Dünyada çocuklarda koronavirüs konusunda yapılmış geniş kapsamlı çalışmalara göre, koronavirüs çocukların yüzde 16 ila 19’unda belirti vermeden geçerken, belirti verenlerde en sık ateş, öksürük, boğaz ağrısı, burun doluluğu ve akıntısının görüldüğü ve bunlara baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, karın ağrısı, mide bulantısı, kusmanın eşlik edebildiği görülmektedir.
Çocuklarda tat ve koku kaybının koronavirüs tanısı için önemli olduğunu ifade eden Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, hastaların yüzde 8-12’sinde sık ve zorlu nefes alma, yüzde 1’inde cilt döküntüsü görülebildiğini ve söz konusu belirtilerin hastalığın ağırlığına işaret edebildiğini anlattı.
Dağlı, nadir olsa da çocuklarda koronavirüsün hastaneye yatışı gerektiren ağırlıkta olabildiğini söyledi
ÇOĞU AĞIR VAKADA EŞLİK EDEN HASTALIK BULUNMUYOR
Hastaneye yatan çocukların yüzde 19’unun 2 aylıktan küçük süt çocukları, yüzde 42’sinin ise 12-17 yaş grubu olduğunu ifade eden Dağlı, hastaneye yatırılan çocukların üçte birinde yoğun bakım tedavisi gerektiğini ve hastalığı ağır geçiren çocuklarda çoğu zaman farklı bir kronik bir hastalık bulunmadığını söyledi.
Çocukluk yaş grubunda ağır hastalığı işaret eden bulguların 24 saatten fazla devam eden ateş, iltihabı gösteren kan değerlerinde yükseklik, son bir ay içinde koronavirüs tanısı almış kişiyle temas, kalp, cilt, mide-barsak, böbrek, solunum, sinir sistemi gibi birkaç organ sistemine ait belirtilerin bir arada olması olarak sıralayan Dağlı, “Her yaş çocukta görülebilen, Kovid tanısından 2-6 hafta sonra çıkan, çok organ sistemini etkileyen Multisistem İnflamatuar Sendrom (MIS-C) yaşamı tehdit edebilen bir tablodur. Çocuk hekimlerinin hastalığın toplum içinde artığı bu günlerde akılda tutması gereken bir tanı olmuştur. Bu hastaların yüzde 73’ünde altta yatan hiçbir hastalık bulunmamaktadır. Düşmeyen ateş, cilt döküntüsü, gözlerde kızarma, mide-barsak sistemi bulguları ile Kawasaki hastalığını taklit edip, kalp ve merkezi sinir sistemine ait klinik belirtiler de göstermektedir.” şeklinde konuştu.
MUTLAKA TEST YAPTIRIN
Çocukların virüsü yüzde 73 oranında bir erişkinden aldığını, başka bir çocuktan alma oranının yüzde 5 kadar düşük olduğunu kaydeden Dağlı, çocukların evde kaynak vaka olmasının yüzde 8 civarında bulunduğunu belirtti.
Dağlı, çocuklarda geniz bölgesinde virüs birikimi erişkinlerden fazla olabildiği için testin en az erişkinlerde olduğu kadar güvenilir olduğuna ve koronavirüs vakalarının yoğun olduğu bölgelerde çocukların viral enfeksiyon belirtileri hafif bile olsa test yapılması gerektiğine değinen Dağlı, tedaviye ilişkin şu bilgileri verdi:
“Antibiyotik tedavisinin Kovid hastalığında yeri yoktur. Kovid tanısı alan çocukların sadece yüzde 6’sında eşlik eden başka bir bakteri ve virüs saptanmıştır. İkincil enfeksiyon gelişmemesi için yaygın antibiyotik kullanmak toplumsal antibiyotik direnci geliştirebilir. Hafif hastalığı olan çocuklar bol sıvı almalı, dinlenmeli, gerekirse ateş düşürücü kullanmalıdır. Erişkinlerde solunum sıkıntısında yararlı olan kortizonun çocuklarda kullanımı için yeterli kanıt olmamakla birlikte nefes darlığı olduğunda uygulanması mümkündür. Ağır tablo gösteren çocuklarda damar yoluyla immunoglobulin ve kortizon uygulanmaktadır.”
BULAŞ KAYNAĞI OKUL DEĞİL, EV
Salgının ilk aylarında çocukların pek hastalanmadıkları, hastalansalar bile hafif geçirdikleri ve virüsü yaymadıkları şeklinde düşünüldüğünü ifade eden Dağlı, ülkemizde birkaç aydır İngiliz mutasyonunu gösteren virüsün egemen olması ve vaka sayılarının hızla artmasının salgının özelliklerini değiştirdiğini ve artık çocuklarda da hastalık belirtileri görülmeye başladığını belirtti.
Ailelerin, eğitim kurumlarının ve karar vericilerin, çocuklarda koronavirüs konusundaki bilgilerini güncellemeleri gerektiğini söyleyen Dağlı, “Mutant virüsler görülünceye kadar çocuklar pandemi denkleminde yer bulamadılar, aşı çalışmaları çocukları kapsamadı. Son aylarda değişik aşı firmalarının çocukluk yaş aşı denemelerine başladılar, ancak yaygın uygulama için daha çok zamana gereksinim bulunmaktadır.” dedi.
En önemli önlemin toplumdaki yayılımı durdurmak olduğunu belirten Dağlı, çocukların virüsü yetişkinlerden aldığına ve bulaş kaynağının okul değil ev olduğuna dikkat çekerek, “Okulların kaynak gibi gösterilerek eğitime sıklıkla ara verilmesi çocuklarda birçok ruhsal soruna neden olmuştur, eğitim yeterince sunulmamıştır. Erişkinlerin pandemi kurallarına uymadığı, karar vericilerin toplumsal hareketliliği durdurmadığı koşullarda mutasyon gösteren virüslerin çeşitlenmesi ve çocukların hastalanmaya devam etmesi kaçınılmaz bir sonuçtur. Pandemi sırasında da çocuk sağlığı ve çocuk hakları gözetilmelidir.” ifadelerini kullandı.