Kendimizi sadece video oyunlar ile sınırlasak bile, yüksek övgüye değer düzinelerce ve düzinelerce iyi strateji oyunu bulabiliriz. Ayrıca gerçek zamanlı ve sıra bazlı ve “grand” strateji gibi çeşitli alt türler de aslında kendi içlerinde büyük alanlardır. Bu liste, iyice düşünüldükten sonra en iyinin en iyisi olacak şekilde hazırlandı.
Sınıflandırma açısından, bu liste, stratejinin birincil kriter olduğu oyunları veya en azından birinciliği paylaştığı oyunlara bu listede yer verildi. Birbirleriyle karşılaştırmak bazen zor olsa da, çeşitli strateji alt türlerini de dahil etmek için çaba gösterdik.
Bu liste aynı zamanda, kesin, yenilikçi veya trend belirleyici olarak kabul edilen oyunlara göre hala ayakta duran ve oynaması eğlenceli, tabiri caiz ise efsaneleşmiş oyunlara öncelik vermektedir. Tarihsel önemi biraz dikkate alınmış olsa da, ana faktör her oyunun tam burada ve şimdi sabahın erken saatlerine kadar sorumsuzca kapılıp oynamanın ne kadar cazip olacağıdır. Aynı seriden veya geliştiriciden çok fazla oyunun dahil edilmemesi için de çaba gösterdik, bu nedenle, örneğin, serinin strateji oyunlarında bir bütün olarak sahip olduğu pozisyona hitap etmek için seçilen Total War değerlendirmesini düşünebilirsiniz. En büyük hitlerin tümünü dahil etmek mümkün değildir.
Kısayol tuşlarınızı ve turu sonlandır düğmenizi hazırlayın. Geriye sayım başlıyor!
- StarCraft II
Blizzard’ın uzayda geçen, gerçek zamanlı strateji serisinin devamı ve olan, orijinalin hayranları arasında nihayetinde bölünmüş olsa da, tüm gerçek zamanlı strateji oyunları içinde en yüksek prodüksiyon değeri olan oyundur. Hikaye anlatımı en iyilerden biridir, yaratıcı bir şekilde tasarlanmış senaryo görevleri en önemli yönlerinden biridir. Çok oyunculu oyun, eski tarz StarCraft’ı özel kılan oyun tarzını terketmiş olsa da, bunun yerine derinlikli ekonomik oynanış şekli yine oyuncularda karşılık buldu, keşif ve birim kompozisyonlarına odaklanıldı, bugün hala StarCraft II oynamak ve izlemek büyü bir zevk! Bu günlerde Twitch’in en popüleri değil belki, ancak Güney Kore dışında büyüyen espor; Wings of Liberty, Heart of the Swarm ve Legacy of the Void’e çok şey borçludur.
- Cities: Skylines
SimCity, orijinal strateji titanlarından biridir. Cities: Skylines ise esasında, SimCity’nin ortaya koyduğu ana fikrin en iyi yorumunu sunar. Colossal Order, Maxis’in bıraktığı boşluğu gördü ve en güzel şekilde doldurarak bu tür için bir efsaneye imza atmış oldu. Cities: Skylines; eğimli kamerasıyla muhteşem grafikler, derin trafik sistemi, yer altı demiryolu hattını optimize etmek için birçok araç ve daha birçok özelliği ile tam anlamıyla bir şehir kurma ve yönetme simülasyonudur. Oyunda o kadar çok detay var ki tek seferde sayamayız ancak biraz bahsetmek gerekirse; kanalizasyon atık sistemi, serbest biçimli asfaltlama, bölgelere ayırma ve bölgelendirme fırçaları, şehrinizin her bloğunun görünümü ve işlevi üzerinde ince kontroller gibi özellikler ile gerçekten harika bir strateji oyunudur.
- Ultimate General: Gettysburg
Okunabilir, kontrolü kolay, taktiksel olarak incelikli bir İç Savaş RTS(gerçek zamanlı strateji). Ultimate General, anlaşılması ve üzerinde çalışılması hiç zahmetli hale gelmeden oyunu derinleştirecek şekillerde araziyi, görüş alanını ve birim durumunu ele alır. Çok oyunculu modda çok eğlencelidir, ancak kampanya özellikle etkileyicidir. Alaylara verilen hasar, senaryonun bir bölümünden diğerine taşınır ve savaşın hikayesi, hedefleri ne kadar iyi ele geçirip savunabildiğinize bağlı olarak kendi maceranızı seçip yaşamaya benzer.
