3. dozda uygulanan Biontech aşısı Sinovac‘a nazaran üstünlük gösterdi
Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Üyesi Prof. Dr. Sinem Akçalı: “2 aşının ortalama oluşturduğu antikor bedellerine baktığımızda Coronavac tercih edenlerde ortalama antikor seviyesi 32 üniteyken, Biontech tercih edenlerde bunun 145 ünite olduğunu gördük”
“3. doz aşıyı olmayan, yalnızca 2 doz Coronavac aşısı olup 6. ayda gelip kan veren 43 kişinin antikor seviyeleri değerlendirildiğinde bunların ortalamasının antikor seviyelerinin 25 olduğunu gördük. Yüzde 44’ünde bu kümede antikor seviyeleri 1’in altında negatifleşmişti. Bu da yeniden bizim için kıymetli bir bulguydu”
“3. doz aşıda uygulanan Biontech, Coronavac aşısına nazaran koruyuculukta gerek antikor seviyesi gerek hastalanma durumu açısından bariz üstünlük göstermiştir”
MANİSA – Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Üyesi Prof. Dr. Sinem Akçalı, “Sadece 2 doz Coronavac (Sinovac) olanlarda antikor koruyuculuk seviyesi 2. aşıdan sonra üçüncü ayda yüzde 56’ya düşmüştü. Bu bulgu da aslında bize 3. doz aşılamanın ne kadar yerinde bir karar olduğunu göstermektedir. Üçüncü doz aşı tercihi ne olursa olsun 3 doz aşı olan bireylerin tümü tesirli antikor seviyelerine ulaşmıştır. Lakin 3. doz aşıda uygulanan Biontech, Coronavac aşısına nazaran koruyuculukta gerek antikor seviyesi gerek hastalanma durumu açısından bariz üstünlük göstermiştir” dedi.
Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları, Halk Sıhhati ve Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı öğretim elemanları tarafından yürütülen “Karşılaşmalı 3 Doz COVİD-19 Aşı (Sinovac ya da Biontech) Tesirlilik Sonuçları 2 Doz Sinovac Sonrası 6. Ay Takip Sonuçları” konusundaki bilimsel çalışma tamamlandı. Araştırmada Türkiye’de geniş ölçekte uygulanan iki doz Sinovac aşısı sonrası Manisa CBÜ sıhhat çalışanlarında uygulanan 3. doz Sinovac ile 3. doz Biontech (Pfizer) uygulamasının mukayeseli koruyuculuk (antikor seviyeleri ve gerçek yaşam) sonuçları sunuldu. Çalışmanın kesin sonuçları 3. aşıdan üç ay sonraki bulgularla birlikte bilimsel mecmualarda yayınlanacağı bilgisi verildi. Bildirimde ayrıyeten 2 doz Sinovac aşısı sonrası 3. doz aşı olmayan bir küme sıhhat çalışanının, 2 doz aşı sonrası 6. ay antikor seviyeleri de sunuldu.
Yapılan çalışmaların sonuçları hakkında bilgi veren Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Üyesi Prof. Dr. Sinem Akçalı, “Çalışmamızda karşılıklı olarak 3. dozu Coronavac, halk lisanında Sinovac, ya da Biontech’i seçen sıhhat çalışanlarındaki antikor seviyelerini karşılaştırdık. 1053 istekli çalışanla katılmıştık bu araştırmaya. Çalışmada kullandığımız formül de; 1 ünite olarak hudut kıymetimiz vardı. 1 ünitenin üzerindeki kıymetleri müspet, yani o şahısta antikor oluşmuş olarak değerlendirdik. Çalışmaya başlamadan evvel bu 1053 kişi antikor olumlulukları açısından taranmış ve hepsi negatifti. O yüzden çalışmamızda bulduğumuz olumlulukların aşıya bağlı olduğunu da bu halde göstermiş olduk. Yeniden kullandığımız metodun alt saptama hududu 1, 1’in altını negatif kabul ediyoruz. 1’in üzeri müspet. En yüksek saptayabildiğimiz kıymet 150. 150’nin üzerindeki bedelleri sayısal olarak belirleyemedik. Bu yüzden 150’den büyük olarak değerlendirdik” dedi.
3. doz aşıyı olmayan sıhhat çalışanları üzerinde de değerlendirmelerde bulunduklarını söyleyen Prof. Dr. Akçalı, “Bu çalışmada 3. doz sonrası her iki aşının antikor seviyelerini, bunun yanında 2 doz Coronavac aşısı olup, 3. dozu olmayan sıhhat çalışanlarındaki 6. ay antikor seviyelerini belirlemiş olduk. Bunun yanında tekrar 3. aşıdan sonra geçen yaklaşık 1 aylık müddette hastane çalışanlarındaki Covid-19 hastalığına yakalanma durumlarının da aşı uygulamalarıyla olan bağlantısını, yani biz buna kısmi gerçek ömür dataları diyoruz. Bunları belirlemiş olduk” diye konuştu.
