Antikorlar, vücudun ileride karşılaşacağı olası enfeksiyonları aynı tehditten korumasına yardımcı olduğundan koronavirüs salgını nedeniyle oldukça önem arz etmektedir.
İnsan vücudu bir virüse rastladığı zaman, bu antijene yanıt olarak kan ve dokulardaki antikorlar diğer adıyla immünglobulinler üremeye başlar. Bu antikorlar, virüslere yapışarak kendisini kopyalamasını engeller ve hastalığı tedavi etmeye çalışır.
Antikor testi de virüse karşı gelebilen antikorların üretilip üretilmediğini kontrol etmek amacıyla yapılır. Bu antikorların tespit edilmesi de kişinin büyük ihtimalle koronavirüs geçirdiğini gösterir.
Koronavirüs aşısı olan ya da hastalığı atlatan kişiler, ‘Acaba ne kadar antikor ürettim?’ sorusuyla test yaptırıyor. Antikor testi yüksek çıkan kişiler de koronavirüse karşı ne kadar korunduğunu merak ediyor.
Peki, antikor nedir, antikor testi nasıl yapılır? Aşı olduktan sonra veya hastalığı atlattıktan sonra vücudun koronavirüse karşı ürettiği antikorlar bizi ne kadar süre korur? İşte detaylar…
ANTİKOR NEDİR?
Antikor, vücuda giren yabancı maddelere karşı yine vücudun meydana getirdiği savunma maddelerine denir. Bu maddeler, doğruca tehlikeli hücrelerin üzerine saldırarak onları etkisiz hale getirir.
Bazı durumlarda antikorlar harekete geçmekte güçlük çeker ve virüsler karşısında etkisiz kalır. Antikorların harekete geçmesi için kullanılan bir unsur da aşılardır.
Vücuda aşı yolu ile zayıflatılmış veya öldürülmüş mikrop verildiğinde, vücut bu mikropların maddelerine karşı antikor üretir ve o mikrobun hastalandırıcı olanına karşı da bağışıklık kazanmış olur. Yani bağışıklığı sağlayan, antikorlardır.
ANTİKOR TESTİ NEYE YARAR?
Antikor testi, kişinin daha önce koronavirüs geçirip geçirmediğini göstermektedir. Diğer bir kullanım alanı ise kişilerin aşı yoluyla veya enfekte olarak koronavirüse karşı bağışıklık geliştirip geliştirmediğini saptamaktır.
Antikor testinde en yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahip sonuçlar, ELISA yöntemi ile çalışılan testlerden elde edilmektedir. Hızlı test olarak bilinen ve parmak ucu kanı alınarak kişisel olarak da yapılabilen testlerde, yalancı pozitiflik ve negatiflik oranları yüksektir.
Parmak ucundan alınan kan ile yapılan antikor testinin yanı sıra damardan alınan kan ile de test yapılabilmektedir. Kullanılan cihaza ve hasta yüküne bağlı olarak 45 dakika ile 24 saat arasında sonuçlanmaktadır.
IgG ve IgM ANTİKOR TESTİ NEDİR?
IgG, koronavirüs enfeksiyonunun ileri döneminde ortaya çıkan antikordur. Testte IgG antikorunun pozitif olması, koronavirüse maruz kalındığının göstergesidir. Belirtiler başladıktan yaklaşık 14 gün sonra gerçekleşmektedir.
IgM ise kişinin yakın zamanda koronavirüs geçirdiğini göstermektedir. Koruyucu antikor değildir ve 21 günden itibaren kaybolmaktadır.
ANTİKOR TEST SONUCU NE ANLAMA GELİR?
Yapılan antikor testinin sonucu negatif çıktığında iki farklı sonuç söz konusu olabilmektedir. Test sonucu negatifse kişiye ya koronavirüs bulaşmamış ya da enfekte olduysa bile IgG antikorları gelişmemiştir. Sonuç pozitif ise kişinin daha önce enfekte olduğu veya aşılandığı anlaşılmaktadır.
ANTİKOR TESTİ İÇİN EN DOĞRU ZAMAN HANGİSİ?
Uzmanlar, bazı aşılarda birinci dozdan sonra da antikor yanıtının oluştuğunu ancak klasik aşılamada ikinci dozdan 21 gün sonra antikor testi yaptırılması gerektiğini belirtmektedir. Aşı sonrasında antikor oluşup oluşmadığını en sağlıklı bu şekilde anlaşılacağı dile getirmişlerdir.
Her kurumun kullandığı kitler farklı olduğundan sonuçlar da farklı olabilmektedir. Asıl önemli olan riskli gruplarda 2. doz aşıdan sonra antikor oluşup oluşmadığıdır. Eğer oluşmadıysa bu gibi özel durumlarda belki 3. doz aşı konusu gündeme gelebilir.
KORONAVİRÜSE KARŞI GELİŞEN ANTİKORLAR NE KADAR SÜRE KORUMA SAĞLAR?
Uzmanlar, bu konuda net bir bilgi olmadığını ancak 3 ile 6 ay içerisinde koruyuculuk oluşturacağını belirtmektedir. Koronavirüs henüz çok yeni bir virüs olduğundan bu konuda çalışmalar da henüz yeni yeni gelişme göstermektedir.
Geçirilmiş koronavirüs hastalığından sonraki yanıtlara bakarak aşı için de bir fikir oluşturulmaktadır. Aşıdan sonra oluşan antikorlar, kalıcı bağışıklık sağlamamakta ancak 2 yıl ve üzeri süre kanda tespit edilebilmektedir.