- Stardew Valley
Bunu tek bir türe sığdırmak zor, ancak ConcernedApe’ın çiftçilik simülasyonu, farklı mevsimlerin değişen koşulları için önceden plan yapmanızı, hangi ekinleri nereye ekeceğinize karar vermenizi ve kârınızı en üst düzeye çıkarmanızı gerektiren güçlü bir stratejik eksen etrafında dönüyor. Farklı aktiviteler arasında seçimler yaparken, günleriniz ve saatlerinizi de iyi değerlendirmeniz gerekiyor. Aynı zamanda; flört etme, zindan keşfetme gibi rol yapma öğeleri de içeriyor. Stardew Valley’e yalnızca strateji özellikleri ele alınsa bile bu listeye girme hakkı doğuyor.
- FTL: Faster Than Light
“Roguelike” ve gerçek zamanlı strateji türlerinin bir karması olan FTL, mürettebatınıza kalkan jeneratörlerini yönetmelerini, gövde ihlallerini onarmalarını ve biniş ekiplerini püskürtmelerini emrederken asla gerginlikte kurtulamayacağınız bir oyundur. Her oyun, seçtiğiniz geminin türüne ve beraberinizde getirdiğiniz uzaylıların türüne göre taktik ve diğer kriterler bakımından çılgınca değişebilir. Uzayın derinliklerinde; gemiden gemiye dövüşün dışında, vakit ilerlerken ve asi filolar peşinizdeyken kaynaklar için bir sistemi keşfetmek oldukça zaman harcayacağınız bir iş olacak ve sizi daima oyunda tutacak.
- WarCraft III
Bugüne kadar hiçbir strateji oyunu Reign of Chaos ve onun genişle paketi The Frozen Throne kadar öylesine sürükleyici ve epik bir sunuma ve hikaye anlatımına sahip olmadı. WarCraft evreninin gerçekten canlandığı ve orklar, insanlar ve ilgili müttefikleri arasında devam eden çatışmanın ötesinde büyük bir savaşın tam içine oyuncuları dahil ediyor. WarCraft daha çok kahraman merkezli olduğu için StarCraft’ı rekabetçi bir çatışma oyunu olarak asla rakip almamış olsa da, tam özellikli ve kullanımı kolay editörü sayesinde şimdiye kadarki en canlı ve yaratıcı özel harita sahnelerinde sahipti. Bu haritalar, WarCraft’ın günümüzün oyun dünyasının en büyük mega hitlerinden birisi olmasını sağladı.
- Warhammer 40,000: Dawn of War II
Daha sıkı, daha takım odaklı oynanışı ile Dawn of War II ile biraz daha geleneksel bir RTS (gerçek zamanlı strateji) gibi oynayan orijinal Dawn of War arasında hararetli bir tartışma vardır. Genel olarak oyuncular, muhtemelen daha yeni olduğu için ikinci oyunun daha keyifli olduğunu söylerler. Senaryoda seçkin uzay denizcilerinden oluşan küçük bir gruba ve onların kişisel ekiplerine odaklamak, her şeyi bir savaş filminin fütüristik bir versiyonu gibi hissettirdi, her kır saçlı kahramanın unutulmaz bir kişiliği ve farklı bir savaş rolü var. Muazzam sayılar neredeyse hiçbir zaman mevcut değildi, bu nedenle sahip olduklarınızdan en iyi şekilde yararlanmak ve her seviyenin düşman mevzileri, cephe noktaları ve benzersiz kıvrım bulmacalarını çözmek, en iyi ihtimalle temel taktiklerden ibaret olsa da oyunun yapısı bunları birer nirvana seviyesi gibi hissettiriyor. Çok oyunculu taraf, ana hikaye kadar iyi değildi. Ancak yine de senaryo modu kontenjanından listemize girdi.
- Age of Mythology
Strateji dünyasının büyük serilerinden biri olmasına rağmen, Age of Empires ve benzerleri, tür geliştikçe çok iyi yerlere gelemedi. Ancak bu seride Age of Mythology gibi gerçek bir efsane var. Yunan, Mısır ve İskandinav mitolojisini kapsayan heyecan verici oynanış, çalkantılı senaryo, iyi tasarlanmış bir teknik altyapı ve ciddi derecede çeşitli gibi müthiş özelliklerin üzerine bir de eğlenceli anlar eklenince pastanın üzerindeki çilek misali portre tamamlanıyor. Gerçek zamanlı stratejiler nadiren bir başka türün tematik ve mekanik unsurlarını harmanlarlar. Ancak Age of Mythology bunu çok güzel bir şekilde yapıyor. Oyundaki her ulus için efsanevi birimler, oynaması ve izlemesi son derece eğlencelidir. Bu oyunun en büyük farkı ve özel yanı, hep masallardan kitaplardan okunan epik, mitolojik atmosferi buram buram yansıtmasıdır.
- Master of Orion II
Space 4X, son yıllarda biraz aşırı doygun bir tür haline geldi, ancak çok azı, aynı seri içindeki “reboot” da dahil olmak üzere bunu Master of Orion II’den daha iyi yaptı. Master of Orion II’de kendi uzaylı ırkınızı seçebilirsiniz, özellikler listesine göre oyununuzu düzenleyebilir, süper silahlar ve biniş eylemlerini içeren iklimsel uzay savaşlarına katılmak gibi unsurlar ile oynanışı zenginleştirebilirsiniz. Bu tür oyunları bu kadar cazip kılan şeylerin çoğu bu oyunda mevcuttur. Mevcut standartlara göre en iyi grafikli oyun olduğunu söyleyemeyiz elbette, ancak yine de oynaması en eğlenceli olanlardan biridir. Sıklıkla taklit edilen, nadiren gölgede kalan MoO2, “aeons” testine dayanmıştır.
- Supreme Commander: Forged Alliance
Bu listedeki diğer oyunların çoğu, Supreme Commander’ın nefes kesici ölçeğiyle karşılaştırıldığında oldukça taktik (strateji yerine) oyunlar olarak adlandırılabilir. Üst düzey farkındalığın, kaynak kontrolü ve üretime odaklandığı ve bir rakibi hazırlıksız yakalamak için bundan beş ila on dakika sonra belirli bir yerde kaç birliğe ihtiyaç duyacağınızı bilerek oynanması gereken bir oyundur. Forged Alliance adlı genişleme paketi, temel oyunu geliştirdi ve orijinalle oyundaki bazı sorunları ele alarak, arkadaşlarınıza ve rakiplerinize karşı fikirlerinizi denemek için mutlak en iyi çok oyunculu gerçek zamanlı stratejilerden biri olmayı başarmıştır. Hendrix gibi saf gücü hissetmek istiyorsanız StarCraft oynayın. Ancak bir orkestra yönetebilecekmişsiniz gibi hissetmek istiyorsanız Supreme Commander oynamalısınız.
- Rise of Nations
Geliştirici Big Huge Games, tarih boyunca gelişen gerçek zamanlı strateji türünü ele geçirmeyi başarmıştı. Orijinal Age of Empires serisini tamamen geride bırakmayı başardı. Yenilikçi ve ilginç bir bölge teknisyeni, tahkimatlar için yeni roller, vur-kaç baskın taktikleri için yeni riskler ve fırsatlar yaratarak oynanışı değiştirdi. Birçok sorunu hafifleten sabit harita kontrolü için düzenlemeler yapılmış. Günümüzde eski bir oyun olsa da modern gerçek zamanlı stratejilere denk bir fonksiyonelliği vardır. Bu türdeki oyunların, piyasaya çıktığı 15 yıl içinde Rise of Nations’dan nühanslar almıyor olması oldukça şaşırtıcıdır.
- Company of Heroes 2: Ardennes Assault
Relic, II.Dünya Savaşı’nın samimi ve insani yanını, herhangi bir Spielberg veya Nolan kadar, hayata geçirmeyi başardı; karakterlere inandırıcı, bazen yürek parçalayıcı tavırlar ve seslendirme hatları vererek, normalde kullanılıp atılan askerlerimiz hakkındaki düşüncelerimizi değiştirdi. Moral, kaynak kontrolü ve tipik “düşman üssünü öldür” formülü üzerinden keşfe odaklanmak, daha dinamik ve düşündürücü bir savaş alanı yarattı. Ve Ardennes Assault genişlemesi ise unutulmaz bir deneyimdi. İyi tasarlanmış karakterler ve komutanlar o kadar etkileyiciydi ki, bu türe gerçekten iz bırakan bir yapım oldu.
- Mount Blade: Warband
Sınıflandırması zor olan bir diğer güçlü rakip, Warband’in beceriye dayalı yakın dövüş savaşının sizi aldatmasına izin vermeyin. Asker seçimlerinizden savaşta kullanacakları eyerden onlara nasıl komuta edeceğinize kadar birçok stratejik parametre oyunda sizleri bekliyor. Calradia’nın güç yapılarında vasallık, evlilik, fetih ve ihanet yoluyla rotanızı nasıl çizeceğinize kadar birçok özelliği olan, üst seviyede bir strateji oyunudur. Warband, görsel anlamda zayıf olması ile hiçbir zaman hak ettiği değeri görememiş, stratejisi ve aksiyonu oldukça iyi bir açık dünya oyunudur. Uzun zamandır beklenen devam oyununda geliştiriciler yalnızca grafikleri iyileştirse bile Warband kitlesi büyümeye devam edecektir.
