Merhabalar. Bundan tam 85 yıl evvel nörobilim dünyasını sarsan bir olay gerçekleşti. Başından kurşun yiyen bir askerin sağ kurtulduktan sonra gördüğü her şeyi aksi görmesi daha evvel gibisi hiç görülmemiş bir olaydı. Pekala, Hasta M ismi verilen bu olay nedir ve bilim dünyasına ne üzere getirileri olmuştur?
Detaylar içerikte!
Başından vurulan bir adamın gözlerini açtığında dünyayı tersten görmeyi başlaması kulağa ne kadar da garip geliyor farkında mısınız? Fakat nörobilim dünyasını alt üst eden bu türlü bir olay var ve ismi da Hasta M hadisesi.
Neurologia mecmuasında yeni yayınlanan bir çalışma, tarihteki en tuhaf ve garip beyin hasarı hadiselerinden birini keşfetti: Bu keşif, 1938 yılında İspanya İç Savaşı sırasında başından vurulan ve dünyayı tersten görerek uyanan 25 yaşındaki bir hastanın başına gelenlerdi.
Kurşun yarasından kurtulan askere, askeri hastanede yaralarına bakan 28 yaşındaki tabip Justo Gonzalo tarafından Hasta M ismi verildi.
Başından vurulan Hasta M’ye gördüğü insanların ve objelerin yeri gerçekte oldukları yerin tam karşıtı üzere görünüyordu. Üstelik bu durum yalnızca görme duyusu için değil, işitme ve dokunma duyusu için de geçerliydi.
ychef.files.bbci.co.uk
M’nin beyni hem olağan hem de tersten yazılan harfleri ve sayıları okuyabiliyordu ve beyni bu ikisi ortasındaki farklı algılayamıyordu. Hasta M ayrıyeten bir kol saatindeki vakti da nereden görürse görsün okuyabiliyordu.
Hasta M, İspanyol sinirbilimci Justo Gonzalo tarafından yaklaşık 50 yıl boyunca incelendi ve yaptığı tahlil, insan beyninin işleyişi hakkında bildiklerimiz konusunda değerli bir değişikliğe yol açtı.
1940’larda Gonzalo, beynin farklı kısımların toplandığı bir yer olmadığını, bunun yerine organ boyunca kademeli olarak dağılmış çeşitli fonksiyonları olduğunu öne sürdü. Bu argüman, o dönemki klâsik bilgilerle büsbütün zıt bir görüştü.
Gonzalo, Hasta M’nin beyninden aldığı yaraları incelediği sırada bu yaralanmaların beynin makul fonksiyonlarını yok etmediğini, yalnızca çeşitli fonksiyonların istikrarını bozduğunu fark etti. Hasta M, bir inşaattaki personelleri karşıt görse bile bu onun için bir sorun değildi.
Gonzalo bu olay için üç sendrom tanımladı: Bunlar merkezi (birden çok duyuda kesintiler), parasantral (merkezi üzere, lakin tesirleri eşit dağılmayan) ve marjinal (belirli duyular için beyin yollarını etkileyen) sendromlar.
Nöroloji uzmanı Gonzalo’nun hasta M ile tanışmasından 85 yıl sonra, Madrid Complutense Üniversitesi’nde fizikçi ve fahri profesör olan kızı Isabel Gonzalo, Hasta M’yi ve Gonzalo’nun beyin dinamiklerinin fizyolojik yorumunu keşfetmek için babasının arşiv dokümanlarına yine baktı.
Yayınladığı makaleye nazaran Hasta M’nin olağandışı durumu, günümüzün tahlillerine ve klinik deneylerine pahalı bir alternatif bilimsel delil olarak karşımıza çıkıyor ve Justo Gonzalo tarafından geliştirilen beyin dinamiği teorisinin temellerinin kurulmasına katkı sağlıyor.