Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) tarafından hayvan hastalıklarında süratli teşhis için yerli ve ulusal teşhis kitleri üretilecek.
MAKÜ’den yapılan açıklamaya nazaran, Sıhhat Bilimleri Fakültesinde yürütülen çalışmalar sonucu birinci antikor üreten hibrit hücreler üretildi.
Hayvan hastalıklarının süratli teşhisinde kıymetli bir basamak olan hibrit hücrelerin üretimiyle yerli ve ulusal teşhis kitinin geliştirilmesi hedefleniyor.
Bilim insanlarının ortaya koyduğu yerli “Hayvan Hastalıkları Teşhis Kiti” projesi Türkiye’deki hayvancılık dalına ekonomik katkı sağlayacak. Geliştirilme çalışmaları devam eden teşhis kitleri sayesinde yetiştiriciler ve veterinerler, hayvanlardan alacakları kan, ağız, burun suyu ya da süt örneği ile hayvandaki hastalığın tespitini kolaylıkla yapabilecek.
“Hastalığın süratli teşhisi ve tanısı epey önemli”
Açıklamada görüşlerine yer verilen projenin yürütücüsü ve Sıhhat Bilimleri Fakültesinden öğretim üyesi Prof. Dr. Aynur Başalp, Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen ve MAKÜ tarafından yürütülen Hayvancılık Projesi kapsamında hayvanlarda enterotoksemi hastalığının tanısı için süratli teşhis kitlerini üretmeye çalıştıklarını belirtti.
Enterotoksemi hastalığının bilhassa koyun ve keçi üzere küçükbaş hayvanlarda yaygın görüldüğünü kaydeden Başalp, “Bu hastalığın klinik bulguları maalesef öbür hastalıklarla da karıştırılabiliyor. Hayvan yetiştiricileri açısından hastalığın süratli teşhisi ve tanısı hayli kıymetli.” tabirlerini kullandı.
Başalp, laboratuvarda enterotoksemiye neden olan clostridium perfringens bakterisinin ürettiği proteinlerden birine karşı antikor geliştirip yerli teşhis kiti üretmeyi hedeflediklerini aktararak, “Geliştirilecek teşhis kitleri hem ülke iktisadına katkı sağlayacak hem de hayvan hastalıklarının daha süratli biçimde teşhis edilmesini ve tedaviye yönlendirilmesini sağlayacak. Günümüzde hala gerek insan sıhhati gerek hayvan sıhhati konusunda bütün teşhis kitlerimizi yurt dışından ithal ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Dışa bağımlılığımızı tümüyle ortadan kaldırmış olacağız”
Proje kapsamında birinci antikor üreten hibrit hücreleri ürettiklerini vurgulayan Başalp, şunları kaydetti:
“Şimdi bunların teşhis kitlerinde kullanılabilirliğini araştıracağız. Böylelikle ülkemizde birinci sefer enterotoksemi hastalığının tanısı için ulusal ve yerli teşhis kitlerimizi üretmiş olacağız. Bu alandaki dışa bağımlılığımızı tümüyle ortadan kaldırmış olacağız. Bu çalışma öteki hayvan hastalıkları ya da insan sıhhatinde teşhis kitlerinin laboratuvarımızda üretilmesi ve geliştirilmesi için büyük bir temel oluşturuyor. Üreteceğimiz teşhis kitlerinin, uzun vadede Orta Doğu ülkelerine ve yakın bölgedeki ülkelere ihracat potansiyeli olacak.”
Gereksinime yönelik teşhis kitleri
Başalp, alanda farklı bilgi birikiminde çalışan bütün üreticilere ve kullanıcılara nazaran farklı kitler üreteceklerine işaret ederek, şöyle devam etti:
“Örneğin veteriner tabiplerin kullanabileceği daha sağlam, daha hassas sonuçlar veren elize kitleri ve biyosensör üretiyor olacağız. Tıpkı vakitte hayvan yetiştiricileri için laboratuvar ortamı gerektirmeden direkt hayvanlardan alacakları kan, ağız burun akıntısı yahut sütle yapılan çok kolay ve süratli teşhis testi dediğimiz strip testleri de geliştiriyor olacağız. Münasebetiyle eliza kitleri, biyosensörler ve striplerle hastalığın teşhisinde misyonlu veteriner tabiplerden araştırma enstitülerine ya da çiftlik sahiplerine kadar bütün kullanıcıların muhtaçlığına yönelik farklı teşhis kitlerini üretiyor olacağız.”
