Hormonal dengesizlikler, vücutta çok fazla veya çok az hormon bulunması nedeniyle ortaya çıkar. Endokrin sistemdeki bezler tarafından üretilen kimyasallar olan hormonlar, vücutta önemli bir rol oynar. Bu kimyasallar, dokulara ve organlara mesajlar iletmek için kan dolaşımından geçer. Metabolizma ve üreme gibi temel vücut süreçlerini düzenlerler.
Yaşla birlikte, vücut fonksiyonlarınızda, uyku düzeninizde ve enerji seviyelerinizde genellikle ‘yaşlanma’ ile ilişkili değişiklikler olur. Çoğu insanın farkına varmadığı şey, bu değişikliklerin ‘hormonal dengesizlik’ olarak bilinen şeyden kaynaklandığıdır.
Hormon dengesizlikleri birçok sağlık sorununa yol açabilir. Bu yüzden hızlı bir şekilde tespit etmek ve tedavi etmek önemlidir. dengesizliğe en yatkın erkek hormonları testosteron, büyüme hormonu ve kortizoldur.
Hormonal dengesizlik metabolizma, kalp atış hızı, uyku döngüleri, cinsel işlev, büyüme ve gelişme, ruh hali ve vücut ısısını etkileyebilir.
Hormon seviyelerinin zaman zaman dalgalanması normal olarak kabul edilir ancak ancak stres , yaralanma, hastalık, yetersiz beslenme veya egzersiz eksikliğinin de etkisiyle uzun süren dengesizlikler, bir takım belirtileri de ortaya çıkabilir. Bu herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir, ancak kişi yaş aldıkça ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.
Hem erkekler hem de kadınlar, büyüme hormonları, insülin ve adrenalin gibi hormonlarda dengesizlikler yaşayabilir. Erkeklerin testosteron seviyelerinde hormonal dengesizlikler yaşama olasılığı daha yüksektir.
Testosteronda düşüş, hipogonadizm; andropoz veya “erkek menopozu” olarak da bilinir. Düşük testosteron güç, enerji, dayanıklılık ve cinsel işlevin azalmasına neden olabilir. Araştırmalar, erkeklerde düşük testosteronun koroner arter hastalığı, metabolik sendrom ve tip 2 diyabet geliştirme riskini artırabileceğini bulmuştur.
ERKEKLERDE HORMON DENGESİZLİĞİNİN 8 İŞARETİ
Herkes hayatı boyunca hormonlarında dalgalanmalar yaşayabilir. Endokrin sisteminiz ideal şekilde çalışmadığında, hormon dengesizlikleri ortaya çıkabilir. Çoğu durumda hormonal dengesizliklere stres, ilaçlar ve beslenme neden olur. Hormonal dengesizlikler, özellikle endokrin sistemi veya bezleri ilgilendiren tıbbi durumlardan da kaynaklanabilir.
Hormonal dengenin belirlenmesi kısmen zor olabilir çünkü hormonal sorunlar genellikle tutarsız bir şekilde belirti gösterebilir ve başlangıçta ciddi bir sağlık sorunu olarak kabul edilemeyecek kadar hafif olabilir. Bu nedenle, belirtiler şiddetli hale gelene kadar bir dengesizlik yaşadığınızı fark etmeyebilirsiniz. Ek olarak, hormonal dengesizlikler çok çeşitli fiziksel ve psikolojik semptomlara neden olabilir, bunların çoğu diğer hastalıklarla karıştırılır ve daha kapsamlı testler yapılmadan hormon dengesizliğini saptamayı zorlaştırır.
Hormonlar birçok bedensel işlevde çok önemli bir rol oynadığından, erkeklerde hormonal bir dengesizliğe işaret edebilecek çok çeşitli belirtiler vardır. Bu belirtiler, etkilenen hormonlara veya bezlere bağlı olarak değişebilir. İşte erkeklerde hormon dengesizliğinin en yaygın belirtsileri.
Düşük sprem sayısı
Düşük sperm üretimi (veya tamamen yokluğu) veya sperm fonksiyonundaki anormallikler hormonal dengesizliğin bir işareti olabilir. Erkek üremesi ile ilgili sorunların en yaygın nedenleri, testis sorunlarından kaynaklanır. Ek olarak, erkek üreme organlarındaki tıkanmalar da üreme sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Saç dökülmesi
Saç dökülmesi, 80 yaşına kadar erkeklerin tahmini yüzde 80’ini etkiler. Erkeklerde saç dökülmesinin en önemli nedenlerinden biri, saç köklerinin küçülmesidir (androjen reseptör gen disfonksiyonu nedeniyle). Sonuç olarak, bu saç büyüme döngüsünü olumsuz yönde etkiler. Yeni saçlar da yavaş yavaş daha ince hale gelir.
