Genel olarak eklem ağrıları anlamına gelen artrit bursit, tendinit, jüvenil artrit, psoriatik artrit, fibromiyalji, osteoartrit ve romatoid artrit gibi yüzün üzerinde farklı durumu kapsar.
Genellikle kökeni bilinmeyen artrit, esas olarak bir bağışıklık tepkisinden, yani insan vücudunun kendi dokularına saldıran bir kendini savunma mekanizmasından kaynaklanır. Uzun süreli stres de eklem ağrılarına yol açabilir. Artritin en sık görülen türleri osteoartrit (kireçlenme) ve romatoid artrittir (romatizmal eklem iltihabı).
Daha yaygın kireçlenme olarak bilinen osteoartrit, artrit ailesinin bir parçasıdır. Osteoartrit, kıkırdağın aşınması nedeniyle eklemin iltihaplı bir reaksiyonudur. Bu aşınmaya genellikle stres veya eklemdeki yaralanma neden olur. Osteoartrit kıkırdakta değişikliklere neden olabilir ve kıkırdağın üzerindeki baskıyı zor emmesine neden olur. Bu da eklemde ağrı, şişlik, kızarıklık ve hatta bazen deformite ile sonuçlanır.
Romatizmal eklem iltihabı olarak bilinen romatoid artrit ise birkaç eklemi etkileyen eklem ağrılarını ifade eder. Artrit ailesine ait otoimmün bir hastalıktır. Bu artrit türü, bağışıklık sisteminin düzensizliğine neden olur ve bu da kendi dokularına saldırarak iltihaplı bir reaksiyonu tetikler.
Eklem ağrısının belirtileri ve risk faktörleri
Osteoartrit ve romatoid artritin ana belirtileri esas olarak aynıdır: Eklem ağrısı, etkilenen eklemin şişmesi, hareket aralığının sınırlanması, etkilenen uzuvda kızarıklık ve sıcaklık hissi, bacak eklemlerinde (kalça, dizler, ayak bilekleri) yük taşımada ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Artrit genel olarak her yaş grubunu etkikeyebilir. Osteoartrit, artritin en yaygın şeklidir, her yaşta ortaya çıkabilir, ancak yakalanma riski yaşla birlikte artar. Osteoartrit genellikle kıkırdağın aşınması ve yıpranmasına bağlı mekanik bir durum olduğundan, yaşlanan insanlarda daha sık görülür.
Romatoid artrit de her yaşta ortaya çıkabilir, ancak en sık 25 ila 50 yaşları arasında ortaya çıkar. Kadınları erkeklerden üç kat daha etkiler. Ek olarak, örneğin aşırı kilolu ve hareketsiz insanlar gibi bazı insanların artrite yakalana riski daha yüksektir. Beslenme ve çevresel faktörlerin de hastalık üzerinde etkisi vardır.
Eklem ağrılarını tetikleyen 8 besin
Artritte beslenme ağrılı atakları daha iyi önlemek için iltihabı azaltmayı ve bağışıklık sistemini güçlendirmeyi amaçlar. Artrite karşı diyetin temel noktaları daha fazla omega 3 tüketmek, daha fazla sebze yemek, şekerli ve rafine ürünlerden kaçınmak, kötü yağları sınırlamak ve yağsız proteinleri tercih etmektir.
Bunlar dışında eklem ağrılarını ve iltihabı tetikleyebilen bazı besinler de vardır. İşte eklem ağrılarını tetikleyebilen gıdalar.
Süt ürünleri
Bütün süt ürünleri romatoid artritiniz varsa kaçınılması gereken gıdalar arasındadır. Süt ürünlerindeki proteinler romatoid artritin kötüleşmesine neden olabilir. Romatoid artritli bazı insanlar sütteki proteinlere karşı toleranssız olabilir. Ancak artritli tüm insanlar süte veya diğer süt ürünlerine aynı şekilde tepki vermez. Osteoartritli kadınlar arasında yapılan bir çalışmada, süt bazı kişilerde diz ağrısını iyileştirirken peynirin kötüleştirdiği görüldü. Yiyeceklerin artritinizi nasıl etkilediğini görmek için denemeler yapmanız önerilir.