- Total War: Warhammer II
Total War: Warhammer II oynarken kendinizi tam ortasında bulabileceğiniz türden durumlar, fantastik takıntılı bir okul çocuğunun en çılgın hayallerinden çıkmıştır. Ejderhalar tepeden savrulur ve bir ork sürüsünün etrafa saçılması için bir ateş selini meydana getirir. Parlayan zırhlı şövalyeler mızraklalarla yıpranmış zombilerden oluşan kıvrımlı bir duvara çarpar. Şeytani ve iğrenç yaratıklar, karanlık bir koruda sinsi orman elfleri tarafından pusuya düşürülür. Birim ve ordu çeşitliliği şaşırtıcıdır ve Warhammer ve Warhammer II’den gelen tüm ırkları tek bir büyük seferde birleştiren devasa Mortal Empires haritası, Strateji Oyunlarının Yedi Harikasından biridir.
- Sid Meier’s Civilization V
- XCOM 2
Firaxis stüdyosunun XCOM’un geliştiriciliğini üstlenmesi, son birkaç yılda strateji dünyasında gördüğümüz birçok yeniden başlatmanın (reboot) en başarılısı olabilir. Oyunda aksiyon gergin ve etkilidir. Hem dikkatli düşünmeyi hem de taktik durumdaki feci değişikliklere soğukkanlılıkla tepki verebilmeyi gerektirir. Stratejik katman bazı işler için kullanılabilir. Uzun Savaş serisi modlarının önemli ölçüde gelişmesiyle XCOM 2 seviye atlamıştır. Ancak yine de ortaya çıkan iş, strateji oyunu temellerine sadık kalmıştır. XCOM 2, detaylı seviyede özelleştirilmiş asker türleri, eğlenceli ve zorlu düşman türleri ve doğrudan selefine kıyasla daha karmaşık bir senaryo sunuyor.
- Europa Universalis IV
Paradox’un Keşif Çağı ve Erken Modern dünya simülasyonu, şimdiye kadar tasarlanmış en zarif ve büyük strateji oyunudur. Anlaşılır ve öğrenmesi kolay arayüz, çok karmaşık, temeldeki sistemleri alır ve onları çok sezgisel ve etkileşimde nispeten kolay hale getirir. Muhteşem bir dünya haritası, gerçek tarihe dayanan milyonlarca dinamik, aktif ve yenilikçi bir ticaret sistemi, modern dünyanın gerçekten şekillenmeye başladığı yüzyıllar boyunca ulusunuza liderlik ediyormuşsunuz gibi hissetmenizi sağlar.
- Total War: Attila
Total War serisi, tarihin çeşitli dönemlerinde geçen oyunlardan oluşmaktadır bu bağlamda birçok oyun kendisine doğrudan rakiptir. Attila pastanın bu diliminde büyük ölçüde tarihin son derece ilginç ve keşfedilmemiş bir çağını ele alıyor: Batı Roma İmparatorluğu’nun düşüşü ile ortaçağ Avrupa’sının yükselişi arasındaki çalkantılı dönem. Bunu yapmak için kullanılan sefer mekaniği lezzet dolu ve pek çok üzücü senaryo ve trajik kayıplar sunuyor, gerçekten dişinizle tırnağınızla kıyametten sağ çıkma hissini veriyor.
İklim değişikliği, barbarları Kuzey bölgelerinden çıkmaya zorlayarak onları İmparatorluk çökerken toprak mücadelesi vermeye zorladı. Her kabile, asırlar boyu sürecek bir toprak krallığı oluşturmak için göçebe savaş gruplarını nereye ve ne zaman yerleştirecekleri gibi temel sorunlar ile yüzleşti. Bu arada Hunlar, İncil’deki bir silahlı sandığın habercileri gibi Doğu’dan dörtnala koşarak, beklenmedik ittifaklar, umutsuz göçler ve ölüm getiriyor. Total War Attila, serinin bu zaman kadarki en dinamik özellikler sunan oyunudur. Batı medeniyetinin cesediyle ziyafet çeken kana susamış barbarların fazlasıyla basitleştirilmiş ve gerçekçi olmayan bir anlatımı olarak tasvir edilen bir çağda yer alan gerçek tarihsel nedensellikleri ustaca modellemektedir. Bütün bunlar Attila’yı serinin diğer oyunlarının üstüne çıkarıyor ki bu oldukça büyük bir başarıdır.