Kas kaybı
Erkeklerde düşük testosteron, yüksek östrojen seviyeleri ve kilo alımı arasında güçlü bir bağlantı vardır. Erkekler yaşlandıkça sıklıkla özellikle karın bölgesinde vücut yağında bir artış ve kas kütlesinde bir azalma yaşarlar. Araştırmalar, bir erkeğin yetersiz beslenme ve fiziksel aktivite ile birlikte yoğun stres yaşamasının, kas kütlesi kaybının meydana gelme olasılığını artırdığını göstermektedir.
Testosteron seviyeleri düşerse, kas kaybı veya kilo artışı fark edebilirsiniz. Diğer hormonlar da kilo değişiklikleri ile ilişkilidir. Yüksek kortizol seviyeleri metabolizmayı engelleyebilir ve vücudunuzun doğal testosteron üretimini baskılayarak kas kaybına yol açabilir. Hipotiroidizm (yetersiz tiroid) gibi tiroid bozuklukları da metabolizmanızı düşürebilir ve kilo alımına neden olabilir.
Hafıza sorunları
Erkekler, genellikle andropozun erken aşamalarında hafıza sorunları yaşayabilir. Testosteron üretimi andropozun başlangıcında doğal olarak azalmaya başlar. Araştırmalar, erkeklerin kadınlardan daha fazla bilişsel bozukluk geliştirme olasılığına sahip olduğunu gösteriyor. Erkekler genellikle bu tür semptomları kadınlardan daha erken yaşta yaşarlar.
Cinsel dürtüde azalma
Düşük testosteron veya yüksek östrojen seviyelerinin bir başka işareti de libido veya cinsel dürtü kaybıdır. Libidodaki bu değişikliklerin birçok temel nedeni olabilirken, hormonal dengesizlik bir faktör olabilir. Düşük cinsel dürtü, psikolojik sorunlara yol açabilir.
Zayıflamış testis fonksiyonu (diğer bir deyişle erkek hipogonadizm), düşük testosteron seviyelerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Erkek hormonal dengesizliğinin bu belirtisi cinsel istek ve işlev kaybı, gecikmiş ergenlik ve önemli kemik zayıflığına yol açabilir. Bu durum, testislerin sperm üretememesine yol açabilir. Ek olarak, kandaki çok fazla demir, testis veya hipofiz bezi işlev bozukluğuna neden olabilir ve bu da testosteron üretimini etkiler.
Erektil disfonksiyon
Hormonal dengesizlikler cinsel performansı da etkileyebilir. Bu, erektil disfonksiyona veya cinsel aktivite için bir ereksiyona sahip olma veya bunu sürdürme zorluğuna yol açabilir. Erektil disfonksiyon yaş, depresyon, kalp hastalığı, stres, kronik hastalıklar ve uykusuzluk gibi faktörlerden etkilenebilir. Bazı ilaçlar da erektil disfonksiyona neden olabilir. Erektil disfonksiyon ayrıca düşük testosteronun bir işareti olabilir.
Prolaktin artışı (hipofiz bezi tarafından üretilen bir hormon) tutarsız erektil fonksiyona neden olabilir. Bu semptoma yol açabilecek diğer kaynaklar arasında çok fazla veya çok az tiroid hormonu ve prostat sağlığını iyileştirmek için kullanılan hormonlar bulunur.
Büyümüş göğüs dokusu
Jinekomasti olarak da bilinen bu hormonal dengesizlik belirtisi, erkeklerde meme dokusunun aşırı gelişmesidir. Bu durumda göğüsler, genellikle düzensiz bir şekilde büyür. Kadınlık hormonu östrojen ve erkeklik hormonu testosteron düzeylerindeki değişiklikler potansiyel olarak bu soruna yol açabilir. Fiziksel olarak zararlı olmayabilir, ancak jinekomastinin benlik saygısı üzerinde etkisi olabilir.
