En son ne zaman bir ürünün etiketini okudunuz? Eğer sağlıklı beslenmeye özen gösteriyorsanız, bir etikette organik, şekersiz, damamen doğal gibi kelimeleri görürsünüz ve şöyle düşünürsünüz: Bu benim için iyi, çünkü sağlıklı beslenmeye çalışıyorum. Ancak, bu kadar kolay değil; bu sözler tüm hikayeyi anlatmıyor.
İşlenmiş gıdaların çoğu sık sık veya büyük miktarlarda yenildiğinde potansiyel olarak sağlıksız olabilecek gizli katkı maddeleri içerir. Gerçek şu ki, en iyi niyetli gıda üreticileri bile ürünlerini haftalar, aylar ve hatta daha uzun süre rafta stabil ve lezzetli tutmak için yiyeceklere koruyucu ve katkı maddeleri eklemek zorundadır.
Sağlıklı beslenmeye çalışıyorsanız, her şeyin içine eklenebilen katkı maddelerini aramanız ve bazılarından kaçınmanız gerekir. Bunlar sağlığınıza potansiyel olarak zarar verebilir.
İşte dikkat etmeniz gereken, bazı kişilerde yan etkilere neden olabilecek 5 gıda katkı maddesi.
MALTODEKSTRİN
Maltodekstrin bir koyulaştırıcı, koruyucu ve alternatif tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Maltodekstrin, sofra şekerinden daha yüksek bir glisemik indekse sahiptir; bu, onu içeren yiyecekleri yedikten sonra kan şekerinde ani artışa neden olabileceği anlamına gelir. Bu da diyabet veya insülin direnci olan herkes için tehlikeli olabilir. Genellikle tatlandırıcı olarak kullanılır, ancak sizin için toz şekerden daha kötü olabilir. Kan şekeri ile ilgil sorunlarınız varsa bundan kaçınmalısınız.
Hollanda’da yapılan b,r 2016 araştırması, işlenmemiş nişastaların Maltodekstrin ile değiştirilmesinin ürünün glisemik yükünü artırabileceğini, yani şeker içeriğini yükselttiğini ve kan şekerini yükselttiğini ortaya çıkardı. Bu, insülin tepkisine, yağ depolamasına veya kilo alımına yol açabilir. Araştırmalar, glisemik yükü artıran gıdaların, kronik hastalıklara büyük katkı sağlayan iltihaplanmayı da artırdığını gösteriyor.
Kim uzak durmalı: Kilolarına dikkat eden, şeker hastası olan, Çölyak hastalığı olan veya glütene duyarlı kişiler uzak durmalıdır, çünkü Maltodekstrin buğdaydan elde edilir ve glüten içerebilir.
Bulunduğu yer: Genellikle makarna sosu, salata sosu, konserve çorba, az yağlı ürünler, toz formüller, protein tozları ve takviyeleri gibi paketlenmiş veya işlenmiş gıdalar.
XANTHAN GUM (KSANTAN GAM)
Ksantan gam, koyulaştırıcı veya dengeleyici olarak kullanılır ve en sevdiğiniz glütensiz ürünlerin çoğu içerir. Ksantan gam, yüksek dozlarda tüketildiğinde, kolonik rahatsızlığa neden ve şişkinliğe neden olabilecek ve dışkı sıklığını artırabilecek oldukça etkili bir müshil etkisi gösterir. Araştırmalar ayrıca uzun vadede bu tür maddelerin iltihaplanmaya neden olabileceğini de gösteriyor.
Sonuç olarak birçok glütensiz ürüne eklenen Ksantan Gam, midenizi glüten kadar rahatsız edebilir.
Kimler uzak durmalı: Mide hassasiyeti olan veya iltihaplanma düzeylerinden endişe duyan veya halihazırda IBS veya ishale yatkın olan herkes.
Bulunduğu yer: Paketli unlu mamuller, kek karışımları, turta hamurları, tahıl barları, salata sosları, makarna sosları, sebze köfteleri, dondurulmuş pizza.
GUAR GAM
Guar gam, kalınlaştırıcı ve bağlayıcı olarak kullanılan çözünür bir lif görevi görür. Guar gam sindirim sisteminizde genişler, bu da kendinizi tok hissetmek istiyorsanız harikadır. Ancak büyük miktarlarda yenildiğinde tehlikeli olabilir.
1990’larda Guar Gam kullanan diyet hapları, yutulduğunda orijinal boyutunun 10 ila 20 katına kadar şişerek vücutta tehlikeli tıkanmalara neden olabileceği için ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından yasaklanmıştır. İnsanların Guar Gam içeren diyet haplarını aldıktan sonra yemek borusu ve bağırsak tıkanıklığından muzdarip olduğu bir dizi olayın ardından, ABD Gıda ve İlaç İdaresi raporlarının bir analizi, Guar Gam’ın ölümcül bir şişlik ve yemek borusu ve ince bağırsağı tıkama riski oluşturduğunu buldu. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, Guar Gam’ın diyet haplarında kullanımını yasakladı ve gıda ürünlerinde görünebilecek miktarı sıkı bir şekilde düzenledi.