Tüm denek kümelerinin yüzde 75’inde yan tesir görüldüğünü belirten Akçalı, “Bulgulara baktığımızda 1053 sıhhat çalışanının 520 tanesi kan verdi. Bunlardan 416’sı 3. doz olarak Biontech tercih etmişti. 61 tanesi 3. dozda Coronavac (Sinovac) tercih etti. 43 sıhhat çalışanımız ise 3. doz aşısını yaptırmamış olup 2 doz aşıdan sonraki 6. ay kanlarını vererek bu çalışmaya katılmış oldular. Rastgele bir yan tesir görülme sıklığı tüm kümeler için yüzde 75 olarak bulundu. En sık görülen yan tesirimiz de enjeksiyon bölgesinde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü halinde sırayla gitmekteydi” dedi.
“Coronavac olan kümede yüzde 8, Biontech olanlarda bu oran yüzde 95”
Antikor üretme seviyelerinde Biontech’in Sinovac’a nazaran üstünlük gösterdiğini belirten Prof. Dr. Akçalı, “3. dozda Coronavac ya da Biontech tercih edenlerde yan tesirleri karşılaştırdığımızda enjeksiyon bölgesindeki ağrı Coronavac tercih edenlerde yüzde 30 iken, Biontech tercih edenlerde yüzde 67 olarak tespit edildi. Tıpkı formda yorgunluk semptomu Coronavac’ta yüzde 15’ken Biontech’te yaklaşık 2 katı yüzde 36’ydı. Ayrıyeten Biontech’te baş ağrısı yan tesirini 3. dozdan sonra Coronavac’a nazaran daha fazla görüldüğünü tespit ettik. 2 aşının ortalama oluşturduğu antikor bedellerine baktığımızda Coronavac tercih edenlerde ortalama antikor seviyesi 32 üniteyken, Biontech tercih edenlerde bunun 145 ünite olduğunu gördük. Burada tekrar iki bedel ortasında besbelli bir fark olduğunu görüyoruz. Saptayamayacak kadar 150’nin üzeri dediğimiz antikor kıymetleri, Coronavac olan kümede yüzde 8’ken, Biontech olanlarda bu oran yüzde 95’ti. Bu da çalışmanın en çarpıcı bulgularından bir tanesiydi” sözlerini kullandı.
“Sadece 2 doz Coronavac aşısı olanların yüzde 44’ünde antikor seviyeleri 1’in altında negatifleşmişti”
Üçüncü doz aşıyı olmayan kümeler üzerinde yapılan çalışmaları paylaşan Akçalı, “3. doz aşıyı olmayan, yalnızca 2 doz Coronavac aşısı olup 6. ayda gelip kan veren 43 kişinin antikor seviyeleri değerlendirildiğinde bunların ortalamasının antikor seviyelerinin 25 olduğunu gördük. Yüzde 44’ünde bu kümede antikor seviyeleri 1’in altında negatifleşmişti. Bu da yeniden bizim için değerli bir bulguydu. Daha evvelki çalışmamızda 2 doz Coronavac aşısı uygulamasından sonra biz 1. ve 3. ay sonuçlarını yüzde 97, 77 olarak bulmuşken bu çalışmada 6. ayda antikor seviyelerinin yüzde 55.8’e düştüğünü saptadık. Yalnızca 2 doz Coronavac uygulanan, 3. dozu olmayan 43 kişi de 6 ay sonra antikor seviyelerine baktığımızda bu şahıslarda antikor seviyelerinin ortalamasının 25 ünite olduğunu tespit ettik. İştirakçilerin yüzde 44’ünde antikor seviyesi negatifleşmişti. Yüzde 32,5’inde ise 1-10 ortasındaydı. Yüzde 23’ünde 10’un üzerindeydi. Antikor seviyelerinin 10’un üzerinde olan şahısların tamamında daha geçirilmiş covid hikayesi bulunmaktaydı. Yani bu antikor yüksekliğinin geçirilmiş covid ile alakalı olduğu düşünülebilir. Burada bulduğumuz en değerli bulgu; birinci ve üçüncü ay aşı sonuçlarımızda müspetlik oranları kümede yüzde 97’den yüzde 77’ye düşmüşken, bu çalışmada yani 6. ayda antikor olumluluğunun yüzde 55.8’e düştüğünü göstermiş olduk. Altıncı ayda yüzde 77’den yüzde 55’e Sinovac aşısının süratli bir inişte olduğunu görüyoruz” dedi.
