Bitcoin blockchain ağında oluşturulan her 210.000 blokta bir madencilere verilen BTC ödülü yarı yarıya azalıyor. Yaklaşık 4 yıla denk gelen bu yarılanma işlemine Bitcoin halving ya da Bitcoin blok ödülü yarılanması deniyor.
Konuyu detaylandırmak gerekirse, bilindiği üzere Bitcoin’in (BTC) arzı sınırlı. Toplam 21 milyon adet BTC çıkarıldığı zaman üretim de duracak. Dijital altın olarak adlandırılan Bitcoin, 21 milyona ulaştığında tüm BTC’ler çıkarılmış ve dolaşıma sokulmuş olacak.
An itibarıyla maksimum Bitcoin arzının kabaca yüzde 85’ine denk gelen, 18 milyondan fazla BTC dolaşımda bulunuyor. Bitcoin’in icadından bu yana yüzde 85’lik kısmı çıkarılmış olsa da, tamamının dolaşıma sokulması için kalan zaman o kadar kısa değil. Bununda nedeni de halving, yani blok ödülü yarılanma işlemi…
Zira her 210.000 blok boyunca kazanılan ödül yarı yarıya azalınca BTC üretmek de bir o kadar zorlaşıyor ve dolaşıma sokulan BTC sayısı yüzde 50 oranında azalıyor.
Uygulanan protokolde blok ödülü yarı yarıya azaldığında, işlemleri doğrulayarak blok oluşturan madenciler, daha evvel kazandıklarının yarısını elde ediyorlar.
Bitcoin blok ödülü nedir?
Bitcoin blockchain ağına eklenen her blok başında madencilere ödenen BTC miktarına blok ödülü denir.
Kısaca açıklamak gerekirse Bitcoin blockchain, her biri yaklaşık 1 MB boyutunda olan ve içinde gerçekleştirilen güncel para transferi verilerinin yer aldığı bloklardan oluşan dijital bir defterdir. Bu blokların içinde kullanıcılar arasında yapılan BTC transfer bilgileri yer alır. Toplam veri miktarı aşağı yukarı 1 MB tutan bu bloku oluşturmak için son derece karmaşık matematiksel problemlerin çözülmesi gerekir. Bu matematiksel problemi çözmek için harcanan elektrik ve donanım masraflarının karşılanması için madencilere ödenen BTC miktarına, blok ödülü ismi verilir.
Bitcoin (BTC) halving tarihleri
İlk Bitcoin halving, yani blok ödülü yarılanması işlemi 28 Kasım 2012’de gerçekleşti. O zamana kadar oluşturulan bloklar için 50 BTC ödenirken, 210 bininci bloktan itibaren 25 BTC ödenmeye başlandı.
İkinci Bitcoin halving işlemi ise 9 Temmuz 2016 tarihinde yaşandı. Bu yazının hazırlandığı 16 Nisan tarihi itibarıyla geçerli olan 12,5 BTC ödül sistemine o zaman geçildi. 420.000 numaralı blok oluşturulduğu andan itibaren her üretilen blok karşılığında 25 BTC yerine 12,5 BTC kazanılmaya başlandı.
Mayıs 2020 itibarıyla üçüncü Bitcoin halving işlemi gerçekleşecek. Böylece, 2016 yılından beri blok başına 12,5 BTC kazanan madenciler, blok başına 6,25 BTC ödül almaya başlayacaklar.
Bitcoin (BTC) halving 2020 yarılanması ne zaman?
Bitcoinblockhalf sitesine göre, 2020 yılı itibarıyla Bitcoin halving, yani blok ödülü yarılanması işleminin 12 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bitcoin yarılanma işlemi için geri sayım hizmeti sunan siteye göre, bu yazı hazırlanırken 26 günün kaldığı ifade ediliyordu.
Bu yazı yayına hazırlanırken Bitcoin ağında 626.281 numaralı blok oluşturulmuştu. 630.000 numaralı blok çıkarıldığı anda halving işlemi gerçekleşmiş olacak ve 6,25 BTC ödül kazanılmaya başlanacak.
Neden Bitcoin halving işlemi yapılıyor?
Bitcoin halving işlemi, toplam arzı 21 milyonu geçmeyecek şekilde tasarlanan Bitcoin’in sürdürülebilirliğini artırmak üzere geliştirici Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulmuş bir sistem. Nakamoto, sınırlı arz sayesinde satın alma gücünün asla yok olmamasını hedefledi.
Bilindiği üzere blok başına elde edilen ödüller, Bitcoin madenciliğinin ana motivasyonu. Yani ağın işleyişinin devamını sağlayan itici güç bu ödül sayesinde sağlanıyor.