Bununla birlikte, Guar Gam çözünür bir lif olduğundan, diyabet hastalarına verilen yüksek lifli diyetler üzerine yapılan çalışmalar, yüksek lifli bir diyetin parçası olarak çözünür lifin kan şekeri seviyelerini ve LDL’yi (kötü kolesterol) azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Kimler uzak durmalı: Herkes katkı maddesini içeren diyet haplarından uzak durmalı ve gıda ürünlerinde kullanılan miktara karşı dikkatli olmalıdır. Ancak kilo vermek için diyetinize çözünür lif eklemeniz gerekiyorsa, tıbbi amaçlar için küçük miktarlarda güvenli olabilir.
Bulunduğu yer: Paketli dondurma, yoğurt, salata sosu, glütensiz unlu mamuller, soslar, kefir, kahvaltılık gevrekler, sebze suları, puding ve çorba.
PALM YAĞI
Palm yağı genellikle yiyeceklere daha maliyetsiz yağ eklemek için kullanılıyor. Araştırmalar palm yağının kalp için kötü olduğunu gösteriyor. Ucuz olduğu ve oda sıcaklığında katı ancak ısıtıldığında eridiği için hemen hemen tüm paketli ürünlerin yüzde 50’sinde bulunmaktadır. Columbia Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, Palm yağının kolesterolü düşürebileceği şeklindeki popüler fikrin aksine, sağlık açısından çok az faydası olduğunu ve yüksek doymuş yağ konsantrasyonu nedeniyle kolesterolü küçük miktarlarda bile yükseltebileceğini buldu.
Palm yağı yemek pişirmede çok sık kullanıldığından, Malezya’dan yapılan başka bir çalışma, palm yağı ile pişirilmiş yiyeceklere yeniden ısıtıldığında ne olduğuna baktı ve palm yağın ne kadar sık ısınırsa, o kadar kötüleştiğini ve arterleri tıkayabilen ve kalp hastalığına yol açabilen plak birikimlerine yol açma olasılığının artabileceğini buldu.
Kim uzak durmalı: Doymuş yağ alımını izleyen ve palm yağının çevresel etkisinden endişe duyan herkes uzak durmalıdır.
Bulunduğu yer:Herhangi bir paketlenmiş ürün süpermarket koridoruna bakın: Ürünlerin yaklaşık yüzde 50’si palm yağı içerir. Neden mi? Ucuzdur ve herhangi bir işlenmiş gıdaya eklemek kolaydır. Aslında, dünya üzerinde en çok tüketilen bitkisel yağdır, ancak kalbiniz için kötü sonuçlar doğurabilir. Pizza hamurundan kahvaltılık çikolatalara mağazadan satın aldığınız hemen hemen her şeye palm yağı eklenebilir.
LAKTİK ASİT
Laktik asit bir koruyucu, kürleme maddesi ve aroma maddesi olarak kullanılmaktadır. Laktik asit, çok efor harcadığımızda kendi vücudumuz tarafından üretildiği için kulağa çok masum geliyor. Ancak, 2018’de yapılan bir çalışmada, laktik asit alan hastaların üçte ikisi beyin sisi, kafa karışıklığı ve kısa süreli hafıza kaybının yanı sıra şişkinlik yaşadığını bildirmiştir. Etikette Laktik Asit bulunan bir ürün alan biriyseniz, belirtilerinizi izlemek ve bu sorunları yaşayıp yaşamadığınıza karar vermek isteyebilirsiniz.
Kim uzak durmalı: Odaklanmaya, beynini keskin tutmaya çalışan veya mide hassasiyeti olan herkes uzak durmalıdır. Ancak çoğunlukla laktik asidin zararlı olduğu belirlenmemiştir.
Bulunduğu yer: Salamura sebzeler, paketli ekşi mayalı ekmek, lahana turşusu, kimchi ve soya sosu ve miso gibi fermente soya yiyecekleri.
Bu katkı maddeleri küçük miktarları kısa vadede herhangi bir yüksek riskli sağlık tehlikesi oluşturmasa da, satın aldığınız ürünlerde tam olarak ne olduğunu bilmek önemlidir. Bu katkı maddeleri muhtemelen ölçülü olarak alınabilir, ancak gıda katkı maddelerinden kaçınmanın en iyi yolu, sebzeler, meyveler, tam tahıllar, kuru yemişler ve yağlı tohumlar gibi bütün yiyecekleri yemektir, böylece katkı maddeleri için endişelenmenize bile gerek kalmaz.
