Baş içi beyin kanamaları olarak bilinen hemorajik inmenin ana nedeninin yüksek tansiyon olduğunu belirten Beyin ve Hudut Cerrahı Doç. Dr. Ali Yılmaz, “Çok kilo, sigara, hareketsiz ömür ve gerilim yüksek tansiyona kaynaklık eden temel nedenler. Yüksek tansiyonu denetim altına alarak, tertipli ömür değişiklikleriyle baş travmasından mümkün olduğunca korunabilirsiniz. Felç riskini azaltmak bunlardan kaçınmakla mümkün” dedi.
Felç başka ismiyle inmenin beyin hücrelerinin ömürleri için gereksinim duydukları kandan, oksijenden yoksun kaldıklarında meydana gelen, beyin hücrelerinin vefatıyla sonuçlanabilen önemli bir rahatsızlık olduğunu söyleyen Yılmaz, “Oksijen olmadan beyin hücreleri dakikalar içinde ölmeye başlar. İki ana felç çeşidi vardır; iskemik ve hemorajik inme. Her biri beyni farklı biçimlerde tesirler ve nedenleri birbirinden farklıdır, kısaca değindiğimiz üzere nedenler inmenin cinsine nazaran farklılık gösterir” diye konuştu.
En sık görülen felç çeşidi: iskemik inme
Kan pıhtısı beyne kan ve oksijen akışını engellediğinde meydana gelen iskemik inme hakkında bilgi veren Yılmaz, “En sık görülen felç tipi. Pıhtı çoklukla atardamarların vakitle daraldığı yahut plak olarak bilinen yağ birikintileri tarafından tıkandığı bölgelerde oluşur. Az durumlarda sistemsiz kalp atışından kaynaklanan zayıf kan akışı da pıhtı oluşumuna neden olabilir. Beyne kan taşıyan atar damarların dallandığı noktalarda yaşla birlikte daralma meydana gelmesi doğal bir durumdur. Fakat bu süreç hızlanırsa ya da öbür bir deyişle daralma derecesi yüksekse tehlike arz eder. Daralma sürecini hızlandıran sigara, yüksek tansiyon (hipertansiyon), obezite, yüksek kolesterol düzeyleri, şeker hastalığı, çok alkol alımından uzak durarak felç riski azaltılabilir” sözlerini kullandı.
Son olarak birtakım durumlarda süreksiz iskemik atak (TIA) ismi verilen küçük inmenin yaşanabileceğini anlatan Yılmaz, “Süreksiz iskemik atak damarlardaki süreksiz bir tıkanıklıktan kaynaklanır. Kişi inme semptomları gösterir fakat kısa bir mühlet içerisinde kan basıncıyla damar yine açılarak semptomlar düzelir. Bu durum kalıcı beyin hasarına neden olmaz. Fakat ileride tam felç geçirme mümkünlüğünü hayli artırır” dedi.
Hemorajik felç nedenleri
Baş içi beyin kanamaları olarak bilinen hemorajik inmenin daha az görüldüğünün altını çizen Yılmaz şöyle devam etti:
“Kafatasının içerisinde bir kan damarının patlaması sonucu beynin içerisine ya da etrafına hakikat kanamanın olması hemorajik inmeyi tanımlar. Hemorajik inmenin ana nedeni oluşturduğu yüksek basıncın tesiriyle beyindeki damar duvarlarını zayıflatan ve yırtılma mümkünlüğünü artıran yüksek tansiyondur. Yüksek tansiyon bir taraftan damar duvarını inceltirken, öbür taraftan damarların dallandığı noktalarda baloncuk görünüme sahip beyin anevrizması oluşumunu tetikleyebilir. Öteki yaygın bir hemorajik felç nedeni ise baş travması sonrası yaşanan beyin damar kanamalarıdır. Hemorajik felç riski yüksek tansiyonu denetim altına alan sistemli ömür değişiklikleri ve baş travmasından mümkün olduğunca korunarak azaltılabilir. Çok kilolu olmak, sigara kullanımı, hareketsiz hayat ve gerilim hemorajik inmeye ve yüksek tansiyona kaynaklık eden temel nedenlerdir. Felç riskini azaltmak şartlardan kaçınmak ile mümkündür.”
”En kısa müddette tedavi edilmesi gerekiyor”
İnmenin kişiliği, hisleri, davranışı, hareket etme ve hareketi koordine etme yeteneğini etkileyebileceğine dikkat çeken Yılmaz, “His, dokunma, sıcaklık, görme, yorumlama, düşünme, hatırlama, manaya, planlama, akıl yürütme yahut sorun çözme yeteneğini bozabilir. İnmenin potansiyel olarak yıkıcı tesirlerini en aza indirmek için mümkün olan en kısa müddette tedavi edilmesi gerekir. Bu nedenle belirtilerini tanıyarak çabucak sıhhat kuruluşuna başvurmak ya da hastanın başvurmasını sağlamak çok değerlidir” dedi. (DHA)