Bilimsel ilerlemelerin damgasını vurduğu bir çağda, ölümcül hastalıkları muvaffakiyetle ortadan kaldırdık ve çeşitli sıhhat problemlerine tahliller geliştirdik. Ancak, tam olarak anlaşılamayan ve çözülemeyen inatçı bir sorun var: alerjiler. Bedenimizin alerjenlere nasıl reaksiyon verdiğini anlamada kaydedilen ilerlemeye karşın, alerjilerin neden devam ettiğini ve daha da tasa verici olanı yaygınlıklarının neden artmakta olduğunu şimdi tam olarak anlayabilmiş değiliz. Bu içeriğimizde bu problemlere cevap arayacağız.
Alerjiler, bağışıklık sistemimizin alerjen ismi verilen çoklukla zararsız hususlara karşı verdiği hiperaktif reaksiyonlardır.
Yaygın alerjenler ortasında polen, toz akarları, hayvan tüyleri, birtakım besinler ve böcek sokmaları yer alır. Belirtiler hapşırma ve kaşıntı üzere hafif belirtilerden, hayatı tehdit edebilecek bir tepki olan anafilaksi üzere şiddetli belirtilere kadar değişebilir.
Alerjiler dünya çapında yaygın bir sıhhat meselesidir. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, dünya genelinde 1 milyardan fazla insan bir tıp alerjiden muzdariptir. Bilhassa gelişmiş ülkelerde yaygındır.
Evrimsel açıdan bakıldığında, alerji dediğimiz şeyin parazitlere ve toksinlere karşı hami sistemler olduğu öne sürülmektedir. Fakat, bu yansıların günümüzün sterilize edilmiş dünyasında daha az yararı vardır, yeniden de devam etmektedirler.
Kirlilik de dahil olmak üzere çağdaş çevresel faktörler alerjilerin ilerlemesine neden olur. Alerjenler kirlilik partikülleri ile bağlanarak alerjik yansıları ağırlaştırabilir.
Alerjilerin genetik bir istikameti de vardır. Şayet ebeveynlerinizde alerji varsa, sizde de görülme mümkünlüğü daha yüksektir.
Hijyen hipotezi, çağdaş ve pak ortamlarımızın erken çocukluk periyodunda bizi enfeksiyonlara daha az maruz bıraktığını ve bunun da daha fazla alerjiye yol açabileceğini öne sürmektedir. Bağışıklık sistemlerimizin bu maruziyetler tarafından uygun biçimde karşılık vermek üzere ‘eğitilmesi’ gerekmektedir.
Peki alerjiler neden kötüleşiyor?
İklim değişikliğine bağlı olarak artan sıcaklıklar ve CO2 düzeyleri daha uzun polen mevsimlerine ve daha güçlü alerjenlere yol açarak alerjik tepkileri şiddetlendirmektedir.
Bir öteki makûs etkileyen etken de kentleşme ve artan maruziyet.
Şehirleşme, daha fazla insanın konsantre bir alanda alerjenlere maruz kalması manasına gelir. Binalar ve meskenler alerjenleri hapsederek daha ağır maruziyete yol açabilir.
Beslenme değişiklikleri de alerjiyi tetikleyen nedenler ortasında yerini alıyor.
İşlenmiş besinler açısından varlıklı olan çağdaş diyetimiz, bağışıklık reaksiyonlarımızın gelişmesinde kıymetli bir rol oynayan bağırsak mikrobiyomumuzu etkileyebilir. Bu da bizi alerjilere karşı daha hassas hale getiriyor olabilir.
Hepimizinde bilidği üzere gerilim birçok hastalığın anasıdır. Gerilime bir de ömür usulü değişiklikleri eklenince alerjinin tetiklenmemesi elde değildir.
Artan gerilim düzeyleri ve hareketsiz hayat şekilleri bağışıklık sistemimizi zayıflatarak bizi alerjilere karşı daha hassas hale getirebilir.
Tabii bu alerjileri direktörün ve azaltmanın birtakım yolları mevcuttur. Bunlar;
-
Tıbbi Müdahaleler: Alerjinin tedavisi olmasa da antihistaminikler, kortikosteroidler ve immünoterapi üzere tedaviler semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir.
-
Yaşam Usulü Değişiklikleri: Sağlıklı bir diyet, tertipli antrenman, gerilim idaresi ve alerjenlere maruz kalmanın azaltılması alerjilerin yönetilmesine yardımcı olabilir.
-
Gelecekteki Gelişmeler ve Tedaviler: Alerjileri daha düzgün anlamak ve daha tesirli tedaviler geliştirmek için araştırmalar devam etmektedir. Potansiyel alerji aşıları üzere heyecan verici gelişmeler ufukta görünmektedir.