- StarCraft: Brood War
Bunca yıldan sonra hâlâ kral, hiçbir geleneksel gerçek zamanlı strateji oyunu, Blizzard’ın bilim kurgu klasiğini geçemedi. Üç çılgın asimetrik grubun arasındaki ustalıkla ayarlanmış denge, buradaki en önemli unsurdur, ancak Brood War’ın sevilmesinin tek nedeni bu değildir. İlginç bir şekilde, piyasaya sürüldüğü sırada oyundaki bazı teknik sınırlamalar olduğu düşünülüyordu. Ancak üst düzey profesyonellerin, ne arayacağınızı biliyorsanız, dikkat edilmesi gereken her noktada bir mucize bulabilirsiniz gibi bir tavırla oynaması ile oyunun algısı değişti. Delicesine beceri, yoğun taktikler geliştirilmesine yol açtı. Şampiyonların Brood War maçını izlemek, birinci sınıf bir müzisyenin oyununu duymak ya da elit sporcuların geleneksel bir sporda dövüşüne şahit olmak kadar şaşırtıcı ve etkileyici olabilir. Ayrıca, e-sporun pazarlanabilir olduğunu, Güney Kore popüler kültürünün büyük bir ayağı haline geldiğini ve daha sonra gelen birçok rekabetçi oyunun yolunu açtığını söylemek çok mümkündür.
O kadar sık konuşulmuyor, ancak StarCraft ve genişleme paketi aynı zamanda herhangi bir Blizzard oyunundaki en iyi içeriklerden bazılarını sunuyor. StarCraft 2, olay örgüsü bölümünde biraz fazla abartılı ve özensiz olduğu için oldukça eleştirilirken, bizi Korprulu Sector ile tanıştıran orijinal Terran, Zerg ve Protoss bölümlerindeki operasyonel ve zihinsel açıdan karmaşık politik manevralar ile dolu idi StarCraft. Bugün dev bir sektör olan video oyunların mazisinde çok önmli bir yere sahiptir.
- Crusader Kings II
Paradox’un feodal devlet ve kardeş katili simülatörünün StarCraft ile çok az ortak noktası vardır. Crusader Kings II dağınık, kaotik ve yeni oyuncular için alışması zordur. Ama aynı zamanda tüm zamanların en farklı, en kapsamlı ve gerçekten en özel strateji oyunudur. Her şeyi yönlendiren motor olarak beğenileri, hoşlanmadıkları, tuhaflıkları, erdemleri ve arzuları olan bireysel karakterlere odaklanarak, son derece insani bir deneyim yaşatır, bayrakları, orduları veya ulusların soyut fikirlerini değil.
Kendinizi, ilk doğan oğlunuzu öldürmüş olma ihtimali olan vasaldan intikam almak için Necronomicon’u bulmaya çalışan tek gözlü, satanist bir kraliçe olarak oynarken bulduğunuzda, arkanıza yaslanıp, tüm bu öngörülemeyen, etkileşim halindeki olayların nasıl benzersiz bir deneyim yaratabileceğine hayret edeceksiniz.
Drama, en zararsız görünen yerlerden doğal olarak doğar, oyununuzdaki her yeni nesil yeni, kan davası, sevdalanma ve hırs hikayeleri sunar. Orta çağların jeopolitiği gibi devasa bir şeyi alır ve ona, kraliyet balosundaki karşılıksız sevginin veya önemsiz bir ufaklığın ne ifade edebileceğini gösterir. Charlemagne veya “vexillology” reformlarına daha fazla ilgisiz olamayan biri için bile erişilebilir ve ilişkilendirilebilir kılar. Bu arada Crusader Kings 2 için fan yapımı Game of Thrones modu, George R.R. Martin’in ikonik fantezi evrenine dayanan resmi lisanslı herhangi bir oyundan daha iyi bir deneyim sunacaktır.
Crusader Kings II’den daha akıcı, daha uyumlu ve daha zarif olan strateji oyunları var. Ancak hepsi; Crusader Kings II’nin bu kadar çok değişkenin etkisi, hikaye oluşturma potansiyelinin ve neredeyse sonsuz tekrar oynanabilirliğe yol açan çılgın mekanik ve duygusal derinliğinin altında eziliyor. Tüm zamanların en iyi strateji oyunu tacı; tacın ne olduğunu bize öğreten oyun, elbette Crusader Kings II’ye aittir.