Şeker
Birçok paketlenmiş atıştırmalıkta bulunan işlenmiş şekerler, sitokinler adı verilen iltihaplı moleküllerin vücuda salınmasını tetikleyebilir. Bu, artrit ataklarını şiddetlendirebilir.
Beyaz un
Rafine karbonhidrat içeren beyaz yiyecekler genellikle artrit ataklarını tetikler. Bu gıdalar iltihaplanmaya neden olabilir. Rafine edilmiş tahılların moleküler yapısı oldukça basittir, vücut onları şekere daha hızlı dönüştürür ve şeker iltihabı tetikler. Karbonhidratları diyetinizden çıkarmanıza gerek yok, ancak mümkün olduğunca tam tahıllı veya çok tahıllı karbonhidratları seçin.
Glüten
Glüten, birçok nişastalı gıdaya kıvam veren bir proteindir. Buğdayda ve arpa ve çavdar gibi ilgili tahıllarda bulunur. Glüten bazı insanlarda iltihaplanmayı tetikleyebilir. Çölyak hastalığı olan insanlar (glütenin vücudun sindirim sistemine saldırmasına ve zarar vermesine neden olduğu otoimmün bir hastalık) glütenden tamamen kaçınmalıdır. Glüten intoleransı olan artritli insanlar da glüteni diyetlerinden çıkarmalıdır. Romatoid artrit gibi belirli artrit tipleri olan kişiler genellikle çölyak hastalığı için de test edilir. Çölyak hastalığı ve romatoid artrit otoimmün hastalıklardır ve sıklıkla birlikte ortaya çıkarlar.
Kızarmış yiyecekler
Kızarmış yiyecekler, iltihabı kötüleştirebilecek çok fazla doymuş yağ içerir. Bunlar yerine doymamış yağlara geçilmesi önerilir. Örneğin, artrit belirtilerinde bir iyileşme olup olmadığını görmek için tereyağı yerine zeytinyağını deneyebilirsiniz.
Et
Et, vücutta iltihaplanmaya neden olan yağ bakımından oldukça zengindir. Eti yüksek sıcaklıklarda ızgara veya kızartma yaparsanız durum daha da kötüleşir, çünkü bu ağız sulandıran lezzet aslında vücudun proteinlerine zarar verebilecek AGE (ileri glikasyon son ürünleri) adı verilen toksinlerden gelir. AGE’ler sitokinler tarafından parçalanır ve bu da iltihaplanmaya neden olur.
Kahve
Bazı çalışmalar kahvenin romatoid artrit riskini arttığını gösterirken, bazıları ise bir bağlantı bulamamaktadır. Ancak bilinen şey, kahvenin vücuttaki serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olabilecek bir antioksidan polifenol içerdiğidir. Bununla birlikte uzmanlar, ılımlılık önermektedir. Günde bir ila iki bardağı geçmemek en iyisidir. Çok fazla kahve artrit belirtilerini kötüleştirebilir.
Alkol
Alkol sadece karaciğer fonksiyonunu etkilemekle kalmaz, aynı zamanda iltihaplanmaya neden olarak diğer organlar arasındaki etkileşimleri de bozar. Bazı eski araştırmalar kırmızı şarabın kalbi, kasları ve eklemleri sağlıklı tutmaya yardımcı olabileceğini öne sürse de, yeni çalışmalar her türlü ve her dozda alkolün vücuda zararlı olduğunu gösteriyor. Alkol tüketiminin vücuttaki iltihaplı sitokinlerin üretimini artırdığı da gösterilmiştir. Az veya çok miktarda alkol eklem ağrılarını tetikler.