Bitcoin blok ödüllerinin yarılanması ise hem ağın sürdürülebilirliğini sağlıyor hem de teorik olarak fiyatların artmasına vesile oluyor. Sınırlı arzı olan ve üretilmesi güçleşen emtianın değerinin de artması bekleniyor.
Fiyatın atması bu noktada önemli, çünkü her halving işleminde kazançları yarı yarıya azalan madenciler için sürecin kârlı olmaya devam etmesi gerek. Yoksa kimse Bitcoin madenciliği yapmak istemeyecektir.
Bitcoin fiyatı yarılanma (halving) işleminden nasıl etkileniyor?
Bitcoin yarılanma süreci yaklaşmaya başladığından beri, tüm kripto para ekosisteminde BTC fiyatına etkisi konuşulmaya başlandı. “Halving sonrası Bitcoin yükselecek mi?”, “Yarılanma işlemi sonrası Bitcoin fiyatı düşer mi?” soruları peşi sıra gelmeye başladı.
Uzmanların da konu hakkında görüşleri ayrışıyor. Genel iktisat teoremlerinden örnek veren analistler, altın gibi sınırlı arzı olan her değerli varlığın değerinin artmasının şart olduğunu öne sürüyorlar. Sanal değer varlıklarına şüpheyle yaklaşan isimler ise, Bitcoin’in geleceğine dair olumsuz mesajlar veriyor.
Önceki iki yarılanma işlemine baktığımızda ise Bitcoin fiyatının yükseldiğini görüyoruz.
Hatırlatmak gerekirse, ilk halving işlemi gerçekleştiğinde BTC/USD paritesi 11 dolar civarındaydı. İlk halving işleminin ertesi senesi yüzde 10.000’in üzerinde artış gösteren Bitcoin, 29 Kasım 2013’te 1.135 dolardan alıcı bulmaya başlamıştı.
İkinci yarılanma döneminde fiyatlar hızlı tepki vermedi. Öyle ki, halving işlemi sonrası 500 ila 800 dolar seviyesine doğru gerileme bile gözlendi. 2017 yılında ise Bitcoin adeta altın çağını yaşadı. 18 Aralık 2017 tarihinde tüm zamanların en yüksek seviyesi görüldü ve 1 BTC, 20.000 dolara dayandı.
Son Bitcoin ne zaman çıkarılacak?
Blockchain ağındaki performansın hep aynı kalacağı varsayılırsa, 21 milyonuncu BTC’nin 2140 yılında çıkarılması bekleniyor. Yakın gelecekte ölümsüzlük bulunmazsa bizler göremeyeceğiz ama 2140 yılındaki son Bitcoin çıkarıldığında madencilere sadece 1 Satoshi, yani 0,00000001 BTC ödül verilecek. Bu noktadan itibaren artık blok ödülü verilmeyecek. Bunun yerine işlem başına madencilerin aldıkları işlem komisyonları geçerli olacak.
Corona virüs salgını 2020 Bitcoin halving sürecini farklı kılacak
Üçüncü Bitcoin halving işleminin gerçekleşeceği 2020 yılı ise sıra dışı gelişmelere gebe. Seneye damgasını vuran Corona virüs salgını, sadece küresel finans sistemini değil, kripto para ekosistemini de etkiledi. Hatırlanacağı üzere yıla çok hızlı giren Bitcoin, COVID-19 pandemisi nedeniyle gerilemeye girmiş, özellikle 12-13 Mart aralığında yaşanan tarihi satış baskısıyla karşılaşınca dakikalar içinde erimişti.
Dolayısıyla 2020 Bitcoin halving işleminin de beklentilerin dışına çıkması kimseyi şaşırtmayacaktır. Bugüne kadar tüm yarılanma işlemlerinin ardından değer kazanan BTC/USD paritesinin bir kez daha yükselmesi bekleniyor, ancak kimi uzmanlar bunun kısa vadede olmayacağını düşünüyor.
Son 5 yılda Google (NASDAQ:GOOGL) üzerinde yapılan “Bitcoin halving” aramaları. Kaynak: Google Trends
Öte yandan Google Trends verilerine göre 2020 yılında internet kullanıcılarının “Bitcoin halving” aramalarında önemli bir artış söz konusu. Yayımlanan istatistiklere göre, Google üzerinde yapılan “BTC halving 2020” aramaları hızla yükseliyor. Sadece kripto para sahipleri değil, her türden internet kullanıcıları “Bitcoin halving 2020 ne zaman” diye soruyor.
Bu makale ilk olarak tr.cointelegraph.com üzerinde yaynlanmıştır