Ruh hali değişiklikleri
Fiziksel semptomlara ek olarak, hormonal dengesizliğin bir başka belirtisi de ruh halindeki değişikliktir. Düşük testosteron seviyeleri motivasyonun azalmasına, ruh hali değişimlerine, sinirlilik, kaygı ve depresyona neden olabilir. Tiroid bozuklukları ayrıca duygudurum değişikliklerine de yol açabilir.
Düşük testosteron seviyeleri genellikle sinirlilik, azalan motivasyon, ruh hali değişimleri, anksiyete ve depresyon ile kendini gösterir. Bu belirtiler tiroid bozukluğu olan erkeklerde de görülebilir. Ne yazık ki birçok erkek, semptomlarının hormonal bir dengesizlikten kaynaklandığının farkında değildir ve uygun tedaviyi görmez. Ruh halinizle ilgili endişeleriniz varsa, profesyonel yardım almak ve belirtilerinizin arkasında hormonal bir dengesizlik olup olmadığını değerlendirmek çok önemlidir.
HORMONLARI DOĞAL OLARAK DENGELEMENİN YOLLARI
Erkeklerde hormonal dengesizliğe atfedilen birçok neden vardır. Ana nedenler arasında kronik strese uzun süre maruz kalma, tip 1 ve tip 2 diyabet, hiperglisemi ve hipoglisemi, hipotiroidizm ve hipertiroidizm, kötü beslenme, fazla kilolu, obez veya anoreksik olmak, doğum kontrolü veya hormon replasman ilaçları kullanmak, aşırı steroid kullanımı, tiroid nodülleri ve kistleri, hipofiz tümörleri, kanser ve kanser tedavisi, yüksek veya düşük kortizol seviyeleri, iyot eksikliği, endokrin bezi hasarı ve kalıtsal pankreatit bulunur.
Hormonal dengesizlikler, hızlı tempolu yaşam tarzlarımız, kötü beslenme ve egzersiz alışkanlıklarımız nedeniyle günümüzde oldukça yaygındır. Ancak, besleyici bir diyet ve diğer sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları hormonal sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olabilir ve elinizden gelenin en iyisini yapmanıza ve hissetmenize olanak tanır. İşte erkeklerde hormonları dengelemeye doğal olarak yardımcı olacak birkaç ipucu.
Yeterli protein tüketin
Protein, iştahı ve gıda alımını kontrol eden hormonların salınımını etkilediği için, her öğünde yeterli miktarda protein tüketmek son derece önemlidir.
Yeterince protein yemek, ghrelin (diğer adıyla açlık hormonu) seviyelerini düşürebilir ve kendinizi tok hissetmenize yardımcı olan hormonların üretimini uyarabilir. Hormonal sağlığını koruyabilmek için her öğünde yeterli protein tüketmeyi hedefleyin.
Rafine karbonhidratlardan kaçının
Araştırmalar, insülin direncinin yüksek şeker ve rafine karbonhidrat içeren diyetlerden kaynaklandığını gösteriyor. İnsülin seviyelerini düşürmeye ve insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olmak için bu tarz yiyeceklerden kaçının veya genel karbonhidrat alımını azaltın.
Sağlıklı yağlar tüketin
Diyetinize sağlıklı yağlar ekleyerek insülin direncini azaltmaya yardımcı olabilirsiniz. Ek olarak, trans yağ gibi sağlıksız yağlardan kaçının. Örneğin yağlı balıklar, avokado ve kuruyemişler sağlıklı yağlar açısından zengin olduğu için hormon dengesi için en iyi yiyecekler arasındadırlar. Ayrıca sağlıklı yağlar, kalbinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Ayrıca, öğünlerde sağlıklı yağ tükettiğinizde, kendinizi tok ve memnun hissetmenize yardımcı olan hormonların salgılanması tetiklenir.
Düzenli egzersiz yapın
Çoğu gün fiziksel olarak aktif kalmak, (kuvvet egzersizi, yürüyüş ya da aerobik gibi) hastalık riskini azaltacak şekilde hormon seviyelerini değiştirebilir. Egzersiz ayrıca yaşlanma süreci boyunca kas kütlesini korur.
Stres seviyelerini yönetin
Stres, hormonlarınıza zarar verebilir. Bu nedenle, stres azaltıcı aktiviteleri kişisel bakım rutininize dahil etmeye çalışın. Sakinleştirici aktiviteler doğal olarak kortizol seviyenizi dengelemenize ve zamanla stresi etkili bir şekilde azaltmanıza yardımcı olabilir.