El elin eşeğini türkü çağırarak arar.
Bu yaz hepimizin lisanına dolanan bir müzik var: ‘Antidepresan’
Hatta bu haftaki konserine gidip canlı dinleme fırsatı bulduğumda gördüm ki toplu halde ezbere söylenen müziklerin liste başıydı.
Mert Demir ve Mabel Matiz’in seslendirdiği bu müzik hem müzik listelerinde hem de toplumsal medyada büyük ilgi gördü. Pekala bu müziğin sırrı ne? Neden bu kadar çok sevildi? Ve en değerlisi ruh sıhhatimiz üzerinde nasıl bir tesiri var?
Şarkıda ayrılık acısını ilaçlarla bastırmaya çalışan bir kişinin dramını hem duygusal hem de ironik bir halde aşkın gücünü vurgulayarak anlatıyor. Müziğin kelamları birebir vakitte günümüzde yaygın olan depresyon problemine da dikkat çekiyor. Depresyonu olan bireylerin ilaçlara yahut öbür bağımlılıklara sığınmasını eleştiren müzik, aslında sevginin en âlâ ilaç olduğunun iletisini veriyor.
Peki depresyon nedir?
Depresyon, kişinin kendini üzgün, mutsuz, umutsuz yahut bedelsiz hissetmesiyle karakterize bir ruh hali bozukluğudur. Depresyonun nedenleri ortasında genetik yatkınlık, gerilimli ömür olayları, hormonlar yahut beyin kimyasındaki dengesizlikler sayılabilir.
En değerli belirtileri ortasında ise his durumunda düşüklük, ilgi kaybı, uyku bozuklukları, konsantrasyon zahmeti, suçluluk yahut değersizlik hisleri sayılabilir.
Halbuki toplum olarak bunların hiçbiri bizi yansıtmıyorken neden sevdik sanki?
Depresyon tedavi edilebilir bir hastalıktır fakat tedaviye başlamak için öncelikle hastalığın farkına varmak gerekir. Depresyonu olan bireyler çoklukla kendilerini reddedebilir yahut yardım almaktan çekinebilirler.
Yani kendini bedelsiz, üzgün, mutsuz hissedersen tahlili var aslında.
Bu kadar bilimsel konuşmanın sonrasına biraz da gerçeklerimize bakalım.
İç sesimiz: Ne alakası var ben meczup miyim ?
Türkiye’de antidepresan kullanımının son yıllarda arttığını söyleyebiliriz. Sıhhat Bakanlığı’nın datalarına nazaran 2020’ye kadarki on bir yılda antidepresan kullanım ölçüsü yaklaşık yüzde 70 arttı. Paylaşılan bilgilere nazaran de, 2017’den 2021’e geçen beş yılda satılan antidepresan kutu sayısı 11,5 milyon arttı. Bu sayılar bize Türkiye’nin psikolojisinin bozulduğunu mu gösteriyor?
İç sesimiz: Ne alakası var, tüm dünyada kullanım arttı. Artmadı mı ?
Evet. Dünya ile kıyasladığımızda Türkiye’nin orta sırada olduğunu görüyoruz. OECD bilgilerine nazaran bin bireye günlük düşen antidepresan dozu bakımından İzlanda birinci sırada yer alırken (153 doz), Letonya en son sırada (20 doz). Türkiye ise bu listede 49 doz ile Güney Kore’nin (27 doz) üzerinde ancak Yunanistan’ın (66 doz) altında yer alıyor.
İç sesimiz: Bak biz düzgünüz işte demedim mi ne alakası var diye.
Yine OECD bilgilerine nazaran son on yıl içinde antidepresan kullanımının artışında Şili birinci sırada (%166), Güney Kore ikinci (%142), İngiltere üçüncü (%101) ve Kanada dördüncü (%55). Türkiye ise beşinci (%50) oldu.
İç sesimiz: Tamam artmış olabilir fakat biz bize yeteriz aslında, neden arttı ki sanki ?
Türk halkı güç vakitlerde dayanışma ruhuyla birbirine takviye olmayı bilir. Bu nedenle ruhsal meselelerini paylaşmak için aile ve arkadaş etrafına güvenir.
Psikolog ve psikiyatr üzere uzmanlara gitmek ise bazen gereksiz yahut utanç verici olarak algılanabilir. Ayrıyeten Türk halkı ortasında psikolog ve psikiyatr ortasındaki farkın tam olarak bilinmediği de söylenebilir.
Yazıyı buraya kadar okuyanlar kesinlikle bilir lakin hatırlatmış olayım, Psikologlar ilaç yazamazken, psikiyatristler ilaç yazabilir. Bu da bazen baş karışıklığına yol açabilir.
Peki yazının önermesi nedir?
Psikolojik dayanak almanın bir zayıflık işareti olduğunu düşünmeyin ve damgalanırım diye korkmayın.
Bazı beşerler psikoloğa ya da psikiyatriste gittiklerinde ‘deli’, ‘akıl hastası’, ‘ruh hastası’ üzere etiketlerle karşılaşacaklarını yahut etrafları tarafından dışlanacaklarını sanıyorlar. Bu yüzden meseleleriyle baş etmeye çalışırken yardım almaktan kaçınıyorlar.
Psikolojik dayanak almanın sicile işleyeceğini yahut ilerde iş hayatında yahut öteki alanlarda sorun yaratacağını düşünmeyin.
Oysa ki psikoloğa ya da psikiyatriste gitmek isimli sicile işlemez ve kişinin özel hayatına hürmet unsuru gereği zımnî tutulur. Cezai ehliyet durumu ise yalnızca mahkeme kararıyla belirlenir ve ruhsal bozukluk tanısı olan herkes cezai ehliyetsiz sayılmaz.
Psikolojik takviye almanın yararsız olduğunu yahut tahlil getirmeyeceğini düşünmeyin.
Bazı beşerler ruhsal problemlerin ilaçla yahut konuşarak çözülemeyeceğini, kendilerinin daha yeterli bildiğini yahut vakitle geçeceğini varsayabilirler. Bu yüzden profesyonel yardım almaya muhtaçlık duymazlar yahut önemsemezler.
Psikolojik dayanak almanın maliyeti.
Türkiye’de devlet hastanelerindeki psikiyatri kısımlarında uzun kuyruklar, randevu kasveti, seans müddetlerinin kısalığı üzere sıkıntılar yaşanabiliyor. Özel muayenehanelere gitmek ise bütçeyi zorlayabiliyor. Bu yüzden pek çok insan nakdî olarak bu hizmetten yararlanamadığını hissedebilir.
İç sesimiz: Eeee ne yapalım pekala ?
Çok da şey yapmamak lazım, başa takmamak, düşünmemek.
Zaten istenen de o değil mi?
Haydi gelin bir de daima bir arada yine söyleyelim.
Gitme burdan, sen olmadan ben asla yaşayamam, kesmiyor ne ilaç ne antidepresan :)
Web
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio