Çocuk ve ergenlerde husus bağımlılığı uyarısı: “Erişkine vereceğinden daha fazla ziyan verebiliyor”
“Dağılmış aileler unsur bağımlılığı riskini artırabiliyor”
“Tedavi edilmediğinde, ömür uzunluğu tesirleri olabiliyor”
İSTANBUL – Son yıllarda çocuk ve ergenlerde husus bağımlılığı yaşının düştüğü söz edilirken uzmanlar uyarıyor. Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Tekden, “Dağılmış aileler husus bağımlılığı riskini artırabiliyor. Aileler çocukların kimlerle vakit geçirdiğine dikkat etmeli. Bu unsurlar bir erişkine verebileceği ziyandan daha fazla ziyanlar verebiliyor. Tedavi edilmediğinde, ömür uzunluğu tesirleri olabiliyor. Çocukların pek birden fazla ‘hayatımı darmadağın ettim’ diyebiliyor. Hiçbir şey için geç değil, hayatına çok hoş çekidüzen vermiş gençler biliyoruz” dedi.
Son yıllarda çocuk ve ergenlerde unsur bağımlılığı yaşının düştüğü tabir edilirken uzmanlar uyarıyor. Çocuk ve gençlerin aile içi sorunlar, iç dünyasındaki dertler, akran zorbalığı üzere baş etmek zorunda kaldığı sorunlara karşı husus bağımlılığını kaçış olarak görebildiklerini belirten uzmanlar, bağımlılığın beraberinde ruhsal hastalıkları da getirdiğine dikkat çekiyor. Bu çerçevede Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sıhhati ve Hudut Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ergen Alkol Husus Tedavi Merkezi Sorumlu Tabibi, Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Tekden de çocuk ve ergenlerde bağımlılık ve tesirlerine ait bilgi verdi.
“Ömür uzunluğu tesirleri olabiliyor”
Bağımlılık oluşturan hususların hayat uzunluğu süren tesirlere neden olabildiğine dikkat çeken Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Tekden, “Bu hususlar bir erişkine verebileceği ziyandan daha fazla ziyanlar verebiliyor. Bazen tedavi edilmediğinde, yardımcı olunamadığında, ömür uzunluğu olabilen tesirleri olabiliyor. Hayatlarının pek çok alanında bozulmalar oluyor. Ailelerle çatışmalar olabiliyor. Unsura ulaşmak için meskendeki birtakım eşyaların ortadan kaybolması yahut kişinin satması üzere durumlar gözlemleyebiliyoruz, bu da aile ile olan çatışmaları artırıyor. Aile bağlantılarının toparlanması, gençlerde bırakmak isteği noktasında uygun motivasyon olabiliyor. Bazen denetimsiz harçlıklar vermeler, ne yaptığına dikkat etmemeler, görmezden gelme üzere durumlar husus bağımlılığı riskini artırabiliyor. Meskenden kaçmalar, aile ilgilerinde gerilemeler, unsur bulmak için davranışların aile içi ilgileri etkilediğini gözlemleyebiliyoruz. Kardeşlerin de misal riskler altında olduğunu biliyoruz.
Meskende bir kişinin unsur kullanımının olması bu ebeveyn de akraba da dahil konutta geri kalan herkes için unsur kullanımı riskini artırdığını biliyoruz. Hatta en büyük artıran nedenlerden, risklerden birisi. Bu noktada tabi ki kardeşleri korumak ismine da gençlerin yardım almasını sağlamak da yarar var. Unsur bağımlılıklarıyla bağlı olarak beraberinde ruhsal hastalıklar çok fazla seyredebiliyor. Ekseriyetle esrar, bonzai, sokak ismi jamaika üzere geçen unsurlar polikliniğe çok fazla geliyor. Nispeten ulaşımı en kolay, en ucuz olanları olduğu için, tekrar uçucu hususlar birtakım yapıştırıcılar, çakmak gazı üzere unsurlar de gençlerin kolay ulaşabilmesi nedeniyle bunlar sık gelebiliyor. Serviste daha sıklıkla eroin kullanımı yüksek olan hastaları daha sık takip ediyoruz” biçiminde konuştu.
“Hayatımı darmadağın ettim toparlamam gerekiyor’ diyen olabiliyor”
Ebeveynlerin çocuklarının hareketlerindeki farklılıklar, etrafları, davranışları üzere birçok duruma dikkat etmesi gerektiğine dikkat çeken Uzman Dr. Mehmet Tekden şöyle konuştu: “Aileler çocukların kimlerle vakit geçirdiğine dikkat etmeli, mümkünse arkadaşlarını konuta davet edebilir ya da bir arada vakit geçirecekleri etkinliklere davet edebilirler. Bilhassa kadro sporlarına yönlendirmenin çok büyük yararı olduğunu biliyoruz. Ruhsal bir zorluk varsa bu noktada uzmanlarından yardım almanın yararı olabiliyor. Bizim burada gözlemlediğimiz çocukların pek birden fazla hayatlarını hakikaten mahvettiklerini düşünenler var. ‘Hayatımı darmadağın ettim bunu toparlamam gerekiyor’ diyen noktalarda olabiliyor. Bu noktada bizden yardım isteyebiliyorlar. Ailesi ile bağlantılarını bozduğuna çok fazla üzülenler var. ‘Annemle tartıştım, onu çok kırdım, çok üzdüm’ diye düşünen çocuklar olabiliyor. ‘Güzel arkadaşlıklarım vardı, onları bozdum, bunları artık bulamıyorum’ diyen şahıslar olabiliyor. Okulumu, eğitimimi ihmal ettim üzere okul hayatımı kaybettim üzere diyen çocuklar olabiliyor. Hakikaten bireylerde önemli bir pişmanlık tariflenebiliyor”
“Hiçbir şey için geç değil, burada pek çok örnekle karşılaşıyoruz”
Unsur kullanımı bulunan bireyler için tedavinin hiçbir vakit geç olmadığına dikkat çeken Dr. Tekden, “Hiçbir şey için geç değil, biz burada pek çok örnekle hayatına çok hoş çekidüzen vermiş olan, çok yeterli pozisyonlara gelebilen gençler biliyoruz. Ekseriyetle aileler, en büyük dayanak noktaları olabiliyor, en büyük motivasyonları olabiliyor. ÇEMATEM olarak biz bu gençlere yardımcı olmaya çalışıyoruz. Yoksunluğun tesirlerini azaltabilecek, mahrumluk yaşamamalarını sağlayabilecek birtakım tedaviler uygulayabiliyoruz. Birtakım gençlerin unsur bağımlılığının başlaması yalnızca bir keyif denemesinden ibret olmuyor. Bazen çok daha acı, travmatik hikayeler dinleyebiliyorsunuz. Bu şahıslar kendilerini birazcık unutmak için, hayatın gerçeklerinden kaçmak için kullanan gençler de oluyor. Ekseriyetle bizim birinci planlığımız müddet 2 ay oluyor, daha kısa müddetlerde de gençlere yardımcı olunabiliyor. Eğitimlerimizden biri ‘Hayır deme’ bu gençlerin birden fazla hayır demeyi bilmiyor. Unsur teklif edenlere hayır diyemedikleri için bu zorlukları yaşayabiliyorlar. Bir kadro el işi, folklor yahut okul derslerinden geri kalmaları ve bazen okulu o kadar bırakmış oluyorlar ki okuma yazma konusunda düşüncesi olabiliyor. O hususlarda dayanak eğitimler verebiliyoruz. Dağılmış aileler husus bağımlılığı riskini artırabiliyor” dedi.
Öte yandan Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sıhhati ve Hudut Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ergen Alkol Unsur Tedavi Merkezi (ÇEMATEM)’nde 18 yaş altı çocuklara bağımlılığa karşı tedavi imkanı sunuluyor. Randevu alınmasının akabinde merkeze ebeveynleri ile getirilen çocuklar için en uygun tedavi programı, uzmanlar tarafından oluşturuluyor.