Eksik ya da tam aşılıların hastalanma sıklıklarını da takip ettiklerini belirten Prof. Dr. Akçalı, “Araştırmamızda eksik ya da tam aşılıların gerçek hayat bulgularına, bu süreçte hastalanma sıklıklarını da takip ettik. Toplam 1968 sıhhat çalışanının sonuçlarını değerlendirdiğimizde; 1 Temmuz ile 24 Eylül tarihleri ortasında hastanede 44 sıhhat çalışanının Covid-19’a yakalandığını tespit ettik. 1968 kişinin yüzde 12,9’unun aşısız ya da eksik aşılı olduğunu gördük. Hastalanan 44 kişi içindeyse aşısız ya da eksik aşılıların oranı yüzde 20,4’tü. Aşısız ya da eksik aşılı olma yüzdesi hekimlerde yüzde 5, hemşirelerde yüzde 21, başka hastane çalışanlarında yüzde 14’tü. Çalışma kümemizde aşılanma durumuna nazaran Covid-19’a yakalanma sıklığı yüzdelerine baktığımızda aşısız ve ya tek doz Coronavac ve ya tek doz Biontech olmuş bireylerin Covid-19’a yakalanma yüzdesi yüzde 3,5’ken yalnızca 2 doz Coronavac olmuş bireylerde bu oran yüzde 6,25, yalnızca 2 doz Biontech olmuş şahıslarda yüzde 1,74, 3 doz Coronavac olmuş bireylerde yüzde 3,84, 2 doz Coronavac üstüne bir doz Biontech olanlarda yüzde 0,67 olarak belirlendi. Fakat burada hastalananların sayılarının düşüklüğü ya da mümkün bildirim eksikliği nedeniyle bu yüzdelerin çok dikkatli yorumlanması gerektiğini düşünüyoruz. Burada şunu da vurgulamamız gerekiyor; bu 44 kişinin hiçbiri hastalığı ağır bir biçimde geçirmemiştir. Konutta hafif bulgularla hastalığı geçirmiştir” dedi.
“Üçüncü doz aşı tercihi ne olursa olsun 3 doz aşı olan bireylerin tümü tesirli antikor seviyelerine ulaşmıştır”
Üçüncü doz aşı olunmasının yerinde bir karar olduğunu belirten Prof. Dr. Akçalı, “Öncelikle aşısız ya da eksik aşılı olma yüzdesi sıhhat çalışanlarında beklenenin üzerindedir. Yüzde 12,9. Bilhassa yaklaşık 5 hemşireden 1’inin aşısız olduğunu ya da eksik aşılı olduğunu görüyoruz. Yalnızca 2 doz Coronavac olanlarda antikor koruyuculuk seviyesi 2. aşıdan sonra üçüncü ayda yüzde 56’ya düşmüştü. Bu bulgu da aslında bize 3. doz aşılamanın ne kadar yerinde bir karar olduğunu göstermektedir. Üçüncü doz aşı tercihi ne olursa olsun 3 doz aşı olan bireylerin tümü tesirli antikor seviyelerine ulaşmıştır. Bu da üçüncü aşıyı olan bireyler için hoş bir bulgu. Lakin 3. doz aşıda uygulanan Biontech, Coronavac aşısına nazaran koruyuculukta gerek antikor seviyesi gerek hastalanma durumu açısından bariz üstünlük göstermiştir. Üçüncü dozu Biontech olanların antikor seviyesi iştirakçilerin yüzde 95’inde ölçülebilen azamî titrenin üzerindedir. Bu durumda 2 doz Coronavac üzerine 1 doz Biontech sonrası 4. doz Biontech aşısı uygulanmasının, şu an için toplumda sıkça sorulan bir husus, şimdi erken olduğu düşünülebilir. Muhtemel 2. doz Biontech aşısının yani 4. doz aşının ne vakit yapılması gerektiği sorusuna bizim bu çalışmamızın 3. ve 6. ay sonuçları da olacak. Bu sonuçlar elde edildiğinde bu sorulara karşılık verilebileceğini düşünüyoruz. İster eksik aşılı ister tam aşılı olsun 3. aşıdan sonra geçen devirde hastalanan 44 çalışandan hiç biri hastaneye yatırılmamış, hastalığı ayakta geçirmişlerdir” diye konuştu.
Araştırma grubunda ise şu isimler yer aldı:
“Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Üyesi Prof. Dr. Sinem Akçalı, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kolu Üyesi Prof. Dr. Erhan Eser, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Üyesi Prof. Dr. Pınar Erbay Dündar, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Üyesi Prof. Dr. Beyhan Cengiz Özyurt, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Şenol Akar, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Dr. Öğr. Gör. Deniz Özer, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Üyesi Dr. Yunus Özkaya, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Üyesi Dr. Kübra Çiçek, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kolu Üyesi Dr. Zeynep Hikaye Öztürk Arıkan, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Üyesi Dr. Zeynep Ceyda Buran, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Uz. Hemşire Ferya Karadağ Yalçın.