdiği nitelikli insan gücü yetiştirme üzere temel misyonlarından uzaklaştırıyor. Üniversite kavramının içini boşaltmaktan öteki bir işe yaramıyor.
* Eğitimci